همشهری آنلاین/ مژگان مهرابی: حمام قدمی دولاب که این روزها به محل متروک و انباشت انواع زباله تبدیل شده، یکی از بناهای تاریخی منطقه ۱۴ است که از حدود یک دهه قبل توسط سازمان میراث فرهنگی به ثبت ملی رسیده است. قدمت این حمام بنا به گفته اهالی بیشتر از ۲۰۰ سال است. «اکبر فرخی» یکی از اهالی محله درباره این بنای تاریخی می گوید: «زمان ساخت این حمام به سال های دور برمی گردد. زمین آن را هم خود اهالی دولاب وقف کرده اند. وقف نامه آن در دفتر اسناد رسمی موجود است. در آن قید شده، نیمی از درآمد حمام برای نگهداشت حمام و نیم دیگر صرف کمک به نیازمندان محله دولاب شود.» حمام قدیمی دولاب در ابتدای خیابان امیرسلیمانی قرار دارد. از جلوی در کوچکش با چند پله پیچ در پیچ می توان پایین رفت و به رختکن حمام رسید. حمام سرد فضای نسبتا بزرگی دارد با حوضخانه ای که در میان واقع شده است. فرخی ادامه می دهد: «رسم بود بعد از حمام پای خود را در آب سرد حوضخانه می گذاشتند. از آن جا که محله ورزشگاهی ندارد ۱۰ سال پیش با مشورت اهالی حوضخانه تبدیل به گود زورخانه شد که آن هم برای مدتی کوتاهی فعالیت کرد. »
موزه شهدا
معماری حمام قدیمی دولاب منحصر به فرد است. سقف آن به طاق های ضربی مزین شده و گیرایی خاصی به این مکان قدیمی داده اند. البته این حمام بارها از سوی اهالی مرمت شده و آن چه هم اکنون به چشم می خورد دیوار سیمان کاری شده ای است که تا نیمه با کاشی های آبی رنگ پوشیده شده است. روی دیوار تمثال یکی از پهلوان های محله به «حاج کاظم کاوکتو» است که در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده است. روی زمین تا چشم کار می کند تکه پارچه و جعبه های کارتنی است که روی هم چیده شده اند. دیدن آن ها حس بدی را به مخاطب القا می کند. «کاظم هادی دولابی» دبیر شورایاری محله گذرپایین دولاب، در این باره می گوید: «این محله شهدای زیادی دارد. بسیاری از فرماندهان نامی جنگ از همین محله هستند، پیشنهاد داده ایم که با کمک شهرداری این جا تبدیل به موزه شهدا شود. از قرار معلوم شهرداری به دنبال راه حلی است که بدون تخریب این بنای تاریخی مشکل ترافیک خیابان امیرسلیمانی را برطرف کند. »
دو مدعی برای حمام دولاب
هادی دولابی دلخور از کم توجهی مسئولان سازمان میراث فرهنگی می گوید: «از وقتی خانه ها دارای حمام شدند، بساط این حمام برچیده شد. چند سال پیش آقای مسجد جامعی از این جا بازدید کردند و دستور حفظ و مرمت آن را دادند. همان زمان سازمان میراث فرهنگی حمام را به ثبت ملی رساند. اما از همان زمان تاکنون هیچ اقدامی برای بازسازی آن نشده است. از سوی دیگر چون حمام باعث باریک شدن عرض خیابان امیرسلیمانی شده، اهالی خواهان تخریب آن هستند.» رفع مشکل حمام دولاب فقط به دست سازمان میراث فرهنگی نیست. از قرار معلوم، یکی ۲ نفر از اهالی ادعای مالکیت کردند و همین روند کارها را کند کرده است. هادی دولابی توضیح می دهد: «بخش پشتی حمام در اجاره آقای اسفندیاری بوده و مجوز تغییر کاربری را هم گرفته بوده است. حالا که مرحوم شده فرزندانش مدعی مالکیت هستند. فرد دیگری به نام حسن گلشناس هم همین ادعا را دارد. و نکته مهم این که هیچ کدام از مدعیان با شهرداری همکاری نمی کنند.»