همشهری آنلاین- رابعه تیموری: ایجاد توافق بین سازمان اوقاف و امور خیریه و شهرداری برای ایجاد فضای سبز در ضلع شرقی حرم امامزاده حسن(ع)، یکی از ثمرات ارزشمند این همکاری است. شهردار منطقه۱۷ با اشاره به ظرفیت بالقوه حریم آزادشده ریل زیرزمینی خط آهن تهران‌ـ تبریز در عمران و آبادانی منطقه، به لزوم همکاری شرکت راه‌آهن با مدیریت شهری تأکید می‌کند و از پیگیری مطالبات مردمی برای ساماندهی و ایمن‌سازی این محدوده حریم ریل خبر می‌دهد. گفت‌وگوی «محمود کلهری» با همشهری محله را بخوانید.
پیگیری تعهدات معوق ۲۰ ساله سازمان اوقاف و امور خیریه در محله امامزاده حسن(ع)، اتفاق مهمی است که از عزم جدی مدیریت شهر برای احقاق حقوق شهر و شهروندان حکایت می‌کند. درباره این تعهدات بر زمین مانده و تلاش‌هایی که برای اجرای آن شده، توضیح دهید.
۲۰سال پیش در کمیسیون ماده۵ مصوب شد که در ضلع غربی حرم امامزاده حسن(ع) مجتمع تجاری به مساحت هزار و ۷۰۰متر مربع و با مالکیت سازمان اوقاف و امور خیریه ساخته شود و مابه ازای این مجتمع، در ضلع شرقی آستان فضای سبزی با همین مساحت به وجود آید. ۱۵سال از بهره‌برداری مجتمع تجاری می‌گذرد، اما تملک پلاک‌های ضلع غربی حرم معطل مانده بود. پس از پیگیری این موضوع، با سازمان اوقاف توافق کردیم که ۲۳پلاک مسکونی ضلع غربی به وسعت هزار و ۷۰۰متر مربع توسط شهرداری تملک و به فضای سبز تبدیل شود. تاکنون نزدیک به ۱۲پلاک تملک شده و طرح باجدیت در حال پیگیری است.
اگر این همکاری میان مدیریت شهری و شرکت راه‌آهن برای ساماندهی حریم آزاد شده خط راه‌آهن تهران‌ـ تبریز وجود داشته باشد، یقیناً طرح محور نیلوفری با سرعت بیشتری به سرانجام می‌رسد. برای پیگیری و مطالبه‌گری این موضوع از سوی مدیریت شهری، چه موانعی وجود دارد؟
اجرای طرح محور نیلوفری به همراهی و همکاری شرکت راه‌آهن نیاز دارد. با ورود شهردار تهران به این موضوع، توافق‌هایی صورت گرفته، اما توافق‌های غیرمعقولی که در گذشته میان این شرکت و مدیریت شهری انجام شده، باعث طولانی شدن مذاکرات شده است. یکی از موارد اختلاف مدیریت شهری با شرکت راه‌آهن درباره حق بهره‌برداری از زمین‌های آزادشده حریم ریل راه‌آهن است. شرکت راه‌آهن مانند گذشته که خط آهن تهران‌ـ تبریز زیرزمینی نشده بود، در این حریم برای خود حق مالکیت قائل است، در حالی که این شرکت حق بهره‌برداری دارد. بهره‌برداری از این فضا الان در زیر زمین انجام می‌شود و به درازا کشیدن این اختلاف‌ها فقط حق مردم را ضایع می‌کند. اگر طرح محور نیلوفری اجرا شود، در افزایش سرانه‌ها و آبادانی جنوب تهران جهش قابل ملاحظه‌ای خواهیم داشت. ما درباره خطرات و ناامنی فضای خط زیرزمینی تهران‌ـ تبریز هم بارها به مدیران شرکت راه‌آهن هشدار دادیم که توجهی نشده است. فعلاً مدیریت شهری منطقه براساس توافق و اختیاراتی که دارد با زیباسازی، ایجاد فضای سبز و امکانات ورزشی تلاش می‌کند این مکان را از حالت فضای بی‌دفاع شهری خارج کند.
مقصــــودتان از ناامنی فضای خط زیرزمینی تهران‌ـ تبریز چیست؟
حریم خط آهن زیرزمینی تهران- تبریز ۱۰، ۱۲خروجی دارد که به دلیل رفت‌وآمد و حضور معتادان، همه آنها را مسدود و به نوعی صورت مسئله را پاک کردند، در حالی که اگر خدای ناکرده آتش‌سوزی یا اتفاق دیگری در داخل قطار یا حریم زیرزمینی آن بیفتد، هیچ راه فراری وجود ندارد و فاجعه‌ای انسانی اتفاق می‌افتد. این در حالی است که مناطق۱۷، ۱۸ و ۲۱ که در مسیر ۹کیلومتری این تونل واقع شده‌اند، ایستگاه مترو ندارند. در این خط زیرزمینی ۲خط سرد وجود دارد که از ریل آنها هیچ استفاده‌ای نمی‌شود. ما پیشنهاد کردیم این خطوط سرد به مترو اختصاص پیدا کند و پله‌های فرار را یکی در میان به ایستگاه مترو تبدیل کنیم تا اگر اتفاقی افتاد، در هر هزارمتر یک راه فرار وجود داشته باشد و مناطق۱۷، ۱۸ و ۲۱ هم صاحب حمل‌ونقل ریلی شوند. راه‌اندازی هر ایستگاه مترو چندین میلیارد تومان هزینه دارد، در حالی که ۱۰کیلومتر فضای ریلی در زیر زمین بدون استفاده رها شده است. شرکت راه‌آهن به تعهدش برای ساخت دیواره صوتی در مسیر خط آهن تهران‌ـ اهواز هم عمل نکرده است. ما برای حل مشکلات حریم ریل راه‌آهن پیشقدم شده‌ایم و از شرکت راه‌آهن انتظار همکاری داریم.
به نظر می‌رسد همراهی و تمایل به همکاری مدیریت شهری منطقه فقط شامل حال نهادها و ارگان‌ها می‌شود و همکاری خود با بخش خصوصی را محدود کرده‌اید. دلیل این مسئله چیست؟
مدیریت شهری منطقه مانند گذشته از سرمایه‌گذاران واقعی بخش خصوصی کاملاً حمایت می‌کند. استخر آبی آدم و حوا نمونه‌ای از پروژه‌های مشارکتی است که با حمایت شهرداری در مدت ۶ماه به سرانجام رسید. این پروژه را خرداد امسال با ۳۵درصد پیشرفت فیزیکی تحویل گرفتم و آذر با کیفیت مطلوب به بهره‌برداری رسید، اما بعضی از سرمایه‌گذاران توقع دارند بدون رعایت صلاح و منافع شهرداری و بیت‌المال با آنها قرارداد همکاری بسته شود. ما در قراردادهای مشارکتی به دنبال بازی بردـ برد هستیم و معتقدیم به همان اندازه که سرمایه‌گذار از اجرای طرح سود می‌برد، باید مردم و شهرداری هم نفع ببرند. منظور از این نفع فقط سود اقتصادی نیست و خدمت‌رسانی مطلوب به مردم هم جزو عایدی‌ها و آثار مثبت طرح محسوب می‌شود. مثلاً برای ساماندهی ۳گود رها شده که در نواحی یک و ۳ قرار دارد، با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی مذاکراتی انجام شده تا این گودها را ساماندهی کنند. در پروژه‌های شهرسازی و نوسازی هم همین سیاست را داریم و علاوه بر منفعت سازندگان، صلاح شهر و شهروندان را در نظر می‌گیریم.
در بحث نوسازی بافت فرسوده، رعایت پیوست‌های اجتماعی را ملاک قرار می‌دهید؟ تهیه پیوست‌های اجتماعی در توان سازندگان نیست و باید مدیریت شهری برای ایجاد پیوست‌ها اقدام کند. این سیاست کندشدن جریان نوسازی بافت فرسوده را به دنبال نخواهد داشت؟
برای تأمین پیوست‌های فرهنگی، اجتماعی، خدماتی و فضای سبز پروژه‌ها باید همه نهادهای دولتی و غیردولتی در کنار شهرداری و مردم قرار بگیرند. در بحث مقاوم‌سازی و نوسازی بافت فرسوده امتیازهایی مانند تراکم و صدور مجوز طبقات بیشتر از طرح تفصیلی را به سازنده می‌دهیم، بدون اینکه بیندیشیم این سیاست تشویقی، جمعیت محله‌ها را انباشته‌تر و سرانه‌ها را کاهش می‌دهد. الان بیش از ۷۰درصد از محله۸ نوسازی و درکوچه‌های ۶متری و ۴متری آن مجتمع‌های ۵طبقه ساخته شده که پارکینگ واحدها تأمین نشده و ساکنان طبقات پایین هیچ‌وقت رنگ آسمان و نور خورشید را نمی‌بینند. سرانه‌های فرهنگی وفضای سبز محله کاهش پیدا کرده و با مشکل ترافیک معابر روبه‌رو هستند. من در این‌باره در کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران صحبت کرده‌ام و طرح‌هایی پیشنهاد دادم که امیدوارم به آنها توجه شود. مشاوران و سرمایه‌گذاران پروژه‌های نوسازی باید طرح‌های واقع‌بینانه و در چهارچوب طرح تفصیلی داشته باشند. اگر این طرح‌ها افقی درازمدت هم داشته باشند، به طرح‌های زودبازده که مشکلات زیادی برای ساکنان محله‌ها پیش می‌آورند، ارجحیت دارند. عده‌ای گفتند با اجرای این سیاست‌ها، تقاضای صدور پروانه نوسازی کاهش پیدا می‌کند، در حالی که تعداد پروانه‌های صادر شده نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیشتر بوده است.
برای افزایش سرانه‌های محله۸ برنامه‌ای دارید؟
از ۸ماه پیش تملک ۵۶پلاک فرسوده را آغاز کردیم که ۲۶پلاک تملک شده‌اند و ۳۰پلاک دیگر که جزو موقوفات مفرح هستند، باید تملک شوند. پس از تملک پلاک‌ها پارکینگی با ظرفیت ۲ تا ۳طبقه ساخته و سطح روی آن به فضای سبز (روف گاردن) و مسیر پیاده‌روی تبدیل می‌شود.