همهشری آنلاین/ زینب زینال زاده: استفاده از دوچرخه‌های بیدود یا اشتراکی، طرحی بود که سال ۱۳۹۶ به صورت پایلوت در منطقه ۲ تهران و چند روز بعد در منطقه ۶ اجرا شد. قلب پایتخت با داشتن ۳۵ ایستگاه و هزار و ۷۰۰ دستگاه دوچرخه اشتراکی، بیشترین سهم را در سرویس دهی به شهروندان داشت. شهروندان از ایستگاه‌های تعیین شده سوار آنها می‌شدند و در هر جا که دلشان می‌خواست از پیاده رو گرفته تا جلو مغازه و داخل بوستان و ... رهایش می‌کردند. همین ویژگی بود که نارنجی‌های بیدود را در میان مردم محبوب کرد.
«ما می‌خواهیم پروانه‌ها دوباره به شهرمان بازگردند.» این جمله‌ای است که بر روی همه ایستگاه‌های دوچرخه‌های بیدود نوشته شده است که بیانگر نارضایتی شهروندان از آلودگی هواست و دلشان خوش بود با اجرای این طرح می‌توانند شاهد آسمان آبی باشند. این روزها شهروندان، علاوه بر ابراز تعجب از کوچ ناگهانی بیدود ها، دغدغه دریافت حق عضویتشان را دارند و خواستار پاسخگویی مدیران هستند.
«محمد عباس نژاد»، از طرفداران پروپاقرص دوچرخه‌های اشتراکی می‌گوید: «عکاس هستم و مدام در نقاط مختلف شهر تردد می‌کنم. استفاده از دوچرخه‌های بیدود کارم را آسان‌تر کرده بود. جمع آوری ناگهانی آنها بدون اطلاع رسانی، عین بی احترامی به مشتریان است. مدیران اگر متحمل ضرر و زیان شده‌اند نباید حق و حقوق مشتریانشان را نادیده بگیرند و پاسخگو نباشند.»
این روزها، ایستگاه‌های بیدود در پارک دانشجو، میدان فاطمی، میدان ولیعصر(عج) و ... به پارکینگ موتورسیکلت‌ها تبدیل شده است. صحنه‌ای که طرفداران بیدود به آن واکنش نشان می‌دهند و می گویند: «مدیران شهری پیش از اجرای طرح باید همه جوانب را می‌سنجیدند. چرا امروز، مدیران شهری یک حرف می‌زنند و مسئولان بیدود حرف دیگری؟ چرا در کشور ما معذرت خواهی و توضیح دادن به مردم مرسوم نیست و مدیران گمان می‌کنند با این کار از مقام و منزلتشان کاسته می‌شود؟»
عده‌ای طرح استفاده از بیدود را شکست خورده می‌دانند. «مریم موسوی» می‌گوید: «طرح، خیلی خوب آغاز شد اما در نیمه‌های راه گویا مدیران شهری و متولیان طرح آنگونه که پیش بینی کرده بودند، سودی به دست نیاوردند. در واقع باز هم منفعت فردی را به منفعت عموم ترجیح دادند و بدون اینکه خودشان را موظف و مکلف بدانند، در سکوت، طرح را ملغی و دوچرخه‌ها را جمع آوری کردند.»
پشتیبانان پشتیبانی نمی‌کنند
با جمع آوری یکباره بیدودها، مردم متضرر شده‌اند. آنها ۱۹۰ هزار تومان به عنوان حق عضویت به شرکت بیدود پرداخت کرده‌اند که ۱۶۰ هزار تومان نزد شرکت مانده و ۳۰هزار تومان مابقی هم به عنوان هزینه استفاده از دوچرخه از حسابشان کسر می‌شد. اکنون با جمع آوری بیدودها، مردم خواستار دریافت حق عضویتشان هستند که گویا با پیشتیبانی شرکت تماس گرفته و پاسخی نشنیده‌اند. «امیر رضایی» که حدود یک سال عضو بیدود است، می‌گوید: «پشتیبانی بیدود از همان ابتدای آغاز به کار، ضعیف عمل می‌کرد و اکنون هم پاسخ درست نمی‌دهند. پس از جمع آوری ناگهانی و بدون اطلاع قبلی، تماس گرفتم و خواستم توضیح بدهند که وضعیت چگونه است و قرار است چه اتفاقی بیفتد و حق عضویتمان چه زمانی بازگردانده می‌شود؟ میگویند نمی‌دانیم و باید دوباره ثبت نام کنید و شماره کارت بدهید تا در یک ماه آینده پول به حسابتان واریز شود.» همه کسانی که عضو شرکت بیدود هستند از وضعیت پیش آمده ناراضی‌اند و خواستار توضیح مسئولان و متولیان هستند.
شهرداری منطقه دخالتی نداشته و پاسخگو نیست
مردم، بیشترین سرویس را از ایستگاه‌های منطقه ۶ دریافت می‌کردند و به همین دلیل شهرداری منطقه را مقصر وضعیت پیش آمده می‌دانند و از مدیران شهر خواستار پاسخگویی هستند. «محمد عندلیب»، معاون حمل و نقل و ترافیک شهردار منطقه ۶ با ابراز تأسف از وضعیت پیش آمده می‌گوید: «طرح بیدود فرا منطقه‌ای بوده و مدیران شهری منطقه در اجرای آن دخل و تصرفی نداشته‌اند. شهرداری منطقه برای اجرای بهتر این طرح و پاسخ به مطالبات شهروندان، ایستگاه‌ها را جانمایی و با ایجاد مسیرهای دوچرخه، راه دوچرخه سواران را هموار و ایمن کرده است.» عندلیب در پایان اظهار می‌کند: «این موضوع از حیطه وظایف شهرداری منطقه خارج است و به همین دلیل نمی‌توانم در باره آن اظهار نظر کنم.»
مدیران شهری پاسخ درستی نمی‌دهند
برای یافتن دلایل جمع آوری ناگهانی دوچرخه‌های بیدود، سراع مدیران شهری کلان شهر تهران می‌رویم. «یعقوب آزاده دل»، مدیر واحد توسعه حمل و نقل پاک حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، شاید تنها مسئولی است که می‌تواند گره از این کلاف سردرگم باز کند. اما تماس‌ها و پیام‌های مکرر ما نتیجه نمی‌دهد و موفق به گفت و گو با او نمی‌شویم.
سراغ «یوسف حجت»، مدیرعامل سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران می‌رویم و او هم گفته‌های گذشته اش را تکرار می‌کند و می‌گوید: «جمع آوری دوچرخه‌های بیدود به سبب اختلاف های داخلی مدیران شرکت بوده است و این شرکت هیچ مشکلی با شهرداری تهران نداشته و ندارد. همچنین شرکت در برابر ودیعه مشتریان مسئول است و باید پاسخگو باشد.»
«پیروز حناچی»، شهردار پایتخت در آخرین اظهار نظرش توپ را از زمین شهرداری تهران به سمت مدیران شرکت بیدود پرتاب می‌کند و می‌گوید: «شهرداری با شرکت، قطع همکاری نکرده است و گویا آنگونه که مدیران پیش بینی می‌کردند، این طرح برایشان سود دهی نداشته است. به هر حال طرح در تهران اجرا شده و متوقف کردن ناگهانی آن درست نیست و بی تردید برخی از شهروندان متضرر می‌شوند. به عنوان متولی شهر مشغول مذاکره با مدیران شرکت هستیم تا دوچرخه‌ها را دوباره به شهر بازگردانیم.»
مسئولان شرکت پاسخ نمی‌دهند
در ظاهر همه، مدیران شرکت بیدود را مقصر می‌دانند و آنها تنها کسانی هستند که می‌توانند به اما و اگرهای پیش آمده پایان بدهند. با روابط عمومی شرکت پاک چرخ ایرانیان تماس گرفتیم و خواستار پاسخگویی به وضعیت پیش آمده و تعیین تکلیف مشتریان شدیم، اما کسی پاسخگو نبود. همشهری محله آماده انعکاس پاسخ شهروندان و مسئولان در این باره است.