در روزهای نخست این دختر جوان فکرش را نمیکرد دامنه گستره اجرای این طرح، روزی روزگاری در محلههای مختلف پایتخت ایران هم کشیده شود و از درآمد حاصل از این درهای رنگی کوچک، گرههای بزرگی در جامعه باز شود. طرح جمعآوری و فروش درهای بطری دورریختی گرچه در دنیا با هدف کمک به معلولان و خرید «ویلچر» شهرت یافته است، اما مردم خوشذوق محله «راهآهن» در منطقه ۱۱ شهرداری تهران، اهداف خیرخواهانه این طرح را گسترش دادهاند و میکوشند با درآمد حاصل از این طرح، هم ویلچر برای نیازمندان خریداری کنند و هم گرههای دیگر زندگی همسایههایشان را باز کنند. در محله «قلمستان» اهالی محله میکوشند با جمعآوری درهای بطری و تحویل آنها به «بیتالقرآن» فعال در محله، زمینه گسترش فعالیتهای قرآنی و فرهنگی محله را رونق دهند. فعالیتهای مردم این ۲ محله را در این گزارش بخوانید.
وارد سرای محله راهآهن که میشویم، گونیهای ایستاده و فربه حاوی درهای بطری رنگی نگاه هر بینندهای را جلب میکند. همه محتویات این گونیهای غولپیکر را اهالی محله جمعآوری کردهاند. از بچههای قد و نیم قد تیم «حافظان محیطزیست» محله تا بانوان عضو فعالیتهای فرهنگی و هنری سرای محله. «معصومه محمدنژاد» مدیر سرای محله راهآهن میگوید: «از وقتی طرح جمعآوری در بطریها در محله آغاز شده است، یک در بطری در محله دور انداخته نشده. حتی بچههای محله اگر بطری را در خیابان ببینند در آن را جدا و به سرا تحویل میدهند»
- گرهگشایی در محله
«علیاصغر فراهانی» عضو شورایاری محله راهآهن دراینباره میگوید: «طرح جمعآوری در بطریها از سال۱۳۸۹ با هدف خرید ویلچر برای نیازمندان محله آغاز شد. این طرح با استقبال خوب اهالی تا به امروز دنبال شده است و ما توانستهایم در سایه اجرای این طرح، ضمن خرید ویلچر برای نیازمندان بخش قابل توجهی از نیازهای اقتصادی نیازمندان محله را هم تأمین کنیم.» فراهانی که این روزها با اجرای طرح «جاده دو طرفه» در کنار طرح جمعآوری در بطریها به جلب مشارکت مردم محله راهآهن در عرصه بازیافت زبالهها مشغول است، اظهار میدارد: «تلاش برای جلب مشارکت مردمی در موضوع بازیافت زبالهها باید در دستور کار مدیران شهری و پارلمانهای محلی تهران قرار بگیرد، چراکه دستاورد مهم این مشارکت، تقویت بنیههای اقتصادی محلهها و فراهم شدن بسترهای زندگی شهری برای مردم است.»
- فامیلهایمان هم مشارکت میکنند
مصداق حرفهای محمدنژاد و فراهانی، کیسه به نسبت بزرگ حاوی در بطری رنگارنگی است که «محدثه» کوچولو همراه مادرش به سرای محله آورده است. مادر محدثه میگوید: «ما چه در مهمانی باشیم چه در خانه خودمان، محدثه همه در بطریها را بر میدارد. حتی اقوام و خویشان وقتی از علاقه او به این کار مطلع شدهاند همه در بطریها را جمعآوری میکنند و به محدثه تحویل میدهند.»
- فروش در بطری به نفع فعالیتهای قرآنی
در محله قلمستان نیز از ۲ سال پیش تاکنون، کار جمعآوری درهای بطری با توزیع قلکهای جمعآوری در بطری در قالب طرح «هر در بطری یک لبخند» آغاز شد. البته کلید این طرح اجتماعی ـ زیستمحیطی نه در سرای محله زده شد نه در سایر مراکز وابسته شهرداری، بلکه این طرح با مدیریت بیتالقرآن محله اجرا شد. مجموعه بزرگ بیتالقرآن محله قلمستان حدود ۸۰۰ نفر از کودکان، نوجوانان و جوانان محله را تحت پوشش برنامههای قرآنی خود دارد. «یوسف حسینی» یکی از اعضای نوجوان این بیتالقرآن میگوید: «در این طرح قرار نیست کسی کار خاصی انجام دهد فقط کافیست یک دورریختنی کوچک را جمع کنیم. مثلاً همان در بطریهای رنگارنگی که هر روز مهمان سطلهای زباله میشوند. ما با جمعآوری و فروش این دورریختنیهای کوچک، درآمد خوبی را برای بیتالقرآن ایجاد کردهایم.»
- رقابت برای جمعآوری در بطری
«حسین محمدی» دوست یوسف هم میگوید: «با دوستانمان قرار گذاشتیم هرکسی در بطری بیشتری را جمع کند و به بیتالقرآن هدیه دهد، برنده است. هر ماه این رقابت در بین دوستان انجام میشود. هر جا حتی روی زمین هم اگر در بطری ببینم بر میداریم و به خانه میبریم اجازه نمیدهیم هیچ در بطری از زیر دستمان فرار کند. » در طرح جمعآوری در بطریهای محله قلمستان علاوه بر بچههای عضو بیتالقرآن، مادران محله نیز مشارکتی چشمگیر دارند و در سایه مشارکت این بانوان، طرح فوق فرامحلهای شده و هر روز کیسههای حاوی درهای بطری رنگارنگ از محلههای دیگر راهی بیتالقرآن میشوند. «اسما فراهانی» یکی از بانوان محله میگوید: «پیش از اینکه برای زندگی به این محله نقلمکان کنند در محله قدیمیشان طرح جمعآوری در بطریها به نفع کودکان معلول اجرا میشد و نتایج مثبتی هم به همراه داشت اما امتیاز اجرای این طرح در محله قلمستان صرف ترویج امور قرآنی میشود. این موضوع انگیزه ما را برای مشارکت دو چندان کرده است.»
- درآمد ۳ میلیونی از فروش در بطری
«محمد عابدی» مدیر بیتالقرآن منطقه ۱۱ در گفتوگو با همشهری محله میگوید: «مجموعه بیتالقرآن منطقه ۱۱ نخستین مجموعه فرهنگی و قرآنی است که در آن درآمد حاصل از فروش در بطریها به نفع فعالیتهای قرآنی هزینه میشود. » او ادامه میدهد: «کار جمعآوری درهای بطری از رمضان سال ۱۳۹۶ با توزیع ۷۰۰ قلک ویژه طرح «هر در بطری یک لبخند» آغاز شد و امروز جمعیتی که در این طرح مشارکت میکنند، ۲ تا ۳ برابر شده است. به گفته او، سال گذشته ۵۰۰کیلو در بطری از سوی مردم محله و فرامحله جمعآوری شد که با فروش این درها رقمی حدود ۳ میلیون تومان عاید بیتالقرآن و در راستای ترویج برنامههای فرهنگی و قرآنی محله هزینه شد.