به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر زهرا عبداللهی امروز در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران گفت: این روزها که با شیوع بیماری کووید۱۹ مواجهیم، توجه به نوع تغذیه و مواد غذایی که مصرف می‌کنیم، به تقویت سیستم ایمنی و در نتیجه پیشگیری از ابتلا به این بیماری کمک می‌کند. نکته مهمی که باید در تغذیه رعایت شود این است که مجموعه‌ای از مواد مغذی شامل ویتامین‌ها، املاح معدنی و... مصرف شود. وقتی این مواد مغذی با انواع مختلف مواد غذایی مصرف شود و اصل تعادل و تنوع در تغذیه رعایت شود، می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی کمک کند.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: در این شرایط بر مصرف یک نوع ماده غذایی یا مغذی خاص توصیه نمی‌شود بلکه مجموعه‌ای از مواد غذایی و مغذی باید مصرف شوند مانند انواع سبزیجات، میوه‌ها، منابع پروتئینی مانند شیر، گوشت،تخم‌مرغ و... که باید به میزان کافی مصرف شوند تا سیستم ایمنی تقویت شود که نقش مهمی در پیشگیری از ابتلا به کرونا دارد.
وی افزود: انواع ریزمغذی‌هایی مانند ویتامین A در تمام سبزی‌ها و میوه‌ها وجود دارد،مصرف شود. بتاکاروتن پیش‌ساز ویتامین A است و هر نوع سبزیجات و میوه‌های زرد و نارنجی و قرمز مانند هویج، کدو حلوایی و... منبع تامین ویتامین A هستند. مصرف انواع میوه‌ها و سبزیجات که در دسترس هستند، روزانه به صورت سالاد، سبزی و میوه این ریزمغذی‌ها را تامین می‌کند. توصیه اصلی رعایت تعادل و تنوع و استفاده از تمام گروه‌های مواد غذایی است.
مکمل‌یاری گروه‌های خاص ادامه یابد
عبداللهی ادامه داد: مکمل‌هایی را برخی گروه‌های خاص مانند زنان باردار و کودکان زیر دو سال باید مصرف کنند. برنامه مکمل‌یاری باید همچنان بر اساس بخشنامه‌های وزارت بهداشت ادامه داشته باشد. ارائه قطره A و D و قطره آهن در کودکان زیر دو سال مطابق با بخشنامه‌های وزارت بهداشت همچنان ادامه می‌یابد. برای زنان باردار و شیرده هم باید مطابق با برنامه‌های روتین باشد و قرص آهن و اسیدفولیک ارائه شود.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت اضافه کرد: یکی از برنامه‌های وزارت بهداشت مکمل‌یاری ویتامین دی است که همه گروه‌های سنی از ۱۲ سال به بالا باید ماهانه یک پِرل ویتامین دی ۵۰ هزار واحدی مصرف کنند. برای کودکان دو تا ۱۲ ساله هر دو ماه یک پرل ویتامین دی ۵۰ هزا ر واحدی را داریم. به غیر از این مصرف هیچ مکمل دیگری را توصیه نمی‌کنیم. مردم سعی کنند از طریق مصرف تمام گروه‌های مواد غذایی تغذیه کنند.
وی تاکید کرد: کسانی که به بیماری مبتلا شدند یا دوران نقاهت را می‌گذرانند حتما مایعات، نوشیدنی‌های گرم مانند شیر گرم، چای کم‌رنگ و... غذاهای آبکی مانند سوپ مصرف کنند. در این دوران توصیه می‌شود که فست‌فودها و غذاهای سرخ‌شده که هضم‌شان سنگین است را مصرف نکنند.
تدوین پروتکل تغذیه‌ای برای بیمارانِ بستری در بیمارستان‌ها
عبداللهی در ادامه صحبت‌هایش در پاسخ به سوالی مبنی بر برنامه تغذیه‌ای برای مردم در بیمارستان‌ها در روزهای کرونایی گفت: در بیمارستان‌ها پروتکل‌های تغذیه‌ای برای بیماران اعم از مبتلا به کرونا یا بیماران سرپایی تهیه شده که کارشناسان تغذیه در بیمارستان‌ها مطابق با این راهنماها، برنامه غذایی بیماران را مورد توجه قرار می‌دهند.
وی افزود: نکته مورد توجه این است که در شرایط فعلی که بحران بیماری کرونا را داریم و ممکن است از نظر امنیت غذایی به‌ویژه برای گروه‌های آسیب‌پذیر و کم‌درآمد، مسائلی ایجاد شود، وزارت بهداشت برنامه حمایت تغذیه‌ای از اقشار آسیب‌پذیر را دنبال می‌کند که مکاتباتی با رییس جمهوری و هیات دولت انجام شده است تا اقشار آسیب‌پذیر را مورد حمایت قرار دهیم که یا به صورت کمک‌های معیشتی و یارانه نقدی و یا به‌صورت توزیع سبدهای غذایی مطرح است.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت ادامه داد: با سازمان‌های حمایتی نیز برای حمایت از زنان باردار دچار سوءتغذیه و یا خانواده‌هایی که کودکان زیر پنج سال دچار سوءتغذیه دارند، هماهنگی انجام شده است. این هماهنگی‌ها را با کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و بنیاد علوی انجام داده‌ایم تا این گروه‌های آسیب‌پذیر تغذیه‌ای مورد حمایت قرار گیرد که البته از گذشته وجود داشته اما اکنون با دقت بیشتر انجام می‌شود.
مواد غذایی مضر در شرایط شیوع کرونا
وی در پاسخ به سوالی درباره مواد غذایی مضر برای کرونایی‌ها گفت: توصیه می‌شود که مصرف بیرون از خانه غذا باید کاهش یابد و با دقت انجام شود. اصولا فست‌فودها و غذاهای پرچرب، پر ادویه،سرخ‌شده و... که هضم‌شان سنگین است مناسب نیستند. بهتر است غذاها به روش‌هایی مانند آب‌پز، بخارپز یا تنوری تهیه شوند. مصرف زیاد غذاهای شیرین، شور و نمک توصیه نمی‌شود زیرا می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تحریک کنند. رعایت یک برنامه غذایی سالم و اجتناب از مصرف فست‌فودها، اجتناب از مصرف غذاهای فله‌ای و باز در خارج از خانه باید مورد توجه قرار گیرد.
ترویج مصرف تخم مرغ؛ سیاست وزارت بهداشت
وی در پاسخ به سوالی درباره ترویج مصرف تخم‌مرغ گفت: یکی از سیاست‌های ما ترویج مصرف تخم‌مرغ است زیرا تخم‌مرغ یک منبع بسیار خوب پروتئین است و می‌تواند جایگزین گوشت باشد. طبق توصیه سازمان‌های بین‌المللی که اعلام می‌کنند همه افراد سالم می‌توانند روزانه یک تخم‌مرغ مصرف کنند، ما به دنبال ترویج آن هستیم. طبعا یکی از اولویت‌ها این است که تخم‌مرغ به‌صورت بهداشتی توزیع و عرضه شود و به دست مصرف‌کننده برسد و در هماهنگی کامل با سازمان دامپزشکی هستیم و با عضویت در کمیته کشوری که برای ترویج مصرف تخم‌مرغ وجود دارد، همکاری نزدیکی داریم. باید این اتفاق بیفتد که تخم‌مرغ به عنوان یک منبع پروتئینی مناسب بتواند در سبد غذایی مردم قرار گیرد.
مصرف افراطی یا خودسرانه مواد غذایی یا مکمل‌ها سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند
عبداللهی در پاسخ به سوالی درباره استفاده بیش از اندازه از مکمل‌های غذایی گفت: توصیه و تاکید بر این است که مردم از تعادل در مصرف مواد غذایی خارج نشوند. اینکه گاهی گفته می‌شود که مصرف تک ماده غذایی مثل سیر،زنجبیل و لیمو ترش و ... انجام شود، علمی نیست. هیچگاه بر مصرف ماده غذایی خاصی تاکید نمی‌شود. افراط در مصرف هر نوع ماده غذایی یا مغذی درست نیست.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: اگر خودسرانه مکمل‌های ویتامینی را مصرف کنیم، اشتباه است. در بدن تناسبی بین ویتامین‌ها و املاح معدنی وجود دارد و اگر یکی از این‌ها را بیش از اندازه مصرف کنیم، تناسب به هم می‌خورد و سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. توصیه من به مردم این است که تعادل را رعایت کنند. وقتی تعادل را رعایت نکنیم حتی اگر در مصرف آب افراط کنیم، دچار مسمومیت ناشی از آب می‌شویم. مصرف افراطی یا خودسرانه مواد غذایی یا مکمل‌ها سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند.
راه‌اندازی خط مشاوره‌ای تغذیه‌ای ۴۰۳۰
وی ادامه داد: ما پروتکل‌ها و موارد آموزشی را به زبان ساده تهیه کردیم همچنین با سامانه ۴۰۳۰ همکاری داریم تا اطلاعات لازم در زمینه تغذیه به مردم داده شود. یکی از اقدامات‌مان راه‌اندازی خط مشاوره تغذیه تلفنی از طریق سامانه ۴۰۳۰ است تا مردم بتوانند سوالات‌شان را به صورت آنلاین مطرح کنند و پاسخ بگیرند.
عبداللهی درباره استفاده از تجربیات جهانی تغذیه‌ای که می‌تواند به کنترل کرونا کمک کند، گفت: حتما از تجارب جهانی استفاده می‌کنیم. این تجارب از سوی سازمان‌های بین‌المللی جمع‌آوری و به راهنماهایی بدل شده است و ما هم با استفاده از مطالبی که در حال حاضر برگرفته ازتجارب بین‌المللی است راهنماها و پروتکل‌های تغذیه‌ای را ترجمه و مطابق با فرهنگ غذایی مردم در کشور ایرانیزه کردیم و در اختیار رسانه‌ها و کارکنان بهداشتی و درمانی قرار دادیم.
نحوه ضدعفونی کردن سبزی و میوه
وی درباره نحوه ضدعفونی کردن سبزیجات و میوه‌ها اظهار کرد: توصیه می‌کنیم که حتما سبزی و میوه را به‌صورت تازه و خام مصرف کنند تا ویتامین A تامین شود. طبعا برای شستن سبزی‌ها و میوه‌ها مطابق دستورالعمل‌های وزارت بهداشت درباره سبزی و میوه اولا کیسه آن را دور بیندازند و در ظرف با محلول‌های شست‌وشو یا چند قطره مایع ظرفشویی ومحلول‌های شوینده بشویند و بعد از آبکشی ظرف را بشویند و ضدعفونی کنند و کنار بگذارند. درباره میوه‌ها هم همینطور. بعد از شست‌وشو هم سینک ظرفشویی ضدعفونی شود.
ترس از کرونا و کاهش مصرف سبزی و میوه
عبداللهی افزود: گزارشاتی گرفتیم که مقداری مصرف میوه و سبزی کاهش یافته است و مردم می‌ترسند که آن‌ها را مصرف کنند. ما تلاش می‌کنیم که با آموزش بگوییم که این مواد خوراکی حتما باید با رعایت کامل موارد ضدعفونی مصرف شوند. ترس از کرونا باعث شده مردم از مصرف سبزی و میوه بکاهند اما توصیه می‌کنیم که مصرف آن‌ها را در برنامه غذایی خود داشته باشند.
وی همچنین گفت: اصولا مصرف خودسرانه هر مکملی که بدون توصیه پزشک و کارکنان بهداشتی و درمانی باشد،مشکل ایجاد می‌کند. هیچ توصیه‌ای برای مصرف هیچ مکملی نداریم مگر اینکه کمبودی وجود داشته باشد که از سوی پزشک تشخیص داده شده باشد.
نحوه مصرف ویتامین D و C
عبداللهی در پاسخ به سوال ایسنا درباره نحوه مصرف ویتامین‌های D و C تاکید کرد: ویتامین D روی تقویت سیستم ایمنی بدن کار می‌کند و کمبود آن می‌تواند منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن شود. مطالعات در کشور ما نشان می‌دهد که در همه گروه‌های سنی کمبود ویتامینD وجود دارد. ما توصیه داریم که افراد بالای ۱۲ سال هر ماه یک پرل ۵۰ هزار واحدی ویتامین دی را مصرف کنند زیرا منابع غذایی از نظر ویتامین D فقیر هستند و راه جبران این کمبود مصرف مکمل است. این موضوع را چند سال است که مطرح می‌کنیم بنابراین مکمل ویتامین D طبق همان روال عادی الان هم که با شیوع کرونا مواجه هستیم باید ادامه یابد.
وی افزود: ویتامین C هم بر تقویت سیستم ایمن موثر است و از موادی است که برای عملکرد مطلوب سیستم ایمنی لازم است البته توصیه ما این است که ویتامین C را از طریق منابع غذایی باید دریافت کرد همه میوه‌ها و سبزیجاتی که خام مصرف شوند، حاوی ویتامین C هستند. برخی فکر می‌کنند که فقط لیمو ترش یا پرتقال و... ویتامین C دارند. در حالی‌که همه میوه‌ها و سبزیجات ویتامین C دارند بنابراین ویتامین C باید با مصرف کافی میوه و سبزی تامین شود و هیچ توصیه‌ای برای مصرف مکمل ویتامین C وجود ندارد.
عبداللهی در توضیح بیشتر درباره بسته کمکی تغذیه‌ای برای اقشار آسیب‌پذیر گفت: اولا ما به عنوان وزارت بهداشت بسته غذایی توزیع نمی‌کنیم اما برنامه توزیع سبد غذایی را داریم و بخش‌های دیگر باید کمک کنند. ما خانواده‌هایی که دچار سوءتغذیه هستند را شناسایی می‌کنیم سپس آنان به سازمان‌های حمایتی معرفی می‌شوند و آن سبد غذایی را که ما ترکیبش را مشخص کردیم که شامل چه نوع اقلام غذایی باید باشد، را سازمان‌های حمایتی تامین می‌کند و از سوی کارکنان بهداشتی توزیع می‌شود.
وی افزود: از قبل هم با کمک کمیته امداد و بنیاد علوی این برنامه را داشته‌ایم و الان هم داریم پیگیری می‌کنیم تا این کمک‌های غذایی برای خانوارهایی که شناسایی کردیم، ادامه داشته وقفه‌ای در آن نیفتد تا این خانوارها ماهانه سبد غذایی‌شان را دریافت کنند و دچار مشکل سوءتغذیه نشوند. در بخش دیگر هم با همکاری و پیشنهاد وزارت بهداشت پیشنهاداتی به وزارت رفاه برای برنامه کمک‌معیشتی برای خانواده‌های که دچار سوءتغذیه هستند، انجام می‌شود که این کار در حال انجام است.
عبداللهی درباره وضعیت کارشناسان تغذیه نیز تاکید کرد: اگر تعرفه و بیمه را برای مشاوران تغذیه داشته باشیم، مردم می‌توانند بیشتر از کارشناسان تغذیه استفاده کنند. بعد از طرح تحول ۱۲۰۰ کارشناس تغذیه در مراکز جامع سلامت به کار گرفته شدند که به صورت رایگان به مردم خدمت ارائه می‌کنند که شامل مشاوره، تنظیم تغذیه و... است.
وی تاکید کرد: ارائه خدمات رایگان تغذیه‌ای از سوی آن‌ها اقدامی بسیار مهم بود که بعد از طرح تحول در کشور اتفاق افتاد و کارشناسان تغذیه رایگان به ویژه در حاشیه شهرها،مناطق محروم و... که ممکن است مردم به بخش خصوصی دسترسی نداشته باشند، این خدمات را به مردم ارائه می‌دهند که نشان می‌دهد وقتی خدمات را به مردم ارائه می‌کنیم و مردم مشاوره تغذیه‌ای می‌بینند، بسیار در کنترل قند خون افراد،فشار خون، کاهش وزن و در جهت پیشگیری از بیماری‌ها بسیار موثر است. ثابت شده که تغذیه خوب تا ۸۰ درصد از دیابت، ۵۰ درصد از بیماری‌های قلبی و عروقی و ۳۰ تا ۴۰ درصد از سرطان‌ها پیشگیری می‌کند.
وی درباره غنی‌سازی مواد غذایی نیز گفت: غنی‌سازی مواد غذایی در جهت تغییر رفتار غذایی حتما انجام می‌شود. برنامه‌های غنی‌سازی مواد غذایی با ریزمغذی‌ها از اولویت‌های ماست که این اقدام آغاز شده و در حال حاضر آرد با آهن و اسیدفولیک غنی‌سازی می‌شود. برنامه افزودن ویتامین Dبه آرد را داریم که فعلا به دلیل بحران کرونا و مشکلاتی که ایجاد شد، دچار وقفه شده است. اجرای آن را در یک استان آغاز کرده بودیم که با بحران کرونا مواجه شدیم و با کنترل این وضعیت آن را حتما اجرا می‌کنیم.
عبداللهی درباره تهیه مواد غذایی از رستوران‌ها و کترینگ‌ها در این ایام،گفت: نظارت برای مراکز تهیه و طبخ غذا وجود دارد و دستورالعمل‌هایی تهیه شده و این مراکز بر اساس آن‌ها از سوی کارشناسان بهداشت محیط مورد نظارت قرار می‌گیرند و حتی گزارش روزانه تهیه می‌شود. توصیه کلی ما این است که در این شرایط ترجیحا کمتر از غذای بیرون استفاده کنند و این روزها که کسی از خانه بیرون نمی‌آید از غذای خانگی استفاده کنند. البته این مراکز هم کاملا تحت کنترل هستند