مطالعات پیشین نشان داده بود که مصرف غذاهای فوق فرآوری شده خطر بروز سرطان، بیماری قلبی و مرگ زودرس را افزایش میدهد اما این مطالعات تجربی تنها یک رابطه متقابل را نشان میداد و درنتیجه دانشمندان نمیتوانستند چاقی و بیماری را بهطور مستقیم به استفاده از غذاهای فرآوری شده نسبت دهند.
پژوهش جدید مؤسسه ملی سلامت آمریکا نشان داد افرادی که از غذاهای فوق فرآوری در رژیم غذایی خود استفاده میکنند، در یک بازه دو هفتهای بهطور میانگین ۵۰۸ کیلوکالری بیشتر مصرف کرده و ۲ پوند (حدود ۹۰۰ گرم) وزن اضافه میکنند. این در حالی است که آن دسته از افراد مورد مطالعه که غذاهای غیر فرآوری شده مصرف میکردند، ۲ پوند از دست دادند. این امر کارشناسان را بر آن داشت تا احتمال اعتیادآور بودن فرآوردههای غذایی فوق فرآوری شده را مورد بررسی قرار دهند.
«کوین هال» از موسسه ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیوی مؤسسه ملی سلامت آمریکا و مؤلف ارشد این تحقیق میگوید: «از یافتههای این مطالعه غافلگیر شدم چون فکر میکردم که اگر شکر، چربی، کربوهیدرات، پروتئین و سدیم موجود در این دو نوع رژیم غذایی را با هم مقایسه کنیم، چیز خاصی در مورد غذاهای فوق فرآوری شده وجود ندارد که باعث شود افراد بیشتر بخورند اما نتایج مطالعات ما نشان داد که در واقع افرادی که رژیم غذایی مبتنی بر غذاهای فوق فرآوری شده دارند کالری بیشتری مصرف میکنند و این باعث میشود به وزن و چربی بدن آنها اضافه شود.»
در راستای انجام این پژوهش، ۲۰ داوطلب سالم برای یک ماه در واحد پژوهش بالینی متابولیک مؤسسه سلامت آمریکا پذیرفته و به دو گروه تقسیم شدند. یکی از گروهها تحت رژیم غذایی فوق فرآوری شده (نان سفید، محصولات کنسروی، چاشنیهایی چون انواع سسها و غیره) قرار گرفته و گروه دیگر غذاهای غیر فرآوری شده مصرف کردند. بعد از گذشت دو هفته افراد گروههای خود را عوض کردند.
محققان مراقب بودند تا هر دو گروه فارغ از فرآوری شده بودن یا نبودن مواد غذایی مصرفی خود، مواد مغذی تقریباً برابری دریافت کنند و بهاینترتیب برای جبران کمبود فیبر دریافتی در رژیم غذایی فرآوری شده، به داوطلبان این گروه نوشیدنیهای غنیشده با فیبر مثل آبمیوه و لیموناد داده شد.
گروهی که ابتدا از رژیم غذاهای فرآوری شده شروع کرده بودند، در دو هفته اول روزانه ۵۰۸ کیلوکالری بیشتر دریافت کرده و ۲ پوند وزن اضافه کردند اما پس از پایان این دوره و تغییر رژیم غذایی خود، وزن اضافهشده را از دست دادند.
به باور محققان، آن دسته از داوطلبانی که از رژیم غذایی مبتنی بر غذاهای فراوریشده تبعیت میکردند، چون سریعتر از گروه دیگر غذا میخورند، کالری بیشتری دریافت میکنند.
هال میگوید: «احتمالاً رنگ و بوی این خوراکیها باعث میشود تا افراد سریعتر آنها را بخورند. وقتی خیلی سریع غذا میخورید، به سیستم گوارشی خود زمان لازم برای فرستادن سیگنال سیری به مغز را نمیدهید. وقتی چنین چیزی روی دهد، پرخوری محتمل میشود.»
علاوه بر این، غذاهای فرآوری شده کالری بیشتری دارند به این معنا که انرژی حاصل از مصرف مقدار کمتری از این مواد غذایی با انرژی حاصل از مقادیر بیشتری از غذاهای غیر فرآوری شده برابری میکند.
جزئیات این پژوهش در مجله Cell Metabolism منتشر شده است.