به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، آلودگی هوا تهدیدی جدی برای سلامت است که باعث افزایش احتمال بروز عوارضی نظیر سکته مغزی، بیماری‌های قلبی و عروقی، بیماری‌های مزمن تنفسی، سرطان و کم‌هوشی می‌شود.
دکتر فاطمه عابدینی، فوق تخصص ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، گیجی، خستگی، سردرد، سوزش چشم و بینی و حلق و بی‌حوصلگی را از علائم مسمومیت در آلودگی هوا عنوان کرد و گفت: افراد در صورت بروز تنگی نفس شدید، گیجی یا خستگی شدید هرچه سریع‌تر به نزدیک‌ترین مرکز درمانی و اورژانس مراجعه کنند تا اقدامات درمانی لازم برای آنها انجام شود.
وی بهترین راهکار را در این وضعیت ماندن در منزل دانست و تاکید کرد: افراد باید از هرگونه فعالیت فیزیکی و ورزش در فضای بیرون از منزل اجتناب کنند و حتی در محیط‌های بسته نیز فعالیت خود را کاهش دهند.
عابدینی از بیماران مزمن تنفسی خواست در شرایط آلودگی هوا حتما داروهای خود را به موقع مصرف کنند تا دچار حملات تنفسی نشوند.
این فوق تخصص ریه در بیمارستان مسیح دانشوری افزود: در این شرایط، وضعیت برای کودکان خطرناک است و خروج آنها از منزل ممنوع است و همه افراد باید سعی کنند از رفت‌وآمدهای غیرضروری بپرهیزند.
- اقشار آسیب‌پذیر در برابر آلودگی هوا
این فوق تخصص ریه اقشار آسیب‌پذیر جامعه را شامل کودکان زیر ۶ سال، سالمندان بالای ۶۵ سال و مبتلایان به بیماری‌های مزمن (قلبی، ریوی، کلیوی و کبدی) برشمرد و گفت: تزریق واکسن آنفلوآنزا و عفونت ریه (پنوموکوک) برای افرادی که سابقه آسم و بیماری‌های ریوی دارند و همچنین اقشار آسیب‌پذیر جامعه لازم و ضروری است.
به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه، همشهریانی که مجبور به خروج از منزل هستند تا حد امکان رفت‌وآمد خود را به ساعات اولیه صبح و یا پس از غروب آفتاب موکول کنند تا کمتر در معرض گاز ازون قرار گیرند.
عابدینی با اشاره به این‌که با افزایش ذرات معلق (ریزگردها) در زمان آلودگی هوا، امکان انتقال عفونت‌های تنفسی در زمان آلودگی هوا افزایش می‌یابد، رعایت بهداشت، شستن مکرر دست‌ها، استفاده از دستمال موقع عطسه و سرفه، خوردن مایعات کافی (۸ تا ۱۰ لیوان روزانه) را از جمله راهکارهایی برشمرد که در این زمینه موثر است.
وی مصرف غذاهای سالم، سبزی‌ها و میوه‌های تازه، خوردن یک تا ۲ لیوان شیر روزانه، کاهش استرس و استراحت کافی را برای افزایش ایمنی بدن افراد ضروری عنوان کرد.
- راهکارهای موثر در کاهش آلودگی هوا
همچنین مهدی کمری، کارشناس بهداشت هوای معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اجتناب از سفرهای غیرضروری در طول روز و ساعات پرترافیک، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، استفاده از ظرفیت سامانه‌های الکترونیکی برای انجام خدمات بانکی و متوقف کردن فعالیت‌هایی که سبب تشدید آلودگی هوا می‌شود (فعالیت‌های عمرانی) را از مهم‌ترین راهکارهای موثر در کاهش آلودگی هوا عنوان کرد.
به گفته وی، معاینه فنی خوردو برای کنترل آلودگی، معاینه فنی موتورخانه منازل برای بهینه‌سازی مصرف سوخت و خاموش کردن موتور خودرو در ترافیک‌های سنگین از دیگر راهکارهای کاهش آلودگی هوا به شمار می‌رود.
- از چه ماسکی استفاده کنیم؟
کارشناس بهداشت هوای معاونت امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی استفاده نکردن از دخانیات و سیگار، مرطوب نگه داشتن فضای خانه به خصوص مواقعی که از گرم‌کننده‌هایی مانند بخاری گازی، بخاری نفتی یا شومینه استفاده می‌شود، استفاده از ماسک‌های تنفسی مناسب (ماسک‌های تنفسی FFP دو فیلتردار) را از دیگر راهکارهای مقابله با اثرات زیانبار آلودگی هوا در شرایط آلوده عنوان کرد.
کمری در ادامه استفاده از ماسک‌های جراحی را در مقابله با آلودگی بی‌تاثیر دانست و گفت: مصرف ماسک‌های جراحی به هیچ عنوان برای فیلتر کردن ذرات ۵/۲ میکرون فایده‌ای ندارد. ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون اغلب جزو آلاینده‌های شهر تهران هستند بنابراین ماسکی که شما انتخاب می‌کنید باید قابلیت فیلتر کردن این ذرات را داشته باشد.
وی با اشاره به این‌که نحوه قرارگیری ماسک اهمیت بسیاری دارد، اظهار کرد: ماسک‌ها دهان و بینی را می‌پوشانند و از ورود ذرات معلق به بدن شما جلوگیری می‌کند، اما باید از روش استفاده از ماسک فیلتردار آگاهی یابید.
این کارشناس بهداشت با بیان روش صحیح استفاده از ماسک تنفسی توضیح داد: ماسک را روی صورتتان قرار دهید به گونه‌ای که دماغک آن روی برآمدگی بینی قرار بگیرد و از محکم بودن ماسک اطمینان حاصل کنید. در ادامه ماسک را به آرامی با هر دو دستانتان بپوشانید و آرام نفس بکشید، هوا نباید از اطراف ماسک تنفسی نشت کند.
- غذاهای موثر در دفع سموم آلودگی هوا
دکتر نسرین امیدوار، دکتری تخصصی علوم تغذیه، نیز با بیان این‌که آلاینده‌های موجود در هوای آلوده از عواملی‌اند که باعث بروز اکسایش در بدن ما می‌شوند، گفت: باید غذاهایی را مصرف کنیم که به مقدار کافی آنتی‌اکسیدان داشته باشند و به سیستم ایمنی ما برای مقابله با شرایط کمک کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر ضرورت مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان توضیح داد: مصرف به اندازه آنتی‌اکسیدان ویتامین C می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی کند.
وی درباره موادغذایی حاوی ویتامین C بیان کرد: سبزی‌های برگدار سبز، پیازچه، کلم سبز، انواع مرکبات، توت‌فرنگی و گوجه‌فرنگی منابع مهم ویتامین C هستند.
این متخصص مصرف بیشتر میوه و سبزی را توصیه کرد و افزود: مصرف سبزی‌هایی نظیر خانواده کلم‌ها از جمله کلم بروکلی، کلم‌پیچ و گل کلم، اسفناج، پیازچه و میوه‌هایی از جمله انواع مرکبات و سیب در هوای آلوده بسیار مفید است، زیرا می‌تواند حالت‌های شبیه به آسم را نیز کمرنگ کند.
امیدوار یادآور شد: همچنین باید مراقب باشیم که در صورت داشتن زمینه حساسیت و آسم غذاهایی را که محرک این عارضه‌ها هستند کمتر مصرف کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره اثر مصرف شیر و لبنیات در روزهای آلوده توضیح داد: مصرف شیر در روزهای آلودگی هوا توصیه می‌شود و در عین حال مصرف لبنیات کافی و غذاهای متنوع سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
وی با بیان این‌که در هوای آلوده فلزات سنگین نیز وجود دارد، گفت: بسیاری از این فلزات هنگام جذب در بدن ما با مواد مغذی رقابت می‌کنند و بنابراین لازم است غذاهایی متنوع مصرف کنیم که حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها باشند.
این متخصص با تاکید بر مصرف بیشتر مایعات در روزهای آلودگی هوا تصریح کرد: مصرف کافی آب به شست‌وشوی مسیر تنفس کمک می‌کند و باعث می‌شود تنفس راحت‌تری داشته باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین مصرف میوه‌های زرد تیره و نارنجی تیره همچون هویج، کدو تنبل و خرمالو را توصیه کرد و افزود: این میوه‌ها منابع غنی پیش‌سازهای ویتامین A هستند.
امیدوار با بیان این‌که ویتامین E نیز یک آنتی‌اکسیدان است که در دانه‌های روغنی زیاد دیده می‌شود، ادامه داد: معمولا این ویتامین با مصرف اشکال مختلف روغن در رژیم غذایی روزانه افراد وجود دارد.
وی در پایان درباره تغذیه کودکان زیر ۲ سال در شرایط آلودگی هوا گفت: مصرف شیر مادر در این شرایط بسیار توصیه می‌شود. همچنین والدین در تهیه غذاهای کمکی برای کودکان باید به مصرف ویتامین C به اندازه کافی توجه کنند.