به گزارش واحد مرکزی خبر حسین قضاوی - قائم مقام رئیس بانک مرکزی - با بیان این مطلب در سی و یکمین اجلاس اتحادیه بانکهای توسعهای آسیا و اقیانوسیه ADFIA تاکید کرد: اتحادیه ADFIAP باید ایجاد توسعه پایدار منطقه از طریق توانمندسازی نهادهای مالی و کمک به بهبود فرآیند توسعه پایدار را راهبری کند و بیش از پیش نقش و اهمیت خود در توسعه پایدار را مدنظر قرار دهد.
قضاوی تاکید کرد: در مسیر دستیابی به شرایط پایداری و به ویژه در دوران گذار، وظایف گسترده ای برعهده دولتها گذاشته شده است.آنها موظفند تا مؤلفههای توسعه پایدار را در تمامی سطوح برنامهها و سیاستگذاریها رعایت کنند و قادرند در عرصه پایداری، نقشی پیشتاز برعهده گیرند.
وی افزود : این دولتها هستند که قادرند همسو با جریان توسعه پایدار به صورت مستقیم و غیرمستقیم، با ایجاد شرایط مطلوب به تحرک بخش خصوصی در این عرصه کمک کنند.
قضاوی گفت: در روند دستیابی به توسعهای مبتنی بر پایداری، ضرورت حضور فعال دولتهای ملی، مشروط به رعایت مؤلفههای توسعه پایدار، نظیر مشارکت سیاسی و آزادی مردم در کشورهای مربوط باید مورد تاکید قرار گیرد.
وی افزود: بدون تحرک و حمایت دولتها به عنوان مهمترین عامل توسعه پایدار نمیتوان توسعهای ملی، درون زا، متوازن و پایدار در جوامع تضمین کرد.
قائم مقام بانک مرکزی گفت: سازمانهای بینالمللی به ویژه پس از جنگ جهانی دوم به دلیل شرایط متحول جهان موردتوجه بسیار قرار گرفتند.
همه کشورها با نظامهای متفاوت پذیرفته بودند که جلوگیری از ایجـاد جنگهای جدید در گرو همکاریهای بینالمللـی است.
وی گفت: سازمانهای بینالمللی متعدد و متنوعی، با اهداف و وظایف مشخص، درعرصه های مختلف جهان شکل گرفتند و در این میان سازمان ملل متحد نقشی محوری داشت اما
آنچه اهمیت دارد تنوع و فراوانی پژوهش ها و بررسیهای پیرامون توسعه پایدار است.
قضاوی افزود: نهادها و سازمان های بینالمللی با چشماندازی به دنیای آینده که در پرتو روند جهانی شدن نقش آنها تعیینکنندگی بیشتری خواهد داشت، در عرصه ظرفیتسازی برای چالش نوین تحرک دوبارهای را برنامهریزی کرده اند. وی درباره جایگاه سازمانهای غیردولتی نیز گفت: تحرک سازمانهای غیردولتی در سطوح محلی، ملی و بینالمللی از ویژگیهای دوران جدید است و این تشکلهای داوطلبانه مردمی که با تنوع در شکل، سطح، تخصص و ازاین قبیل به صورت مستقل فعالیت میکنند، به عنوان پاسخی مسئولانه از طرف مردم با مشارکت در عرصـههای حیات اجتماعی، به تحرک در زمینه های مختلف دامن میزنند.
قضاوی گفت: این سازمانها، به جهت آزاد بودن از قیدوبندهای فعالیتهای رسمی زمینههای بسیار مساعدی برای مشارکت در مناظره توسعه پایدار یافتهاند و قادرند در شبکه ای گسترده ارتباط وسیع و متنوع خود را سامان دهند.
وی در باره مفاهیم توسعه پایدار هم گفت: کمسیون جهانی محیط و توسعه که از سوی مجمع عمومی سازمان ملل ایجاد شده توسعه پایدار را چنین تعریف کرده است: فرآیند تغییری که استفاده ازمنابع، هدایت سرمایهگذاریها، سمتگیری توسعه تکنولوژیکی وتغییر نهادی با نیازهای حال وآینده بشر سازگار باشد.
قضاوی تاکید کرد: خط مشی های اقتصادی، مالی، تجاری، انرژی، کشاورزی، صنعتی و غیره میباید چنان طراحی شوند و توسعه ای را فراهم آورند که از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی پایدار باشد.
وی گفت: توسعه پایدار درجهان متحول کنونی با نگاهی به قرن بیست و یکم متولدشده و انسان محور است. توسعه پایدار، رویکرد نوینی است که عرصههای سیاست، اجتماع، فرهنگ، اقتصاد و محیط زیست را همزمان موردتوجه قرار میدهد. فعالان عرصههای مختلف توسعه پایدار برآنند که با زدودن محرومیت از چهره جهان، دنیای آینده به محیطی برازنده برای زندگی توأم با آزادی، صلح و برابری تبدیل شود.
قائم مقام بانک مرکزی گفت: توسعهای پایدار تلقی میشود که خواستههای ذینفعان مختلفی را از نسل حاضر و نسلهای آینده برآورده کند و این مهم را همزمان در 3 حوزه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی محقق کند.
قضاوی افزود: اهداف توسعه پایدار را معمولاً در 3 حوزه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی دستهبندی و شاخصهایی را برای اندازه گیری توسعه یافتگی در این جنبهها تعریف میکنند.
وی گفت: حوزة اجتماعی، شاخصهایی را مورد توجه قرار میدهد که در ارتباط مستقیم با انسان است و به عنوان تسهیلگر یا بازدارندة فرآیند ارتقاء کیفیت زندگی مردم در جوامع عمل میکند.
به گفته قضاوی، حوزة اقتصادی، ناظر بر چگونگی توزیع و استفاده منابع محدود مورد نیاز برای ارتقای زندگی مردم است و بالاخره حوزة زیست محیطی مربوط به منابع طبیعی زایشپذیر و زایشناپذیری است که فضای عمل و زندگی انسان را تشکیل می دهد.
قضاوی درباره مؤلفه های توسعه پایدار هم گفت: توسعه پایدار، انسان محور است در توسعه پایدار، انسان، محور توسعه و مستحق آموزش، بهداشت، زندگی سازنده و در هماهنگی با طبیعت معرفی میشود. توسعه پایدار برای کودکان، نوجوانان و جوانان مسئله ای واقعی و حیاتی است.
قضاوی اضافه کرد: نظریه پردازان توسعه پایدار، با نگاهی به آینده بر حقوق کودکان و نقش آفرینی جوانان تاکید بسیار دارند، تحرک و خلاقیتهای مردم در سراسر جهان و مشارکت آنان در تمامــی سطـوح توسعه را ضرورتی اجتناب ناپذیر در هر برنامه میدانند و توسعه بدون مشارکت فعال زنان نیز به سرانجام نخواهد رسید.
وی در خصوص جایگاه محیط زیست هم گفت: توجه به محیط زیست و طبیعت در دوران ما تبدیل به معیاری مهم شده است، معیاری که هر روز بیش از پیش درجهان فراگیر می شود. به باور اندیشمندان، توسعه تنها زمانی پایدار است که بر شالوده اصول بوم شناسی و پاسبانی از محیط زیست استوار باشد. توسعه توام با آلودگی و از بین رفتن محیط زیست را نمی توان نام توسعه پایدار بر آن نهاد.
قائم مقام بانک مرکزی تصریح کرد: یکی از موضوع های توسعه پایدار، استفاده از تمامی ظرفیت هایی است که جداگانه یا در تعامل با عوامل دیگر، تداوم زندگی نسلها را تضمین کند و این مهم تحصیل نخواهد شد مگر در پرتو بقای محیط زیست.
وی افزود: امروزه پاسبانی از محیط زیست و زدایش آلودگی از آن در محافل علمی و سیاسی جهان با جدیت مطرح است.
قضاوی در باره جایگاه آموزش نیز گفت: در دوران ما، آموزش و پرورش به عنوان موثرترین ابزار جوامع برای ورود به چالشهای آینده مورد توافق قرار گرفته و پذیرفته شده است که در پرتو آموزش و پرورش امروز دنیای فردا شکل خواهدگرفت.
وی تاکید کرد: آموزش و پرورش مهمترین عامل موثر در دگرگونی طرز نگرش و رفتار بشری است که در مسیر رشد اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی، ایجاد دانش و مهارت، تامین فرصتهای شغلی و افزایش تولید جامعه به کار گرفته میشود.
قضاوی گفت: در چشمانداز توسعه پایدار، مهمترین سرمایه کشورها سرمایههای انسانی است. بدیهی است که بالندگی سرمایه های عظیم درگرو آموزش خواهدبود. آموزش و پرورش پلی است که از گذشته به حال و از حال به آینده می رسد، لذا برای رسیدن به آینده های پایدار درکی عمیق تر از اهمیت این موضوع و نگاهی دوباره بر نظام آموزش کشورها در نخستین گام ضرورت خواهد داشت.
وی در باره جایگاه علم گفت: در دنیای معاصر دانش به صورت روزافزونی به یک کالای بین المللی تبدیل شـده است و نهـادهای بزرگ تحقیقاتی به کارخانههای تولید دانش مبدل شده اند. هم اکنون کمیت و کیفیت تولید و توزیع دانش در اداره جوامع اهمیتی غیرقابل انکار یافته است.
قضاوی گفت: امروزه دانش منبع اصلی قدرت و کنترل محسوب میشود. ارتقاى سطح دانش و فناورى عمدهترین وسیله براى رسیدن به مرحله مطلوبى از توسعه پایدار است.
وی تاکید کرد: اگر کشورى در آرزوى دستیابى به توسعه پایدار است، باید بر رشد کیفى نیروى انسانى تأکید ورزد و بر ارتقاى سطح دانش و فناورى در جامعه همت گمارد.
قائم مقام بانک مرکزی درباره جایگاه فرهنگ نیز گفت: فرهنگ نیز به عنوان یک رکن اصلی توسعه پایدار قابل بررسی است. تکیه بر فرهنگ در توسعه پایدار درحقیقت گشودن راه را برای حضور عناصر غیرمادی و نقش آفرینی مؤلفههای ارزشی در عرصه توسعه است.
وی درباره مولفه های دیگر توسعه پایدار گفت: از مولفههای دیگر توسعه پایدار میتوان به مواردی همچون اخلاق، امنیت، مشارکت مردم در سرنوشت سیاسی و اقتصادی خویش اشاره کرد و در توسعه پایدار نهادهایی همانند دولتها، سازمانهای بینالمللی و سازمانهای غیردولتی موثر بوده و ایفای نقش میکنند.