مرتضی رحمان‌زاده معتقد است فلسفه وجودی شورایاری و شورایاران این است که آنها درواقع پل ارتباطی بین دستگاه‌های خدمت‌رسان و مردم باشند. قاعدتاً شورایاران این ظرفیت را دارند که از طریق تعامل‌ها و ارتباط‌هایی که با مردم دارند، نظرات آنها را به مدیریت شهری منتقل کنند و مدیریت شهری برنامه‌ریزی‌اش را براساس نظر شهروندان انجام دهد.
شورایاری‌های منطقه ۱۳ در پیشبرد امور شهری در شهرداری منطقه ۱۳ چقدر تأثیر و مشارکت داشته‌اند؟
ابتدا و پیش از بیان هر نکته‌ای باید متذکر شوم که شرایط شورایاری‌های هر منطقه با یکدیگر متفاوت است. چون به هر تقدیر نحوه تعامل و مشارکت دادن آنها در امور شهر از اهمیت خاصی برخوردار است. برخی مدیران شهری را می‌بینم و می‌شناسم که واقعاً اعتقادی به حضور پررنگ شورایاری ندارند و بعضاً نظرات شورایاران را در برخی طرح‌های شهری نادیده می‌گیرند. بنابراین نگاه و زاویه دید مدیر نسبت به شورایاری حائز اهمیت است.
مشارکت شورایاران را چگونه جذب و جلب می‌کنید؟
ما به چند شیوه مشارکت شورایاران را جذب و جلب می‌کنیم. در گام نخست جلسات مختلفی را تشکیل می‌دهیم. جلسات مستمری که در منطقه و با حضور شهردار منطقه و معاونانش برگزار می‌شود و مسائل و مشکلات محله و مسائل و مشکلاتی که با سازمان‌ها و نهادهایی غیر از شهرداری تهران ارتباط پیدا می‌کند، در این جلسات مطرح شده و مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. ارتباط ما با شورایاران در بعد دیگر بازدیدهای هفتگی را شامل می‌شود که ۲ بار در هفته شهرداران نواحی با شورایاران و البته با حضور بنده هنگام بازدید میدانی از محله‌ها انجام می‌شود و در این بازدیدهای میدانی عموماً مشکلات خدمات شهری و فنی و عمرانی محله مطرح می‌شود که اغلب از سوی شهردار ناحیه قابل حل است.
علاوه بر اینها یک بازدید میدانی دیگر هم داریم که فراتر از مسائل فنی و عمرانی و خدماتی است و بیشتر به توسعه و زیرساخت‌های محله و در بلندمدت برای توسعه زیرساخت‌های منطقه انجام می‌گیرد که روزهای چهارشنبه با حضور من در منطقه انجام می‌شود. پس از این دیدار در شورایاری و سرای محله با کل شورایاران موضوعاتی به شکل جزئی‌نگرانه‌تر مطرح می‌شود. از این طریق مشارکت شورایاران را جلب می‌کنیم و آنها هم ترغیب به مشارکت می‌شوند و بسیاری از مشکلات را با ما در میان گذاشته و مشکلات محله‌های مختلف با مشارکت و همکاری و مساعدت شورایاران حل می‌شود.
شورایاران چگونه می‌توانند نقش تأثیرگذاری در ساخت و ایجاد پروژه‌های شهری داشته باشند؟
فلسفه وجودی شورایاری و شورایاران این است که آنها درواقع پل ارتباطی بین دستگاه‌های خدمت‌رسان و مردم باشند. قاعدتاً شورایاران این ظرفیت را دارند که از طریق تعامل‌ها و ارتباط‌هایی که با مردم دارند، نظرات آنها را به مدیریت شهری منتقل کنند و مدیریت شهری برنامه‌ریزی‌اش را براساس نظر شهروندان انجام دهد که افزایش رضایت شهروندان در محله از مزایای این مشارکت خواهد بود ممکن است یک مدیر شهری در دفترش نشسته باشد و تصور کند که فلان مشکل در فلان محله وجود دارد و برای آن برنامه‌ریزی کند و بودجه و اعتبار ببندد اما در عمل مشکل و مسئله و نیازمندی‌های شهروندان در آن محله چیزهای دیگری باشد. در این بین شورایاری به شکل مثمرثمری می‌تواند کمک کند و یاری‌رسان باشد. شورایاران در واقع ارتباطی بین درخواست‌های مردم و مسئولان شهری و سایر دستگاه‌های خدمت‌رسان برقرار می‌کنند.
آیا در حال حاضر مانعی بین کار شهرداری و معاونان اجرایی و مدیران و شورایاران منطقه ۱۳ وجود دارد؟
باور کنید که قویاً باید بگویم خیر! در منطقه ۱۳ مشکلی در ارتباط با شورایاران نداریم. هم در دوره‌های گذشته شورایاران خوبی داشتیم و هم تعامل سازنده‌ای از سوی شهرداری با شورایاران انجام گرفته است. تنها موضوعی که در این بین می‌ماند شاید در مورد اجابت درخواست شورایاران باشد که هنوز وجود دارد. آن هم به این منظور که آنها از فرایندهای اداری و ساز و کارهای شهرداری کمتر اطلاع دارند. اینکه به فرض اقدامی در حوزه مدیریت شهری رخ دهد لازمه‌اش بررسی، تصویب، تخصیص اعتبار، اختصاص بودجه و موافقت سازمان‌ها و دستگاه‌های متعددی را در شهرداری و بیرون از شهرداری تهران می‌طلبد که شاید گاهی از دایره اختیارات شهرداری منطقه خارج باشد. متأسفانه برخی شورایاران با ساز و کار و پیشبرد کارهای اداری کمتر آشنایی دارند و ممکن است بر یک موضوع پافشاری کنند.
چالش عمده ما در اجابت درخواست آنها همین موضوع و نکته است. این موضوع هم البته با جلسه‌هایی که تشکیل توضیحاتی که به عزیزان شورایار ارائه می‌شود، برطرف خواهد شد. سعی داریم تا اطلاعات جامع و کاملی را در مورد درخواست‌هایشان در اختیار آنها قرار دهیم.
برای اینکه تعامل بین شورایاری و شهرداری بیشتر شود به‌عنوان شخص شهردار چه پیشنهاد و توصیه‌ای دارید؟
بخشی از این مشارکت و ساز و کار شورایاری‌ها بستگی به انتخابات دارد. اکنون که در آستانه انتخابات، پنجمین دوره شورایاری محله‌های شهر تهران هستیم. شهروندان باید اعلام حضور و اعلام آمادگی کنند به‌ویژه گروه‌هایی که به‌عنوان معتمدان مردم در محله‌های مختلف حضور دارند و جوانان و بانوان. در وهله بعد در روز چهارم مرداد، مردم مشارکت مؤثر و چشمگیر و پرشوری در این انتخابات داشته باشند و افرادی را انتخاب کنند که اعتماد مردمی پشت سرشان باشد. خدایی نکرده نباید به هیچ‌وجه شاهد این باشیم که شورایاری پیگیر منافع فردی یا خانوادگی خودش در محله باشد. یعنی به واسطه اینکه اتفاق مثبتی برای خودش یا خانواده‌اش در محله بیفتد درخواستی را پیگیری کند که درخواست مردم محله نیست. از این‌رو مدیران شهری باید هنگامی که تعامل سازنده‌ای شکل گرفت، مشارکت و همکاری‌شان را با شورایاران حفظ کنند.
به گمانم هرچه تعامل با شورایاران واقعی که نماینده مردم بیشتر باشد، تبعات مراجعات مردمی کمتر خواهد بود زیرا در اغلب محله‌ها، شورایاران پیشتازانه و داوطلبانه به استقبال مشکلات مردم رفته و آنها را حل و فصل می‌کنند و مردم هم این موضوع را متوجه می‌شوند و هنگامی که درخواستشان اجابت می‌شود لزومی نمی‌بینند که مراجعه غیرمعمولی به مراجع شهری داشته باشند و بارکاری نظام شهری را افزایش دهند. به همین طریق مشکل آنها سریع‌تر و راحت‌تر و از یک مسیر منطقی برطرف می‌شود.
آیا از راهکار خاصی برای مشارکت بیشتر شورایاران استفاده می‌کنید؟
صد البته که ما ساز و کارها و کانال‌ها و برنامه‌های مشخصی تدوین کرده‌ایم تا ارتباط مدیریت شهری و شورایاران تعریف شود.
در پروژه‌ها و طرح‌های بزرگ هم آنها را مشارکت می‌دهید؟
بله. بخش قابل توجهی از پروژه‌هایی که در منطقه کلید می‌خورد از طریق درخواست‌های شهروندان است که در شورایاری‌ها مطرح می‌شود. بخشی از پروژه‌ها نیز بر اساس برنامه‌های توسعه شهری و اسناد بالادستی است که آن بخش مربوط به مجموعه مدیریت شهری می‌شود و مسیر خودش را طی می‌کند. اما بسیاری از پروژه‌ها در منطقه به درخواست مستقیم شهروندان انجام می‌شود. ما حتی موارد متعددی داشته‌ایم که دفاع از بودجه برای سال آتی‌کاری شهرداری بر اساس مسائل و مشکلاتی انجام شده که شورایاران مطرح کرده‌اند. یا زیرساخت‌ها و پروژه‌هایی که انجام شده مانند توسعه بازارهای تره‌بار در محله بر اساس نیاز شهروندان شکل گرفته است.
به فرض در حال حاضر بحث پروژه بزرگراه شهید یاسینی در منطقه به قول معروف داغ است و روکش آسفالتش را ترمیم می‌کنیم که کاملاً مطابق درخواست شهروندان انجام شده یا مشخصاً در محله امامت و سرخه‌حصار درخواست شهروندان ایجاد بازار میوه و تره‌بار بوده که در حال حاضر در دست بررسی و پیگیری است. یا ساخت و رسیدگی به مسجد حضرت علی اکبر(ع) که در طرح بزرگراه امام علی(ع) تخریب شد و به بخش دیگری انتقال یافت. شهرداری در حال حاضر مشغول ساختن این مسجد است. همه این طرح‌های عمرانی بزرگ از بطن و متن شورایاری به گوش ما می‌رسد.