توزیع چربی بدن به‌طور مستقیم با سلامت انسان ارتباط دارد. به‌نظر می‌رسد که چاقی شکمی یا سیب مانند خطرناک‌تر از چاقی گلابی شکل است. چراکه مقدار چربی داخل شکمی است که میزان خطر را زیاد کرده و در نتیجه خطر بیماری‌های قلب و عروق، سکته مغزی، دیابت و فشار خون جدای از میزان کل چربی بدن با چاقی شکمی زیاد می‌شود. اما شما هم تعجب خواهید کرد اگر بشنوید افرادی که به چاقی شکمی دچارند، بیش از دیگران به زوال عقل ( دمانس ) دچار می‌شوند. بله درست شنیده‌اید این نتیجه‌ای است که محققان در جدیدترین مجله پزشکی نورولوژی به آن اعتراف کرده‌اند. از این طور عوارض عجیب و غریب چاقی کم نداریم. باور نمی‌کنید پس مطلب زیر را بخوانید.
پیش از این تحقیقات زیادی انجام شده بود که بین چاقی و مشکلات قلبی- عروقی، مقاومت به انسولین و دیابت نوع 2، بالا رفتن تری‌گلیسرید و کلسترول بد ( ال- دی- ال) خون، فشار خون و سکته قلبی ارتباطاتی را نشان داده بود. حتی برخی مطالعات افزایش مرگ و میر بعضی سرطان‌ها مانند سرطان گردن رحم زنان و روده بزرگ (کولورکتال) مردان را هم با چاقی اثبات کرده بود. اما محققان گاهی به‌دنبال ارتباطات عجیب و غریبی بین بیماری‌ها می‌گردند و جالب این جاست که موفق هم می‌شوند. گروهی از دانشمندان هم برای اینکه حرف تازه‌ای گفته باشند، دیگر حرفی از خطر چاقی شکمی و احتمال ابتلا به بیماری قلبی- عروقی و دیابت نمی‌زنند.
آنها در بررسی 9 ساله خود در کالیفرنیای شمالی، قطر شکم 6هزار و538 (SAD) نفر را اندازه گرفتند. 36 سال بعد آنها را از نظر ابتلا به دمانس یا همان زوال عقل بررسی کرده و متوجه شدند کسانی که اندازه قطر شکم شان بیشتر از 25 سانتی‌متر و شاخص توده بدنی‌شان بیشتر از30 کیلوگرم بر متر مربع بوده، نسبت به بقیه افراد سه برابر بیشتر به این بیماری مبتلا شده‌اند. لازم است بدانید در بررسی شاخص توده بدنی- که از تقسیم وزن فرد برمجذور اندازه قد او بر حسب متر به دست می‌آید- اگر این عدد بین 20 تا 25 باشد وزن فرد طبیعی است، بالای 25 فرد دارای اضافه وزن؛ بالای 30 چاق و بالای 35 خیلی چاق درنظر گرفته می‌شود. با توجه به این دو معیار آنها نتیجه گرفتند چاقی شکمی در میانسالی می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل در پیری را زیاد کند.
بپا آلزایمر نگیری
این تنها تحقیقی نبوده که اثرات چاقی شکمی را بر قوای شناختی انسان بررسی کرده بررسی دیگری که در دانشگاه تاسمانی انجام شده نشان داده چاقی با آلزایمر هم ارتباط دارد. در این بررسی اما ارتباط بین چاقی شکمی در دوران پیری(نه میانسالی) و آلزایمر بررسی شد. در این بررسی قد و وزن 50 بیمار مبتلا به آلزایمر از کلینیک‌های درمان اختلال حافظه، در لانکستون استرالیا و بریستول انگلیس اندازه‌گیری و شاخص توده بدنی آنها محاسبه شد. علاوه بر این نسبت دور کمر به دور باسن که می‌تواند نشان‌دهنده چاقی شکمی باشد هم اندازه گرفته شد. این نسبت اگر در مردان بیش از 9/0 و در زنان بیش از 8/0 باشد دارای چاقی شکمی هستند.
آنها در این بررسی متوجه شدند نه تنها چاقی و چاقی شکمی بلکه کم وزنی هم با بیماری آلزایمر مربوط است. در کشور کره هم ارتباط چاقی و قوای شناختی بررسی شد. محققان دانشکده نورولوژی دانشگاه ملی چونبوک با بررسی 467 نفر در جنوب کره متوجه شدند کسانی که با استفاده از معیار شاخص توده بدن و نسبت دور کمر به باسن چاق محسوب می‌شوند، 37 درصد دچار ضعف عملکرد قوای شناختی هستند.
چاقی سنگ می‌سازد
مغز تنها عضوی نیست که عملکردش در اثر چاقی دچار اختلال می‌شود. چاقی باعث اختلال در عملکرد کیسه صفرا شده و در ایجاد سنگ‌های صفراوی نیز نقش دارد. البته پیش از این هم چاقی عامل خطری برای سنگ‌های صفراوی محسوب می‌شد اما ارتباط این سنگ‌ها با چاقی شکمی به‌خصوص در مردان مورد بررسی قرار نگرفته بود. محققان دانشگاه پزشکی هاروارد و بیمارستان زنان بریگام با اندازه‌گیری همان معیار‌ها برای چاقی افراد در 29هزار و 847 مرد سالم و پیگیری آنها متوجه شدند مردانی که نسبت دور کمر به باسن‌شان بیش از 9/. شده بود، در مقایسه با سایر مردان بیشتر به سنگ‌های صفراوی علامت دار مبتلا شده بودند. در نتیجه این محققان اعلام کردند چاقی شکمی مستقل از شاخص توده بدن می‌تواند احتمال ابتلای افراد به سنگ صفراوی را پیشگویی کند.
مراقب زانو‌هایت باش
محققان فرانسوی دریافتند چاقی شکمی با بیماری آرتروز هم ارتباط نزدیکی دارد. البته شاید این مورد خیلی عجیب نباشد چون بالاخره این وزن زیاد بر مفاصل و استخوان‌ها فشار وارد می‌آورد. اما اینکه چرا چاقی شکمی یا سیب شکل بیش از گلابی شکل این اثر را دارد نکته‌ای است که نیاز به تامل بیشتر دارد. محققان فرانسوی با بررسی افراد چاقی که عامل خطر دیگری برای ابتلا به آرتروز زانو نداشتند، متوجه شدند 59 درصد بیماران زانودرد دارند. آنها دریافتند مستقل از شاخص توده بدنی، میزان چاقی شکمی که با نسبت دور کمر به باسن مشخص می‌شود هم می‌تواند احتمال ابتلا به آرتروز و درد زانو را نشان دهد.
چرا خوابم نمی‌برد؟
جالب است بدانید چاقی حتی در خواب هم دست از سر آدم بر نمی‌دارد. محققان معتقدند چاقی به‌خصوص از نوع شکمی‌اش موجب اختلال در خواب به‌علت قطع تنفس می‌شود. محققان دانشگاه آنتورپ بلژیک با بررسی 27 فرد دارای اضافه وزن و 64 فرد چاق که 40 نفرشان پسر بچه بودند متوجه شدند که 11 درصد کودکان خروپف کرده و 11 درصدشان دچار نوع خفیف آپنه تنفسی انسدادی بوده‌اند( قطع تنفس در اثر مانعی در مسیر) و 8 درصدشان نوع شدید این بیماری و 17 درصدشان بیماری قطع تنفس مرکزی داشته‌اند. با توجه به اینکه بزرگی لوزه‌ها می‌تواند موجب بیماری قطع تنفس شدید شود محققان نتیجه گرفتند اختلال تنفسی در خواب در این گروه از کودکان چاق شایع‌تر است. اما آپنه انسدادی با چاقی شکمی ارتباطی ندارد. در عوض این نوع چاقی با نوع مرکزی قطع تنفس مربوط است.
خطر سرطان روده
آقایان توجه کنند؛چاقی می‌تواند موجب ابتلای شما به سرطان روده شود. محققان دانشگاه سلامت عمومی هاروارد در بوستون با بررسی و پیگیری 47هزارو 723 مرد 40 تا 75 ساله و اندازه‌گیری میزان فعالیت و شاخص توده بدنی و نسبت دور کمر به باسن آنها متوجه شدند، پس از 6 سال موارد جدیدی از سرطان کولون و آدنوم در این مردان مشاهده شد. آنها در این بررسی متوجه شدند اگرچه فعالیت فیزیکی خطر ابتلا به سرطان کولون را در مردان کم می‌کند اما چاقی به‌خصوص چاقی شکمی هم مستقل از فعالیت بدنی در ایجاد این سرطان نقش دارد. البته هنوز مشخص نشده این خطر به‌علت وزن زیاد است یا به‌علت رژیم پرکالری و پر چربی که این افراد مصرف می‌کنند.
اما در هر حال افراد چاق به‌خصوص آنها که چربی‌بیشتر در دور شکم‌شان جمع شده باید بیشتر مراقب خود باشند. مرگ ناگهانی از دیگر مشکلاتی است که ارتباط آن با چاقی شکمی کشف شده است. محققان فرانسوی با بررسی 7079 مرد 43 تا 52 ساله که زمینه بیماری‌های قلبی را نداشته‌اند، دریافتند قطرشکمی بیشتر مستقل از عوامل خطر قلبی- عروقی و شاخص توده بدنی بوده و باعث مرگ ناگهانی بیشتر در مردان میانسال است.
