به گزارش همشهری آنلاین به نقل از برنا، مهارت نه گفتن از مهمترین مهارتهای زندگی موفقیتآمیز است. ما به دنیا نیامدهایم تا آرزو و خواسته هر کسی را برآورده کنیم؛ زیرا گاهی نیاز و خواسته خود ما هم از اهمیت بالایی برخوردار است. ما تنها تا حدی میتوانیم با دیگران همراه باشیم و رضایتشان را به دست بیاوریم که حقوق خودمان پایمال نشود و از زندگی و اهداف خودمان دور نشویم.
برخی والدین به فرزندان خود میآموزند که همیشه باید به حرف بزرگترها گوش کرد و همیشه حق با بزرگترهاست اما این آموزش کاملا غلط است و کودک باید یاد بگیرد که گاهی هم به خواستههای دیگران «نه» بگوید، چون در غیر این صورت کودک خود را تسلیم هر نوع خواسته بیمارگونه و آزاردهندهای خواهد کرد.
اگر نمیخواهید کودکتان قربانی زورگویی دیگران شود، از همین امروز به او مهارت نه گفتن را آموزش دهید.
به کودک خود «نه» گفتن را بیاموزید
به او یاد بدهید نه گفتن و مخالفت کردن بهموقع شجاعت است. نه گفتن کودک مانعی برای نزدیک شدن کودکآزار به کودک.
زمانی که کودک مهارت نه گفتن را میآموزد و با راههای گوناگون این مهارت آشنا میشود میتواند از رفتاری که به خودش یا دیگران آسیب میزند دوری کند و کمتر در معرض آسیب قرار بگیرد.
به کودک بگویید اگر شخصی از تو خواست کاری بکنی که تو آن را دوست نداری، میتوانی مخالفت کنی. به عنوان مثال، اگر کسی از تو خواست کاری بکنی و تو ترسیدی یا ناراحت شدی یا دوست نداشتی آن کار را انجام بدهی فقط کافی است بگویی «نه» یا «نه، ممنون» و اگر لازم بود باید «نه» گفتن را تکرار کنی.
با کودک نمایش بازی کنید
مثلا به کودک بگویید توی این بازی شما یک فرد غریبه هستید و به کودک شکلات بدهید یا از او بخواهید با شما به پارک بیاید، خواستههای خود را تکرار کنید و از کودک بخواهید در جواب شما واکنش نشان بدهد و «نه» بگوید و محیط را ترک کند.
بازی دیگری که با کودک میتوانید انجام بدهید بازی «نه» است؛ مثلا از کودک چیزهای مختلفی بخواهید و به کودک بگویید که در جواب شما بگوید: «نه» نمیخواهم، «نه» میخواهم.
یا اینکه مثلا به کودک بگویید «کیفت را میخواهم، میدهی به من؟» و کودک در جواب بگوید: «نه» نمیخواهم «نه» نمیدهم. این بازی را ادامه بدهید، در حین بازی میتوانید قوانین اندام خصوصی را نیز به کودک آموزش بدهید.
«نه» گفتن به کودک از حدود ۲ سالگی شروع میشود
کودک شما زمانی میتواند «نه» بگوید که شما به عنوان والدین او بتوانید نه را بشنوید؛ اگر کودکتان را مجبور کنید که به همه بزرگترها احترام بیجا بگذارد تا همه بگویند «چقدر خوب بچهات را تربیت کردی» و بترسید که اگر کودک شما در برابر چیزی که دوست ندارد «نه» بگوید و دیگران بگویند «که بچههای بیتربیتی است»، آن وقت این غرور و تعصب نابجا باعث میشود کودکتان برای همیشه در زندگیاش سلاح «نه» گفتن را از دست بدهد.
نه گفتن کودک تلاشی است برای تعیین مرزهای او و کسب اعتماد به نفس
برای داشتن این مهارت باید به کودک آموزش داد که قرار نیست همیشه دیگران از ما راضی باشند. همچنین کودک باید یاد بگیرد که با آرامش خاطر و بدون احساس گناه «نه» بگوید.
معمولا کودکآزار در ابتدا رفتارهایی انجام میدهد تا فضا را برای عادیسازی شرایطی که میخواهد، مهیا کند؛ مثلا تصادفی وارد دستشویی میشود یا در مقابل کودک لباس خود را عوض میکند یا در حین قلقلک دادن یا بازی با کودک به اندام خصوصی کودک دست میزند و اگر کودک در برابر رفتارهای تصادفی کودکآزار قاطعانه «نه» بگوید، کودکآزار متوجه خواهد شد که آن کودک آموزش دیده است و اگر تکرار کند به والدینش گزارش خواهد داد.
نه نگفتن روش و رفتاری است که کودک از والدین خود میآموزد؛ بنابراین زمانی که به کودک خود «نه» میگویید، اجازه ندهید کودکتان ببیند که گریه و اصرار و بدقلقی او میتواند «نه» شما را تغییر بدهد.
بهموقع «نه» بگویید
کودکی که بهموقع «نه» میشنود، مهارت «نه» گفتن را هم آسانتر یاد میگیرد. به همین دلیل گاهی به جای آنکه همه خواستههای کودکتان را بلافاصله برآورده کنید، به او «نه» بگویید یا به جای آنکه خواسته او را بیجواب بگذارید، به او «نه» بگویید تا او یاد بگیرد برابر خواستههایش گاهی از شما پاسخ منفی دریافت میکند. مثلا وقتی دستتان بند است و کودکتان از شما آب میخواهد به او بگویید الان نمیتوانم باید چند دقیقه صبر کنی.
به این شکل کودک یاد میگیرد که با توجه به خواسته و امکانات خودش، خواستههای دیگران را برآورده کند. البته باید توجه داشته باشید «نه» گفتنهای مکرر و بیهوده باعث میشود این کلمه در ذهن کودکان بیارزش و بیاعتبار شود. شما نباید به همه خواستههای کودکتان جواب مثبت دهید. وقتی به شما شکلات میدهد و شما میل ندارید به جای اینکه خودتان را مجبور به شکلات خوردن کنید، بگویید «نه» متشکرم.
با درست ادا کردن این جمله به کودکتان یاد دهید که گفتن «نه» به معنای زیر سوال بردن شخصیت او و تصمیمهایش نیست بلکه به معنای داشتن نظری متفاوت است و با رفتارتان برای او روشن کنید این «نه» گفتن و «نه» شنیدن هیچ آسیبی به رابطه شما با او نمیزند.
حرفتان را تغییر ندهید
وقتی کودکتان چندین بار از شما چیزی خواست و شما باید به او جواب منفی بدهید، به خاطر بیحوصلگی حرفتان را تغییر ندهید.
در چنین شرایطی هرچند بار که لازم است به خواستههای او پاسخ منفی بدهید و با خوشخلقی به او یاد بدهید که هیچوقت نباید تکرار خواسته کسی باعث شود تا او تصمیمش را تغییر دهد، یا به خاطر پافشاری دیگران حرفش را عوض کند.