همشهری آنلاین-زهرا کریمی: انجمن «دوستداران کوهستان» با شعار « هر کوهنورد، یک امدادگر» از انجمن های شناخته شده در میان کوهنوردان و گردشگران کوهستان است. فعالیت مستمر اعضای این انجمن در کوهستان و کلبه های چوبی مستقر در مسیر کوهنوردی کوه های شمال تهران موجب شده تا آنها که اهل کوه و کوهنوردی هستند با فعالیت کلبه ها آشنا باشند. به همین دلیل کمتر کوهنوردی در مسیر توچال پیدا می شود که ۵ کلبه معروف درکه، دربند، دارآباد، جمشیدیه و توچال و «امیر اخوان» مؤسس آنها را نشناسد. او از امدادگران قدیمی و بچه محل دربند و اکنون مسئول و سرپرست کلبه های دوستداران کوهستان و سرپرست ستاد پیشگیری از حوادث کوهستان امداد کوه است. برای آشنایی با او و فعالیت کلبه ها سری به کلبه بوستان جمشیدیه زدیم و با او گفت وگو کردیم.
چرا نامتان را«دوستداران کوهستان» گذاشتید؟
شهرداری ناحیه کوهستان حمایت خوبی از کلبه کوهستان دارد و با توجه به آنکه نباید طبیعت بکر کوه توسط کوهنوردان و گردشگران خدشه دار شود طرح جمع آوری زباله در کوهستان را با توزیع کیسه های زرد رنگ و تشویق اعضا به حفاظت از محیط زیست کوهستان اجرا می کنیم. خوشبختانه همکاری و مشارکت در این بخش از آموزش ها همیشه بااستقبال مواجه شده است. چون تا زمانی که یک کوهنورد در طبیعت به سر می برد کوه منزلگاه اوست. کوهنوردان به این موضوع خیلی اهمیت می دهند و طی مسیر برخورد خوبی با طبیعت، گونه های گیاهی و حیوانی دارند.
چرا کلبه های دوستداران کوهستان را برای کوهنوردان و علاقه مندان به کوه راه اندازی کرده اید؟
خیلی سال پیش یک گروه مردمی به نام دوستداران کوهستان در دربند برای حفظ محیط زیست کوهستان تشکیل شد. بعد از مدتی کلبه به حال خود رها شد و فعالیتی در آن انجام نمی شد. با توجه به نیازی که جامعه کوهنوردان و علاقه مندان به گردش در کوه داشتند این کلبه ها دوباره فعال شد. خیلی از کوهنوردان با اصول کوهنوردی آشنا نیستندو جان خود را در کوه از دست داده اند. برخی از آنها به دلیل اطلاعات کمی که از کوه و حوادث داشتند عضوی از بدنشان را از دست داده اند یا خیلی اتفاقات دیگر. این انگیزه ای شد تا برای پیشگیری از حادثه در کوهستان انجمنی با شعار «هر کوهنورد، یک امدادگر» با برپایی کارگاه های آموزشی مواردی را که کوهنوردان برای صعود لازم است بدانند برگزار کنیم. برای افزایش اطلاعات کوهنوردان، پیشگیری از سانحه در کوهستان و کاهش تلفات جانی کوهنوردان با مشارکت برخی از ارگان ها جلساتی با شهرداری ناحیه کوهستان، سازمان هلال احمر، نیروی انتظامی و فدراسیون کوهنوردی برگزار کردیم و با کمک و حمایت آنها کلبه ها در ۵ورودی فعالیت خود را از سال ۱۳۹۲ به طور رسمی آغاز کرد. ند
درباره فعالیت هایی که در این کلبه ها انجام می شود برایمان توضیح دهید.
نخستین کلبه در دربند به مدت ۳ ماه آزمایشی فعالیتش را شروع کرد و در همان روزهای اول استقبال عالی کوهنوردان به ما ایده داد تا آموزش ها را گسترش دهیم. هر کلبه یک سرپرست و ۳۰ نیروی ثابت وفعال و ۶۰ نیرو برای مواقع ضروری دارد. تعدادی از دوستان هم در قله توچال مستقر هستند که با آنها بیشتر با بی سیم در ارتباط هستیم. ارتباط ما با نیروها در قله توچال برای مطلع شدن از تغییر آب و هوا و یخ زدگی های مسیر است. در مواقع کولاک و برف شدید به کوهنوردان توصیه تأکیدی برای استفاده از یخ شکن، وسایل گرم و دستکش داریم. بنابراین با توجه به شرایط، دمای قبل و دمای هوای همین لحظه را اعلام می کنیم. تغییرات دمای هوا طی چند ساعت بعد را نمی توانیم اعلام کنیم تا زمانی که اداره هواشناسی اعلام کند. چنانچه وضع جوی و آب و هوایی خوب نباشد به همه کوهنوردانی که قصد صعود دارند اعلام می کنیم که تا هر ارتفاعی بالا می روند باید تا قبل از ساعت ۱۵ برگردند. چون در زمستان هوا زود تاریک می شود و اگر کوهنورد هنگام پایین آمدن با تاریکی مواجه شود زمین یخ زده و امکان لغزندگی هست یا ممکن است مسیر را گم کند. بیشترین آمار سوانح در کوه شکستگی دست و پاست و معمولاً صبح زود یا غروب رخ می دهد. چون برف آب شده یخ می زند. فعالیت دیگری که اعضای کلبه انجام می دهند بررسی وسایل کوهنوردان و آموزش برخی از موارد ایمنی و استفاده از وسایل و فنون صحیح بالا و پایین آمدن در مسیر کوهستان است. بسیاری از کوهنوردان تازه وارد با لزوم یا نحوه بستن یخ شکن آشنا نیستند یا مسیر را به خوبی نمی شناسند و فاصله اقامتگاه ها را نمی دانند. وقتی تجهیزاتشان را بررسی می کنیم همه موارد را به آنها تذکر می دهیم و در شرایط جوی نامناسب هم نزدیکی غروب حواسمان است که آیا خودشان را پایین رسانده اند یا باید منتظرشان باشیم. فعالیت دیگر کلبه اطلاعات دادن درباره برپایی کارگاه های امدادی انجمن است.
از کارگاه ها و نحوه برگزاری آنها بگویید.
کارگاه های آموزشی شامل ۲ بخش است که یک بخش آن زیر نظر هیئت فدراسیون کوهنوردی و بخش دیگر زیر نظر سازمان هلال احمر است. ۱۴ عنوان آموزشی شامل اصول صحیح کوه پیمایی، سنگ نوردی، یخ و برف، کلاس های پزشکی کوهستان، هواشناسی، آموزش مدیریت حادثه در کوه با پخش فیلم و با حضور استادان مجرب کشور و زیر نظر فدراسیون کوهنوردی برگزار می شود. معمولاً دوره ها در ۲ فضای باز کوهستانی بند یخچال یا در یک سالن مجهز در محله سعادت آباد برگزار می شوند. از نظر کیفی همه مدرسان فدراسیون هستند. دکتر حمید مساعدیان، رئیس انجمن پزشکی کوهستان و رئیس کارگاه جست وجو و نجات کوهنوردی کلاس های پزشکی را برگزار می کند. «محسن هاشم نژاد» رئیس کارگروه هواشناسی فدراسیون کوهنوردی کشور و نفر اول هواشناسی کشور هستند. در بخش آموزش کمک های اولیه با شعار «هر کوهنورد، یک امدادگر» آغاز کرده ایم. این کوهنوردان وقتی در کوهستان دچار حادثه ای می شوند خودشان بهتر از هر فرد دیگری می توانند به خودشان کمک کنند. در کوهستان تا یک امدادگر بخواهد به محل مصدوم است برسد چند ساعت طول می کشد. پس بهتر است که به کوهنوردان نکات ایمنی را آموزش دهیم تا در صورت لزوم بتوانند یکسری اقدامات لازم را درباره خودشان یا کوهنورد مصدوم انجام دهند. کلاس کمک های اولیه در ۱۰ جلسه سالنی و کوهستانی برگزار می شود. معمولاً این بخش آموزش را «امیر استکی» ملقب به «سلطان احیا» از اعضای ایثارگر هلال احمر و عضو واکنش سریع هلال احمر برعهده دارد.
هزینه برگزاری کلاس ها چگونه است؟
بهای برگزاری کلاس ها ۵۰ درصد زیر قیمت سایر مؤسسه های آموزشی کوهنوردی آزاد است. مثلاً اگر شهریه باشگاه کوه پیمایی ۹۶ هزار تومان است باشگاه های دیگر ۱۵۰ هزار تومان شهریه می گیرند.
آیا خدمات ویژه ای برای کوهنوردان عضو انجمن دارید؟
بله. اگر کوهنوردی وسایل ایمنی همراه نداشته باشد برای صعود این وسایل را یک روزه امانت می دهیم. هر کوهنورد در ۵ جلسه از کارگاه های آموزشی فدراسیون شرکت کند اجازه استفاده از کارگاه کمک های اولیه را دارد. اگر کوهنوردان در جمع آوری زباله در کوهستان مشارکت کنند به آنها باتون، دستکش و دستمال سر هدیه می دهیم. همچنین با همکاری شهرداری و مسئولان تله کابین و تله سیژ توچال، کوهنوردان عضو باشگاه می توانند از تله کابین رایگان استفاده کنند. نیروی انتظامی هم از فعالیت کلبه ها شبانه روز حمایت و حفاظت می کند.