گاه روی سر دانه‌های ریز سفید رنگ می‌بینید و نگران می‌شوید که اینها چیست؛ آیا یکی از انوع شپش‌های سر است یا گونه‌ای از شوره‌های سر. دکتر حسین طباطبایی متخصص پوست و مو در گفت‌وگو با ایسنا در این خصوص اظهار داشت: در برخی افراد در سن قبل از بلوغ، چربی سر به طور طبیعی افزایش می‌یابد و دچار شوره سر می‌شوند. گاهی والدین شپش را با شوره اشتباه می‌گیرند. راه تشخیص این است که یک روزنامه پهن کنید، سر فرزند خود را روی روزنامه با دست بتکانید. اگر به راحتی از سر جدا شد و ریخت، می‌فهمیم شوره است. اما اگر با تکاندن مو، از سر جدا نشد، می‌فهمیم که تخم شپش یا رشک است. چون شوره چسبندگی ندارد اما رشک‌ها به دلیل ترشح صمغ‌گونه به مو می‌چسبند و به راحتی جدا نمی‌شوند.
وی ادامه داد: روش دیگر تشخیص شوره سر از شش این است که سفیدی که روی مو دیده می‌شود، بین دو ناخن بگیرید اگر به آسانی از مو جدا شد؛ شوره است ما اگر راحت از مو جدا نشد، می‌فهمیم تخم شپش است. دقت داشته باشیم که اندازه رشک یا تخم شپش حدود یک میلی‌متر و در حد یک نقطه است. رنگ آن سفید کدر است که به موها به تعداد زیاد می‌چسبد.
این متخصص پوست و مو با بیان اینکه شپش سر بیشتر بین کودکان به ویژه محصلین مدرسه اتفاق می‌افتد، گفت: شپش به محض انتقال به سر، خود را بلافاصله به پوست سر می‌رساند. چون از نور گریزان است و برای همین هم در موقع معاینه نباید خیلی نور روی سر بیاندازیم چون در این صورت شپش به سمت لایه‌های پایین‌تر سر حرکت می‌کند و در نتیجه پیدا کردن آن سخت‌تر می شود. با نور غیر مستقیم و ذره‌بین بهتر می‌توان اینها را پیدا کرد.
طباطبایی در پاسخ به این پرسش که آبا بلند بودن مو در ابتلا به شپش سر تاثیرگذرا است؟، گفت: شپش در هر حالت که مو کوتاه باشد یا بلند، می‌تواند رشد کند. چون کار اصلی شپش با پوست سر است و با مو کار خاصی ندارد. البته دقت کنیم که موی بلند برای رشد شپش دو حسن دارد؛ اول اینکه موی بلند می‌تواند مخفیگاه خوبی برای شپش باشد تا دیرتر کشف شود. برای همین هم در دختربچه‌های محصل بیشتر دیده می‌شود. دوم اینکه شپش ماده که روزانه 6 تا 10 تخم می‌ریزد؛ یک ماده لزجی دارد که از طریق آن تخم را به مو می‌چسباند تا دوران رشدش را طی کند و به شپش بالغ تبدیل شود. طبیعتا در موی کوتاه چنین امکانی برای رشد آسان تخم‌گذاری و رشد کمتر است.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه شپش به سه دسته طبقه‌بندی می‌شود، تصریح کرد: شپش سر مهم‌ترین و شایع‌ترین نوع شپش است. شپش بدن و شپش آنه انواع دیگر شپش هستند. شپش بدن و آنه راحت‌تر تشخیص داده می‌شوند. ضمن اینکه در افراد مبتلا به شپش بدن، با بررسی درز لباس‌ها و زیر بغل فرد مبتلا می‌توان شپش یا تخم آنها را دید. شپش سر در کودکان شایع‌تر و شپش بدن و آنه در بزرگسالان شایع‌تر است که شرایط بهداشتی کمی دارند مثل بی خانمان‌ها، مهاجران و زندانیان.
برای آشنایی بیشتر با گستره وسیع موضوعات مرتبط با مو و سر به مجله اختصاصی همشهری آنلاین در این خصوص مراجعه کنید: مجله پوست و مو