همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: مشکلاتی که بعد از سال‌ها ایجاد نازیبایی محلی، شیوع انواع بیماری‌ها و بروز خطراتی که برای محله‌نشینان داشته مدت‌هاست بازار مسکن آن محله را هم از نفس انداخته است. به محله امامزادگان عبدالله و زید(ع) می‌رویم تا از نزدیک پای صحبت اهالی آن بنشینیم.
بازار مسکن، بی‌رونق‌تر از هر جا
کوچه‌های باریک و خیابان‌های کم‌عرض در سایه خانه‌های آجری یک طبقه، اغلب جلوه قدیمی و تاریخی محله امامزادگان عبدالله و زید(ع) را حفظ کرده است. «محسن‌قهرمانی» از اعضای شورایان محله در این ارتباط می‌گوید: «سال ۹۶ که آمدند گفتند طرح ممنوعیت ساخت‌وساز در حریم آستان امامزادگان لغو شده، خوشحال شدیم. فکر کردیم رکود بازار مسکن در این محله از بین می‌رود و بافت فرسوده که همیشه نمای نازیبا و بلای جانمان بوده جایش را به خانه‌های نقلی و تازه ساخت می‌دهد. اما خیال باطل؛ چراکه معضل همیشگی متصل نشدن فاضلاب محله به سیستم لوله‌کشی شهری علاوه بر آلودگی‌های زیستی بی‌شمار باعث همان رکود بازار مسکن تکراری شده‌است. نوسازی هم اگر صورت گیرد، فاضلاب محله مانع از خرید و فروش و رونق می‌شود. بوی نامطبوع به‌ویژه تابستان‌ها که می‌خواهی از پیاده‌رو عبور کنی آنقدر مشام را آزار می‌دهد که فقط هراسان به دنبال راه فرار می‌گردی غافل از اینکه فرار معنا ندارد؛ اینجا از اغلب پیاده‌روها بوی نامطبوع فاضلاب به مشام می‌رسد. »
موش‌های آدم‌خوار اینجا هستند!
«یحیی حاجی‌زاده» یکی دیگر از ساکنان قدیمی محله است که ازدحام موش‌ها در جوی و باغچه‌ها گلایه دارد و می‌گوید: «موش‌ها و آلودگی‌های مربوط به آن از مشکلات قدیمی تهران است اما در این محله شما میزان بروز آن را ۲ برابر تصور کنید. فرقی نمی‌کند تابستان باشد یا زمستان اینجا آنقدر موش می‌بینی که یک جور همزیستی خاص بین خودت و آنها احساس می‌کنی. موش‌های بزرگی مثل همان موش‌هایی که یک زمان می‌گفتند اگر تهران زلزله بیاید از لانه‌یشان بیرون می‌آیند. آنقدر از خطر شیوع بیماری‌های پوستی و تنفسی حاصل از آلودگی‌های زیست‌محیطی موش‌ها به شهرداری و ۱۳۷ گفته‌ایم و آنهاترتیب اثر ندادند که دیگر خسته شده‌ایم. شهرداری می‌اندازد گردن اداره آب و فاضلاب، اداره آب و فاضلاب هم می‌اندازد گردن شهرداری. این وسط ما اهالی می‌مانیم و این موش‌های آدم‌خوار. » حاجی‌زاده البته از لایروبی‌گاه و بی‌گاه جوی‌ها و کانال‌های اصلی محله توسط شهرداری هم می‌گوید: «فقط گاهی می‌آیند این جوی‌ها را لایروبی می‌کنند و می‌روند تا وقتی دیگر. اما واقعاً این اقدامات سطحی و مقطعی فایده‌ای ندارد. زندگی در این محله ادامه دارد چرا مسئولان باور ندارند و نمی‌آیند مشکلات را حل کنند. »
بی‌توجهی بعضی همسایه‌ها؟
کوچه‌ها و خانه‌های پشت بقعه مبارک امامزادگان عبدالله و زید(ع) گویی از مشکلات مربوط به آلودگی بیشتر رنج می‌برند. «خاتون فرش‌باف» از ساکنان بومی محله که خانه‌اش در خیابان شهید حسینی پشت حریم آستان امامزادگان است، می‌گوید: «سال‌ها مشکل‌مان این بود که اجازه نداشتیم ساخت‌وساز یا بازسازی کنیم. اما حالا گنداب جوی‌ها و تجمع موش‌های محله بی‌قرارمان کرده است. این وسط زباله ریختن برخی اهالی به داخل جوی‌های لجن گرفته هم مشکل را ۲ برابر کرده است. چراکه آنقدر موش و حشرات ازدحام کرده که دیگر درزگیر و چسب موش برای عدم ورود این جانوران و حشرات به داخل خانه هامان جواب نمی‌دهد. با این شرایط معمولاً مهمان خانه‌مان نمی‌آید اگر هم بیاید از ترس از جایش تکان نمی‌خورد! » این بانوی هم‌محله‌ای ادامه می‌دهد: «ما در این محله قدیمی که هویتی هزار ساله دارد نباید با چنین مشکلات پیش و پا افتاده درگیر باشیم و از طبیعی‌ترین و ضروری‌ترین حقوق شهروندی محروم بمانیم. بعد از سال‌ها پیگیری حق‌مان است یک جواب درست و درمان بگیریم. »
خطر فاضلاب برای محیط‌زیست
رهاسازی فاضلاب در محیط‌زیست شهری خطراتی به همراه دارد که‌گاه برای جبران پیامدهای آن نیاز به زمان و هزینه‌های بسیار است. اینها را «کامران حق‌شناس» کارشناس و فعال محیط‌زیست می‌گوید و ادامه می‌دهد: «شیوع عوامل بیماری‌زا نخستین و اصلی‌ترین ضرر دفع ناقص و غیربهداشتی فاضلاب است. این بیماری‌ها ممکن است ویروسی، عفونی، واگیردا
ر یا انواع دیگری باشند که هریک سلامت و جان شهروندان را تهدید خواهد کرد. از سویی سبب فراهم آوردن بستری مناسب برای تغذیه و تکثیر حشرات موذی مانند سوسک، مگس، پشه و حتی موش می‌شود که ارمغان حضور آنها در محیط زندگی افراد بیش از چرخه طبیعی، گسترش بیماری از سالک و حصبه گرفته تا بیماری‌های انگلی و ریوی است. این آلودگی زمانی که با خشک شدن مواد جامد داخل فاضلاب و تبدیل آنها به ذرات‌ریز قابل تنفس همراه شود به‌طور حتم ناراحتی‌های جدی تنفسی به همراه خواهد داشت. » این فعال محیط‌زیست همچنین از نفوذ پساب و شیراز فاضلاب به منابع زیرزمینی می‌گوید: «پساب رهاشده در محیط پس از جذب شدن در زمین و نفوذ در خاک به آرامی به سمت سفره‌های زیرزمینی آب حرکت می‌کند و بعد از مدتی باعث آلودگی کیفیت خاک و منابع آن می‌شود. این روند در بلندمدت باعث از بین رفتن خاک، گیاهان و بافت زیستی آن محدوده خواهد شد. »
آموزش تا اجرای طرح شبکه مدرن فاضلاب
«فاطمه جوکار» رئیس اداره محیط‌زیست منطقه ۹ در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری محله می‌گوید: «آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از فاضلاب‌های رها شده در معابر و محله‌ها آسیب‌رسان است. برای جلوگیری از این امر کارشناسان حوزه سلامت و محیط‌زیست طبق برنامه تدوین شده برای آموزش اهالی به بخش‌های مختلف این محله مراجعه می‌کنند. از سویی مدیران در معاونت‌های مربوطه به اثربخشی جلسات مشترک با اداره آب و فاضلاب ناحیه اهتمام دارند تا به امید خدا اجرای طرح شبکه مدرن فاضلاب شهری در این محله نیز به سرانجام برسد. »
اداره آب و فاضلاب پاسخ نداد!
پیگیری‌های ما برای برقراری تماس با مدیران اداره آب و فاضلاب ناحیه ۵ آذری در زمان تهیه این گزارش با هدف دریافت پاسخ مناسب بی‌نتیجه ماند. اما همچنان منتظر پاسخگویی این مسئولان پیرامون رفع مشکلات مطرح شده هستیم