به تازگی خبری در محافل علمی منتشر شده که نشان میدهد این چرخه معیوب واقعا جدیتر از اینهاست؛ چرا که تازهترین مطالعات نشان میدهد بافت چربی، بهخصوص در نواحی دور شکم، میتواند باعث ترشح هورمونی شود که این هورمون تحریککننده رشد سلولهای بافت چربی و نیز اشتهای فرد است. به این ترتیب، چاقی، آن هم چاقی دور شکم، باز هم برای فرد بیمار، چاقی میآورد.
این هورمون، که نوروپپتید Y یا NPY نام دارد، برای محققان ناشناخته بود. آنها در مطالعات پیشین خود سازوکار اصلی این هورمون را دریافته بودند؛ اما گمان میکردند تنها منشا آن، خود مغز است. اما مطالعه جدید، که روی موشهای آزمایشگاهی انجام شده، نشان میدهد که چربیهای دور شکمی هم میتوانند این هورمون را تولید کنند. به این ترتیب میتوان گفت علاوه بر اینکه مهم است عوارض چاقی را بدانیم، مهم است بدانیم این چاقی در کدام نقطه بدن متمرکز است؛ چون چاقی دور شکم و کمر، خطرناکتر است.
مطالعهای که در آگوست سال گذشته میلادی در نشریه کالج بیماریهای قلبی آمریکا منتشر شد، نشان میداد که دور کمر 81 سانتیمتر به بالا برای زنان و 94 سانتیمتر به بالا برای مردان، میتواند هشداری برای وقوع حمله قلبی با احتمال بالا باشد. اهمیت موضوع تا آنجا بود که حتی در کسانی که وزن آنها نسبت به قدشان در محدوده طبیعی بود، اما دور کمر بالا داشتند، احتمال رسوب چربی در رگها و تصلب شرائین (آترواسکلروز) بیشتر بود و این همان چیزی است که متخصصان قلب را نگران وقوع حمله قلبی میکند.همچنین مطالعات قبلی که در دانشگاه هاروارد انجام شده و در بهار سال گذشته منتشر شد، نشان میداد که بافت چربی پراکنده در نقاط مختلف بدن، حتی اگر نسبت وزن به قد فرد در محدوده طبیعی باشد، باز میتواند دردسرساز شود.
این محققان، با تصویربرداری خاصی از پراکندگی چربی در نقاط مختلف بدن و مقایسه تصاویر به دست آمده با احتمال خطر وقوع بیماریهای قلبی در درازمدت، دریافته بودند که هر چقدر میزان چربیهای رسوبکرده در ارگانهای حیاتی بدن مانند قلب و کبد بیشتر باشد، فرد بیشتر در معرض خطر این بیماریهاست؛ حتی اگر وزن او هم طبیعی باشد و چاق بهنظر نرسد و حالا این مطالعه جدید، توانسته است تا حد زیادی مطالعات پیشین را در مورد چربیهای تجمعیافته در نقاط مختلف بدن، بهخصوص در نواحی دور شکم و کمر، مشخص کند. این چربیها، با تولید هورمون NPY، چرخه معیوبی میسازند که باعث مضاعف شدن عوارض احتمالی چاقی میشود.
اما محققان کانادایی مجری این مطالعه جدید، قصد دارند از این نتایج، نه برای ناامید کردن بیماران مبتلا به چاقی، که در جهت یافتن راههای مناسب برای پیشگیری و درمان مشکلات آنها ا ستفاده کنند. آنها میگویند یافتن نقش بافت چربی در تولید این هورمون دردسرساز، ممکن است سرنخهایی را جهت یافتن سریعتر و زودهنگام افراد مستعد چاقی در اختیار پزشکان قرار دهد. با انجام یک آزمایش خون ساده، در آینده، شاید بتوان این افراد را زودتر و قبل از اینکه در این چرخه معیوب گرفتار شوند، شناسایی کرد.