اهالی خیابان طوقانی محله شهران در منطقه ۵ مهر ماه امسال درهای مدرسه قدیمی محله را بسته دیدند و اگر کسی از سرکنجکاوی به درهای آهنی مدرسه نگاهی بیندازد با دستنوشته‌های شیرین بچه‌های مدرسه روبه‌رو می‌شود به‌ویژه آنجا که نوشته‌اند: «خداحافظ مدرسه درب و داغان». شاید کمتر کسی از اهالی محل بداند که این مدرسه قدیمی قرار است به نخستین مدرسه سبز پایتخت تبدیل و براساس استانداردهای زیست‌محیطی ساخته شود.
رئیس آموزش و پرورش منطقه ۵ شهریور امسال از ساخت نخستین مدرسه سبز پایتخت در منطقه ۵ خبر داد. مدرسه‌ای متفاوت که نه تنها دانش‌آموزان را با الگوهای صحیح زیست‌محیطی آشنا می‌کند بلکه ساخت این مدرسه نیز براساس استانداردهای زیست‌محیطی خواهد بود. ساخت چنین مدرسه‌ای آن هم در مقطع ابتدایی در منطقه‌ای که به‌عنوان بزرگ‌ترین منطقه آموزش و پرورش کشور انتخاب شده و با مشکل کمبود مدرسه روبه‌رو است خبر نوید بخشی است. مدرسه‌ای سبز در کنار ۴۶۰ مدرسه دولتی و غیردولتی که در محدوده آموزشی منطقه ۵ و ۲۲ قرار دارد می‌تواند الگویی مناسب برای ساخت مدارس سبز و دوستدار محیط‌زیست باشد.
«علی ندیری» رئیس آموزش و پرورش منطقه ۵ درباره ساخت نخستین مدرسه سبز تهران می‌گوید: «امسال از نظر ساخت مدارس نوساز در منطقه ۵ آموزش و پرورش وضعیت مناسبی داشته‌ایم. آغاز سال تحصیلی همراه با رونق پروژه‌های ساخت مدارس نوساز در منطقه بوده است، ساخت مدرسه سبز در محله طوقانی شهران نیز آغاز شده و پیمانکار وارد فاز اجرایی شده است. این مدرسه با زیربنای ۷هزار مترمربع در محل مدرسه قدیمی شهید مجید عباسی و شهید سید محمد آقائیان ساخته می‌شود. مدرسه دخترانه خواهد بود و دانش‌آموزان از همان مقطع ابتدایی در مدرسه‌ای سبز و الگوی تدریسی که کار ترویجی زیست‌محیطی را در دستور کار خود دارد، تحصیل می‌کنند.»
- تحصیل براساس مدیریت سبز
ساخت مدارس سبز تهران از سال گذشته در دستور کار سازمان نوسازی مدارس تهران قرار گرفته است طبق گفته «علی شهری» مدیرکل نوسازی مدارس استان‌تهران، این مدارس از همان ابتدا به گونه‌ای ساخته می‌شود که کاهش مصرف انرژی و آب در آن محسوس بوده و ضمن داشتن نور مناسب، به تأمین فضای سبز در محوطه منجر شود. پروژه مدرسه سبز در منطقه ۵ بسیار بزرگ است و تکمیل آن بیش از ۲ سال طول می‌کشد. رئیس آموزش و پرورش منطقه ۵ درباره روند آموزشی این مدارس می‌گوید: «البته تنها ساختمان فیزیکی در این مدرسه سبز مدنظر نیست و دانش‌آموزان و کادر مدرسه نیز حین اجرای این طرح تحت آموزش‌هایی برای مصرف بهینه انرژی قرار می‌گیرند و به عبارتی آموزش‌های زیست‌محیطی نیز در دستور کار است. همان‌طور که سازمان نوسازی مدارس استان تهران نخستین کار ترویجی زیست‌محیطی در کشور را در ۵۰ مدرسه تهران در سال جاری برای آموزش معلمان و دانش‌آموزان در دستور کار دارد و رویکرد آنها عمدتاً صرفه‌جویی در مصرف انرژی و به‌ویژه آب است.»
- مدرسه‌ای در جایگاه بین‌المللی
ارتقای شاخص‌های زیست‌محیطی در فضاهای آموزشی و کاهش آلایندگی‌های ناشی از مصرف انرژی یکی از ویژگی‌های اصلی مدارس سبز است. این مدارس در سطح بین‌المللی از اهمیت زیادی برخوردارند و بیشتر مدارس کشورهای پیشرفته سعی دارند تا در گروه این مدارس قرار بگیرند. در این مدارس والدین هم برای کاهش مصرف انرژی و زباله و یا در تعیین میزان مصرف انرژی در مدرسه و چگونگی کاهش آن همکاری می‌کنند. اما نکته مهمی که در مدرسه سبز منطقه ۵ اهمیت دارد ساخت بنا و ساختمانی است که بر اساس الگوهای استاندارد زیست‌محیطی است. در حقیقت برای ساخت این مدرسه محل ساخت، اقلیم منطقه و میزان تابش نور خورشید در نظر گرفته می‌شود. برای بازدید از فرایند ساخت نخستین مدرسه سبز پایتخت سری به آن می‌زنیم. درهای آهنی مدرسه قدیمی شهید مجید عباسی و شهید سیدمحمد آقائیان باز می‌شود. بچه‌ها در آخرین روز تحصیل در این مدرسه کلی یادگاری برروی در و دیوار آن نوشته‌اند. این مدرسه تا سال گذشته در ۲ شیفت دخترانه و پسرانه فعال بوده و بعد از ساخت مدرسه خیّرساز در نزدیکی آن دانش‌آموزان پسر به آنجا منتقل شدند و دختران نیز در مدارس منطقه پراکنده شدند تا کلنگ ساخت نخستین مدرسه سبز به زمین زده شود. حیاط بزرگ حالا به دور از بازی و شادی بچه‌ها منتظر است تا چیزی در حدود ۲ سال دیگر با ساختمانی جدید و متفاوت میزبان دانش‌آموزان دختر منطقه ۵ باشد. تیمور اسکندری از مهندسان این پروژه بخش‌های مختلف مدرسه را نشانمان می‌دهد. اسکندری می‌گوید: «همه امکانات برای این مدرسه در نظر گرفته می‌شود از محیط بازی استاندارد، پنجره‌های نورگیر، سالن‌های ورزش و استخر همگی شرایطی را فراهم می‌کند تا دانش‌آموز در محیطی استاندارد تحصیل کند مصالح به کار گرفته شده و مهندسی و معماری بنا طوری خواهد بود که از هدر رفتن انرژی سرمایشی و گرمایشی جلوگیری شود و نور کافی در کلاس‌ها وجود داشته باشد. درختان حیاط به جای دیگری منتقل می‌شود تا آسیب نبینند و در پایان پروژه به محل برگردانده می‌شوند. مسلماً ساخت این پروژه زمان‌بر خواهد بود و سازمان نوسازی مدارس شهر تهران متولی آن است. تخمینی که ما برای ساخت این مدرسه زده‌ایم ۲ سال است.»
- تنها ساختمان فیزیکی در مدرسه سبز مدنظر نیست و دانش‌آموزان و کادر مدرسه نیز حین اجرای این طرح تحت آموزش‌هایی برای مصرف بهینه انرژی قرار می‌گیرند
الفبای دوستی با طبیعت
پرسه در مدرسه قدیمی حال و هوای خاصی دارد. اسکندری درهای آهنی را به رویمان باز می‌کند که در زمان جنگ به‌عنوان پناهگاه مدرسه از آن استفاده می‌شد. محیطی در زیر زمین با شرایط امن که دانش‌آموزان با شنیدن آژیر خطر به آنجا پناه می‌بردند. اسکندری می‌گوید: «شکر خدا دیگر به این پناهگاه احتیاجی نیست. دانش‌آموزان جدیدی که وارد این مدرسه سبز خواهند شد دوستی با طبیعت، مهربانی و صلح را یاد خواهند گرفت.» گچ‌های جا مانده از روزهای درس و مشق روی زمین افتاده است. مسلماً دیگر دانش‌آموزی در این مدرسه گچ و تخته‌سیاه نخواهد دید. اینجا طبیعت و دوستی با آن حرف اول را می‌زند.