همشهری آنلاین- مرضیه موسوی: این روزها اگر از خیابان میرداماد عبور کرده باشید مسیر دوچرخه‌سواری این بلوار را دیده‌اید که با نرده‌های زردرنگ از مسیر خودروها جدا شده است. وجود شیب جنوب به شمال در منطقه یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که ساخت مسیر دوچرخه را با چالش‌های زیادی مواجه کرده است. نخستین مسیر دوچرخه‌سواری منطقه ۳ به‌زودی رسماً افتتاح می‌شود تا کم‌کم پای دوچرخه‌های اشتراکی به خیابان‌ها و معابر این نقطه تهران هم باز شود.
نخستین بار در منطقه ۳
کمتر دوچرخه اشتراکی پایش به بالاتر از میدان ونک باز شده است؛ شیب تند خیابان‌های شمال تهران نفس دوچرخه‌سواران را می‌گیرد وکاری می‌کند که کارمندان عطای استفاده از دوچرخه در این شیب را به لقایش ببخشند. خیابان‌های شرقی‌ـ غربی پهنه شمال هم در همین آتش می‌سوزند و معابر پرترافیک و باریکش از این وسیله نقلیه عمومی محروم هستند. همین‌ها باعث شده تا ساخت مسیر دوچرخه در منطقه ۳ در بلوار میرداماد این روزها به یکی از مهم‌ترین پروژه‌ها تبدیل شود و چشم اهالی منطقه و البته کارمندان اداره‌های این نقطه از تهران به پایان ساخت نخستین مسیر دوچرخه منطقه ۳ باشند. «علی وفقی» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۳ می‌گوید: «در راستای گسترش حمل‌ونقل پاک در منطقه ۳ و کاهش آلودگی هوا و ترافیک، طرح ساخت مسیر دوچرخه‌سواری در منطقه ۳ آغاز شد. نخستین فاز اجرای این طرح در بلوار میرداماد حد فاصل میدان مادرتا پل مدرس بود که آماده بهره‌برداری است. این مسیر زیر پل مدرس، بلوار را دور می‌زند و شهروندان می‌توانند به‌صورت رفت و برگشت در این مسیر تردد کنند.» مسیر دوچرخه‌سواری بلوار میرداماد قرار است تا خیابان ولی‌عصر(عج) ادامه پیدا کند. عبور از بزرگراه مدرس یکی از چالش‌های پیش روی شهرداری در این پروژه است. وفقی می‌گوید: «برای وصل کردن این مسیر به خیابان ولی‌عصر(عج) باید روی بزرگراه مدرس پل بزنیم. پل ماشین رو این مسیر به دلیل کم‌عرض بودن ظرفیت لازم برای ایجاد مسیر دوچرخه را ندارد. از طرفی برای ایمنی بالا نیاز به ساخت پل جدیدی مختص مسیر دوچرخه داریم که استانداردهای لازم برای عبور دوچرخه را هم داشته باشد.»
معضلی به نام شیب
شیب‌های جنوب به شمال یکی از معضلاتی است که ساخت مسیر دوچرخه‌سواری در مناطق شمالی تهران را با مشکل مواجه می‌کند. با این حال مسیر دوچرخه‌سواری منطقه ۳ قرار است مسیری شبکه‌ای و به هم متصل باشد. معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۳ می‌گوید: «برای کارآمدی بیشتر مسیرهای دوچرخه‌سواری نیازمندیم که این مسیرها به‌صورت شبکه‌ای تعریف شوند. وجود شیب‌های جنوب به شمال در منطقه مانع بزرگی در این راه برای ماست. با این حال تلاش می‌کنیم مسیرهایی را تعریف کنیم که شیب کمتری دارند و تردد با دوچرخه در آن راحت‌تر است. عرض معابر و کم ترافیک بودن آن معیار دیگری برای انتخاب خیابان‌ها و معابر مورد نظر ماست. این مسیر قرار است در فازهای بعدی در خیابان ولی‌عصر(عج) تا بوستان و پردیس ملت ادامه پیدا کند. این شبکه در یکی از معابر موازی با خیابان دولت راه خود را ادامه می‌دهد و در یکی از خیابان‌های موازی با خیابان شریعتی به میدان مادر می‌رسد. دلیل اینکه مسیر دوچرخه در خیابان دولت ساخته نمی‌شود این است که عرض معبر در این خیابان باریک است و به دلیل ترافیک بالای خیابان، فضایی برای اضافه کردن مسیر دوچرخه باقی نمی‌ماند.»
مدد از دوچرخه‌های برقی
مسیر دوچرخه‌سواری قرار است پای دوچرخه‌های اشتراکی را هم به معابر منطقه باز کند و گوشه‌ای از بار ترافیکی صبح و عصر در خیابان‌های پر تردد را به دوش بکشد. میدان ونک اکنون تنها نقطه‌ای است که معمولاً در آن دوچرخه‌های اشتراکی به چشم می‌خورند. با این حال هیچ ایستگاهی در این منطقه برای دوچرخه‌های اشتراکی وجود ندارد. استفاده از دوچرخه‌های برقی راهکار مدیریت منطقه برای حل کردن مشکل شیب معابر است. وفقی می‌گوید: «بالا رفتن از شیب‌های معابر جنوب به شمال منطقه با دوچرخه ممکن است کار ساده‌ای نباشد. ما برای حل این مشکل تصمیم داریم از دوچرخه‌های اشتراکی برقی استفاده کنیم. اکنون هیچ دوچرخه اشتراکی برقی در تهران وجود ندارد. ما با شرکت‌های فعال در این زمینه وارد رایزنی شده‌ایم تا بتوانیم در برخی معابر از این دوچرخه‌ها استفاده کنیم. فعلاًهیچ ایستگاه دوچرخه اشتراکی در منطقه ۳ وجود ندارد. ساخت مسیرهای دوچرخه در منطقه راه را برای حضور مداوم دوچرخه‌های اشتراکی هموار می‌کند.»
عرصه از دوچرخه خالی نیست
مسیرهای دوچرخه در منطقه ۲ به بوستان‌های فدک و ۱۳ هکتاری و نهج‌البلاغه محدود می‌شود و شهروندان این منطقه تنها برای تردد در این بوستان‌ها می‌توانند از دوچرخه استفاده کنند.امیرحسین حیدرنیا» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۲ می‌گوید: «برای گسترش مسیرهای دوچرخه‌سواری قصد داریم این مسیرها در بوستان‌های منطقه را به هم متصل کنیم تا شهروندان علاوه بر تفریح و ورزش هنگام دوچرخه‌سواری بتوانند برای تردد در بوستان‌های منطقه هم از دوچرخه استفاده کنند.»
گرچه در معابر منطقه ۲ خبری از مسیرهای ویژه دوچرخه نیست اما ۲۰ ایستگاه دوچرخه اشتراکی در منطقه وجود دارد. سعادت‌آباد، خیابان سرو، بلوار دریا و خیابان ستارخان از معابری هستند که با ایجاد ایستگاه‌های دوچرخه اشتراکی در آن، تردد دوچرخه‌ها بیشتر از جاهای دیگر به چشم می‌خورد.
معابر و خیابان‌های منطقه یک هم خالی از حضور دوچرخه‌های اشتراکی نیست و در بلوار اندرزگو به‌صورت آزمایشی این مسیر طراحی شده است. وجود شیب زیاد در خیابان‌های جنوب به شمال و برعکس، یکی از دلایل کمرنگ بودن مسیرهای ویژه دوچرخه در این منطقه است.
از طرفی معابر باریک و کم‌عرض منطقه یک و تردد بالای خودرو در آن فرصت چندانی برای ساخت این مسیرها باقی نمی‌گذارد. طراحی مسیر دوچرخه در اغلب خیابان‌های منطقه نیازمند طراحی مسیر با شیب‌های استاندارد است و برای افزایش ایمنی دوچرخه‌سواری در این خیابان‌ها به کم کردن شیب در برخی از این نقاط نیاز است.