برای بررسی میزان موفقیت این اهداف و پیشنهاد راهکارهای لازم برای حصول نتیجه مطلوب در اقدامات آتی با «حسین ایمانی جاجرمی» دکترای جامعه‌شناسی گفت‌وگو کرده‌ایم که حاصل آن را در گزارش زیر می‌خوانید.
- شهردار تهران به تأثیر فضای شهری بر آرامش روانی شهروندان معتقد هستند. فضای شهر باید در چه مسیری حرکت کند که این آرامش به وجود آید؟
فضای شهری همچون ظرفی بزرگ با دربرگیری موضوع‌های مختلف می‌تواند ما را در نیل به اهدافی همچون ایجاد آرامش روانی بین شهروندان نزدیک کند. با استناد به دیدگاه «یان گل» معمار، نویسنده و شهرساز دانمارکی در کتاب «شهر انسانی»، معماری ساختمان‌ها و شهرها از جمله عواملی است که در خلق و خو، آداب اجتماعی و حتی در شخصیت فردی انسان‌ها تأثیر بسزایی می‌گذارد اما حرکت در این مسیر نیازمند مطالعه، پژوهش‌های دقیق و انتخاب راهکارهای عملیاتی است. مواردی همچون حذف دیوارها و فضاهای محصور شهری، محدود کردن حرکت خودرو، افزایش پیاده‌راه و احیای ۷ رودخانه شهر تهران نیز از جمله عوامل مؤثر در این حیطه هستند.
- با توجه به گزینشی و محدود شدن کمیت پروژه‌های شهری می‌توان امیدوار بود که کیفیت برنامه‌ها افزایش پیدا کند یا به دلیل کمبود بودجه و منابع مالی مدیریت شهری این اتفاق محقق نمی‌شود؟
به نظر من یکی از راه‌های صحیح مدیریتی، شناسایی نیازهای امروز و آینده مردم در بستر مشارکت عمومی و با بهره‌گیری از شعار «برنامه‌ریزی با مردم، نه برای مردم» است. بازبینی و حذف برخی طرح‌های قدیمی مطرح شده که ضرورتی برای اجرای آنها وجود ندارد و همچنین جایگزینی طرح‌هایی با اولویت بیشتر که به نظرات مردم هم نزدیک‌تر باشد، می‌تواند در افزایش کیفیت برنامه‌ها تأثیرگذار باشد.
- در تعاریف بانک جهانی، شهر خوب شهری است که همه شهروندان به یک نسبت از مواهب آن بهره‌مند باشند. شهر تهران تا چه اندازه به این تعریف نزدیک شده است؟
بررسی این موضوع نیازمند مطالعات جامع و دقیق است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که به‌طور کلی رتبه شهر تهران در شاخص‌های جهانی جایگاه خوبی ندارد. امکانات در شهر تهران به‌صورت نامنظم بین مناطق توزیع شده و این موضوع باعث شده تقاضا برای سکونت در بخش‌های شمالی شهر بیشتر شود. برای مقابله با این معضل، در وهله اول باید دقت بیشتری در توزیع مناسب امکانات و خدمات رفاهی داشته باشیم و در حفظ و نگهداری از هویت شهری، بافت‌های سنتی، فضاهای سبز طبیعی و حذف دیوارکشی‌های متعدد و ساخت‌وسازهای بی‌رویه نیز گام برداریم.
- برای ایجاد منابع مالی پایدار در پایتخت چه اقداماتی شده است؟
ایجاد منابع مالی پایدار نیازمند پیروی از الگوهای جهانی است. شهرداری به‌عنوان یک حکومت محلی که می‌تواند نزدیک‌ترین ارتباط را بالایه‌های درونی جامعه داشته باشد، نیازمند اختیارات بیشتری همچون مدیریت حوزه‌های مختلف شهر مثل آموزش و پرورش، اداره بهداشت و... و دریافت حمایت‌های همه جانبه است. باوجودی‌که این اقدامات ایجاد توازن در هزینه‌های مناطق را به همراه خواهد داشت، اما لازم است شهرداری برای تأمین هزینه‌ها به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از طرف دولت هم مورد حمایت قرار گیرد.
- به نظر شما برای پیشگیری از تراکم‌فروشی تدابیر و الزامات قانونی کافی وجود ندارد؟
تراکم‌فروشی نوعی خودخوری و تخریب چیزی است که مأموریت حفظ و نگهداری آن به ما سپرده شده است. ارائه اختیارات و ابزارهای لازم به مدیریت شهری برای حفظ و نگهداری شهر و متقابلاً ارائه پاسخ در قبال این مسئولیت‌ها می‌تواند راهکاری برای پیشگیری از این معضل باشد.
- اینگونه عنوان می‌شود که نهاد شورایاری در دوره‌های گذشته به اندازه شایسته‌ای در تصمیم‌های مدیریت شهری تأثیرگذار نبوده است. برای افزایش کارایی این نهاد مردمی باید چه زیرساخت‌هایی فراهم شود؟
نهاد شورایاری به‌عنوان پل ارتباطی بین شهروندان و مدیریت شهری شکل گرفت تا در کنار نظارت بر امور محله، پیگیر مطالبات مردم در سطح کلان نیز باشد. با توجه به اینکه در دوره گذشته کارایی لازم حاصل نشد پیشنهاد من این است که با به کارگیری تغییراتی، زیرساخت‌های این نهاد مردمی به‌روزرسانی شود. به‌عنوان نمونه بهتر است علاوه بر شهرداران نواحی، شهردار محله نیز با انتخاب شهروندان انتخاب شود تا با داشتن اختیارات بیشتر بتواند مستقیماً پاسخگوی مطالبات شورایاران باشد. انتخاب درست اعضای شورایاری و پایبندی آنها به وظایف مشخص شده نیز می‌تواند گام مؤثر دیگری‌باشد.