رضا منتظر، متخصص طب سنتی، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این که در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان چگونه می‌توان ضعف روزهای گذشته را جبران کرد و توانایی بدن را برای حفظ روزه تا پایان ماه مبارک افزایش داد گفت: احساس ضعف نسبی با توجه به طولانی بودن ساعات روزه داری طبیعی است و با استراحت رفع می‌شود. اگر احساس ضعف خیلی شدید باشد ممکن است علت آن کمخونی باشد که باید آزمایشات تشخیصی انجام و درمان لازم انجام شود.
منتظر افزود: بعضی افراد دچار دردهای عضلانی خصوصاً در ساق پاها می‌شوند که با روغن مالی و بادکش انداختن در ناحیه ساق و ران برطرف می‌شود.
وی ادامه داد: برخی اغذیه مقوی که هرکس به فراخور می‌تواند آنها را تهیه و مصرف کند به شرح زیر است:
- شربت عسل
عسل را با غلظت دلخواه (یک تا یک و نیم قاشق غذاخوری به ازای هر لیوان) در آب حل کرده کمی آب‌لیموترش تازه (یا آب‌لیموی خانگی) به آن اضافه کرده پس از خنک شدن به صورت جرعه جرعه میل کنید. مصرف دو لیوان از این ترکیب کمک زیادی به قوّت بدنی شما می‌کند. می‌توانید اندکی تخم شربتی یا تخم ریحان و چند قاشق گلاب و عرق بیدمشک هم به این ترکیب اضافه کنید.
- شیر بادام
شیربادام، مقوّی عمومی، مقوّی استخوان‌ها و آرام‌بخش است. پنجاه گرم بادام درختی خام پوست گرفته، دو لیوان آب سرد و دو قاشق غذاخوری عسل را خوب میکس کنید و جرعه جرعه میل کنید.
- فالوده سیب
فالوده سیب، مقوّی عمومی بدن، مقوّی قلب و مغز و معده، خونساز و نشاط‌آور است.
یک عدد سیب سرخ متوسّط یا دو سه عدد سیب گلاب را بعد از جدا کردن پوست و هسته رنده کرده، با دو قاشق عرق بید مشک، دو قاشق گلاب، یک قاشق تخم ریحان (یا تخم شربتی یا تخم بالنگ) و یک قاشق عسل مخلوط و بعد از خنک شدن در یخچال میل کنید.
- نخودآب
نخودآب یک غذای بسیار سالم و مقوّی است که مداومت بر مصرف آن بسیار مفید است. پیشنهاد این است که افراد ضعیف در ادامه ماه رمضان، سحر یا افطار قدری نخودآب بخورند.
برای تهیه نخودآب، یک لیوان نخود را با ۵۰ گرم گوشت گوسفند (ترجیحاً بره)، یک قاشق غذاخوری سرخالی برنج ایرانی و مقداری آب با حرارت ملایم پخته تا کاملاً نرم شود (حدود ۴ تا ۵ ساعت). سپس یک قاشق غذاخوری روغن بادام‌شیرین و یا روغن زیتون، کمی نمک، یک عدد پیاز متوسط خردشده، ۵ گرم چوب دارچین و کمی زعفران سائیده اضافه کرده می‌گذاریم یک ساعت دیگر بجوشد تا کاملاً جا بیفتد. این غذا در انتها باید کمی آب داشته باشد (مانندخورش) . این مقدار غذا برای یک نفر در یک وعده کافی است.
در مورد نخودآب این نکته‌های مهم را در نظر داشته باشید:
- پس از خوردن غذاهای حاوی نخود، حداقل تا یک ساعت آب نخورید.
- اضافه کردن کمی آب لیموترش برای طعم‌دهی به این غذا بلامانع است.
- افراد گرم‌مزاج می‌توانند این غذا را بدون ادویه یا با لیموعمانی طبخ یا همراه کمی سرکه میل کنند. افراد سردمزاج، می‌توانند علاوه بر دارچین و زعفران از زیره نیز استفاده کنند.
- افزودن برنج به نخودآب، علاوه بر لعاب دادن و خوش‌طعم کردن غذا، نفخ حاصل از مصرف نخود را هم کم می‌کند.
- در صورتی که علیرغم افزودن ادویه، باز هم با خوردن نخودآب نفخ می‌کنید؛ می‌توانید نخود را از ۲۴ ساعت قبل از طبخ، خیسانده و چند بار آب آن را عوض و پوست نخودها را جدا کنید.
- این غذا بدون گوشت هم قابل تهیه و مصرف است. استفاده از گوشت پرندگان هم بلامانع است.
- در طبخ این غذا از اضافه کردن گوجه‌فرنگی، ربّ گوجه، سیب‌زمینی و … خودداری کنید.
- حریره نیروزا
حریره نیروزا ترکیبی است برای تقویت قوای عمومی ورزشکاران، افراد مسن، در دوره نقاهت بیماری‌های مزمن و مبتلایان به کم خونی.
۲۰ عدد مغز بادام پوست کنده، ۴ عدد مغز گردوی سفید، ۱۵ عدد مغز پسته خام، ۵ عدد مغز بادام هندی، ۷ عدد خرمای رطب بدون هسته، یک عدد موز متوسط، یک قاشق غذاخوری کنجد خام پوست کنده ،۳ قاشق غذاخوری عسل طبیعی، یک قاشق غذاخوری پودر نارگیل، کمی پودر زعفران و ۵ لیوان آب سرد را در دستگاه مخلوط کن ریخته و به آرامی مخلوط کرده تا کاملاَ یکنواخت و یکدست شود. معجون نیروزا را دریخچال نگهداری کنید و هر شب سه قاشق مربّاخوری مصرف کنید.
تذکّر: مصرف این معجون در مبتلایان به دیابت، چربی خون، افراد چاق و گرم مزاجان و افراد دچار مشکلات گوارشی باید با احتیاط باشد.
- شربت انجیر
شربت انجیر از ترکیبات دارویی است که تقویت قوای عمومی بدن به‌ویژه در افراد ضعیف و مسن، ایجاد لینت طبع و کمک به درمان یبوست، افزایش رطوبت بدن‌های خشک و … برخی از خواصّ آن است.
نیم کیلو انجیرخشک را شب تا صبح در ۸ لیوان آب خیسانده، سپس با حرارت ملایم کاملاً بپزید. سپس عصاره آن‌را گرفته با صد گرم شکر سرخ، روی حرارت کم بجوشانید تا قوام بیاید. شربت انجیر به‌دست آمده را در یخچال نگهداری و هر شب نصف فنجان از آن میل کنید.
- عصاره دنده
این ترکیب در تقویت استخوان‌ها و عضلات اثر فوق‌العاده‌ای دارد.
یک کیلو دنده گوسفند که به اندازه ۳-۲ سانتی‌متری خرد شده است را با یک قابلمه آب روی حرارت قرار دهید. نصف استکان آب لیموترش تازه به آن افزوده، اجازه دهید ۲۴ ساعت به آرامی بجوشد. سپس با صافی خیلی خیلی ریز صاف کرده بعد از کمی سرد شدن داخل قالب یخ ریخته در فریزر نگهداری کنید. در زمان پخت غذا یک قالب جدا کرده به غذا افزوده شود.
برای افرادی که ضعف زیادی دارند استفاده از معجون ژل رویال یک پیشنهاد فوق‌العاده است هرچند قیمت آن بالاست. انواع مولتی‌ویتامین‌ها و مکمّل‌های خوراکی یا تزریقی موجود در بازار دارویی رسمی کشور هم با مشورت پزشک می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.