این زیرگذر حدود ۱۰ سال پیش با توافق بین سازمان پایانه‌ها و مترو ایجاد شد و مسئولان در زمان افتتاح این زیرگذر، تسهیل رفت‌وآمد شهروندان، کاهش و بهینه‌سازی وقت و انرژی مسافران برای طی مسیر و جابه‌جایی آسان چمدان و وسایل را مهم‌ترین اهداف اجرای این پروژه عمرانی و ترافیکی عنوان کردند.
به محل مورد نظر می‌رویم تا از نزدیک با مشکلات شهروندان آشنا شویم. خیابان عباسی تنها معبر مشترک در حریم پایانه مسافربری جنوب و ایستگاه خط یک مترو است. قدم زدن در این پیاده‌رو طولانی برای مسافران مترو با احتساب کوله‌بارشان بین ۱۰ تا ۱۲ دقیقه زمان می‌برد و استفاده از این گذر همسطح برای مسافران ترمینال نیز دردسرهای خودش را دارد. بنابراین اغلب مسافران عبور از این زیرگذر را ترجیح می‌دهند هرچند این کار چندان رضایتبخش نباشد.
تردد با اعمال شاقه
از محوطه باز ترمینال مسافربری جنوب به سمت تونل و زیرگذر ایستگاه خط یک مترو می‌رویم. جایی که از سمت حیاط ترمینال جنوب دو ردیف پله‌برقی دارد و شهروندان با خیال راحت از آن استفاده می‌کنند و در ادامه با طی مسیر ۱۵۲ متری مارپیچ به ابتدای پله‌های سنگی می‌رسند. «ملیحه صباحی» از شهروندانی است که با یک چمدان بزرگ از راه می‌رسد و با زحمت زیاد خودش را از نخستین پله بالا می‌کشد. راه دشوار است و این شهروند نفس‌زنان به سؤالات ما پاسخ می‌دهد. وی می‌گوید: «ماهانه ۴ بار از این مسیر استفاده می‌کنم. مهم‌ترین مشکل ما بالا و پایین رفتن از پله‌هاست که حتی برای جوان‌ها سخت است چه برسد به افراد سالمند و سالخورده.» «رضا حاجی‌عباسی» شهروند میانسال دیگری است که تازه از قم به تهران رسیده و با وجود خستگی راه مجبور است وسایل سفرش را از پلکان‌ها بالا ببرد. او عنوان می‌کند که از ۱۰ـ ۱۲ سال پیش منتظر راه‌اندازی پله‌برقی در ایستگاه مترو است و هر بار از این تونل مترو استفاده می‌کند. «منصوره زمانی» و دخترش «ملیسا نوربخش» نیز اسباب و وسایل زیادی همراه دارند که نشان می‌دهد عازم شهرستان هستند و به همین دلیل پله‌های سنگی جنب ایستگاه مترو پایانه جنوب را یکی‌یکی پایین می‌آیند. پایین آوردن کیف و چمدان از بالا به پایین پله‌ها کمی راحت‌تر از جهت معکوس پله‌هاست، اما به هرترتیب اگر احتیاط نشود، امکان دارد بار و بنه مسافران روی پله‌ها بریزد و دردسر درست کند. نوربخش خاطره ناراحت‌کننده‌ای در این زمینه دارد. تعریف می‌کند که از نزدیک شاهد سقوط بانویی سالخورده همراه وسایلش از بالای پله‌های سنگی بوده و هنوز بعد از گذشت چند سال چهره خون‌آلود این شهروند جلو چشمانش است و از یادآوری آن ناراحت می‌شود.
مسئولان مترو یک‌بار اینجا بیایند
راهرو زیرگذر مترو ترمینال جنوب مدام پر و خالی از شهروندانی می‌شود که هر کدامشان از وجود این پله‌های سنگی گلایه‌مند و ناراضی هستند. «اکبر آقامحمدی» از مشتریان پرو پا قرص ایستگاه مترو پایانه جنوب است و بارها عبور از پله‌های سنگی این ایستگاه را تجربه کرده است. او این فرصت را غنیمت می‌شمارد و این سؤال را با مسئولان مربوطه مطرح می‌کند که چرا یک طرف زیرگذر مترو پایانه جنوب پله‌برقی دارد و طرف دیگر آن ندارد؟ چرا هر وقت این مسئله را با سامانه‌های ۱۳۷ و ۱۸۸۸ در میان می‌گذاریم کسی جواب قانع‌کننده‌ای نمی‌دهد؟ مگر مسئولان موقع افتتاح این زیرگذر قول ندادند که برای رفاه حال شهروندان و تشویق مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی، دو طرف این زیرگذر را به پله‌های برقی مجهز می‌کنند؟ «مریم زندی» با تأیید مشکلاتی که شهروندان برای تردد از پله‌ها با آن مواجه هستند، می‌گوید: «اگر مسئولان مترو برای یک‌بار هم شده اینجا بیایند و از پله‌های پیچ در پیچ ایستگاه مترو پایانه جنوب بالا و پایین بروند، به‌طور حتم برای تجهیز این زیرگذر به پله‌های برقی انگیزه پیدا می‌کنند.»
«مهناز دلکش» هم بارها برای استفاده از پله‌های سنگی به دردسر افتاده، اما عقیده دارد که به هر حال وضعیت کنونی این زیرگذر خیلی بهتر از گذشته است و با نصب پله‌های برقی در ورودی ایستگاه مترو پایانه جنوب زحمت و تلاش مسئولان بیشتر نمایان می‌شود. دلکش تعریف می‌کند که در سال‌های اولیه راه‌اندازی این زیرگذر که نور و امکانات امنیتی وجود نداشت، بانوان و دختران دچار مشکل می‌شدند، اما با افزایش شکایت‌های مردمی تونل منتهی به مترو به تعدادی دوربین مداربسته و همچنین یک اتاقک نگهبانی مجهز شد که امنیت و آسایش بیشتری را برای شهروندان رقم زد.
- در سال‌های اولیه راه‌اندازی این زیرگذر که نور و امکانات امنیتی وجود نداشت، بانوان و دختران دچار مشکل می‌شدند، اما با افزایش شکایت‌های مردمی تونل منتهی به مترو به تعدادی دوربین مداربسته مجهز شد
پاسخ مسئولان
علی‌اصغر کرمی، معاون اجرایی پایانه مسافربری جنوب:
بهره‌بردار مترو مسئول نصب پله‌برقی است
طبق مصوبه و صورتجلسه حریم‌بندی که سال‌ها قبل تنظیم شده، محدوده خدمت‌رسانی پایانه مسافربری جنوب و مترو در این کریدور مشخص و روشن شده است. بنابراین مسئولیت نصب و راه‌اندازی پله‌برقی در ورودی مترو از سمت محوطه پایانه اتوبوسرانی جنوب و نظافت و رفت و روب محوطه نیز تا مرز مشخص شده بر عهده پایانه اتوبوسرانی است. پس از این مرز نیز که با روشنایی و علائم ویژه مشخص شده، نظافت و هرگونه خدمت‌رسانی برعهده مسئولان مترو است. ضمن اینکه در این بخش از کریدور وظیفه نصب و راه‌اندازی پله‌برقی برعهده متولی امر یا همان بهره‌برداری مترو است که امیدواریم این کار انجام شود.
مجید سلمانی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۱۶:
باید مشکل را حل کرد
به مرور زمان بخشی از وعده وعیدها به فراموشی سپرد که مهم‌ترین آن نصب پله برقی در دو طرف این زیرگذر پرتردد بود و شهرداری فارغ از حیطه وظایف خود به دلیل پیگیری‌ها و گزارش‌های مردمی تنها توانست ۲ دستگاه پله‌برقی از سمت ترمینال مسافربری برای آمد و رفت شهروندان نصب و راه‌اندازی کند. از آن زمان تاکنون مشکلات ورودی و خروجی مترو خط یک به زیرگذر پایانه جنوب همچنان به قوت خود باقی است و مسافران با دشواری از پله‌های سنگی بالا و پایین می‌روند. تا قبل از راه‌اندازی زیرگذر مترو، جمع زیادی از مسافران ترمینال مسافربری و مترو از خیابان عباسی استفاده می‌کردند که بار ترافیکی فراوانی در این محل به وجود می‌آورد، اما پس از ساخت این کریدور زیرزمینی، بدون اغراق ۷۰درصد شهروندان به جای تردد از خیابان عباسی، از تونل پایانه اتوبوسرانی به مترو استفاده می‌کنند. بهتر است این مشکل را هرطور شده حل کرد.
کارشناس روابط‌عمومی و ارتباطات مردمی مترو:
نصب پله‌برقی وظیفه پایانه است
برای شنیدن پاسخ مسئولان مترو تلاش زیادی کردیم، اما فقط توانستیم به واحد روابط‌عمومی و ارتباطات مردمی مترو وصل شویم. یکی از کارشناسان واحد روابط‌عمومی مترو که نخواست نامش آورده شود، به صراحت عنوان می‌کند که شرکت مترو تهران و حومه، برنامه و طرحی برای نصب پله‌برقی در این محل ندارد. به گفته او که در جریان تفاهمنامه بین مترو و سازمان پایانه‌هاست، نصب پله‌برقی برعهده مسئولان پایانه مسافربری جنوب است و این زیرگذر در محدوده خدمت‌رسانی شرکت مترو نیست.