دغدغه‌ای که موجب به تکاپو افتادن سلول‌های خاکستری مغز غزل برای یک اختراع جدید و کمک به حفظ محیط‌زیست شد. تولید سوخت «بایو دیزل» با استفاده از مواد دورریختنی و جایگزینی به جای بنزین، موضوعی است که غزل و دوستانش چند سالی است درباره آن پژوهش می‌کنند و با این تحقیقات، در جشنواره کشوری و بین‌المللی زیادی هم شرکت و عنوان برتر را کسب کرده است. البته چند جشنواره معتبر را در پی گرانی دلار از دست داده است. در این گزارش به نمایندگی از سایر اعضای گروه پژوهشی، مهمان «غزل» شانزده ساله، دانش‌آموز پایه نهم مقطع متوسطه شدیم و با او درباره فعالیت‌های پژوهشی و اختراعی که در آستانه به ثبت رسیدن است، گفت‌وگو کردیم.
همشهری آنلاین _ بهاره خسروی :«غزل سهیلی نیا» از همسایه‌های کتابخوان و علاقه‌مند به فعالیت‌های پژوهشی در دوران درس و مدرسه است. او با اشاره به آغاز فعالیت‌های پژوهشی‌اش در دوره ابتدایی می‌گوید: «از همان سال‌های دوره ابتدایی، علاقه‌مند به فعالیت‌های پژوهشی بودم. اما متأسفانه مدرسه هیچ توجهی به این علاقه دانش‌آموزان نداشت. همیشه تلاش می‌کردم تکالیف عملی درس‌ها را به بهترین شکل انجام دهم. هرچند بازخورد چندانی از مدرسه و معلم‌ها دریافت نمی‌کردم. در مدرسه به دوستانم پیشنهاد تشکیل یک تیم پژوهشی را دادم. بیش از مدرسه این خانواده‌ام بودند که از کارهای پژوهشی‌ام استقبال کردند تا به دوران دبیرستان رسیدم. خوشبختانه فضای دبیرستان با دوره ابتدایی بسیار متفاوت بود. » غزل توجه به یادگیری پژوهش محور به جای آموزش‌های تئوریک میان دانش‌آموزان را ویژگی مدرسه‌اش عنوان می‌کند: «توجه به موضوع‌های پژوهشی در مدرسه موجب شده تا قوه خلاقیت و ابتکارم را بیشتر معطوف به مطالعه و تحقیق کنم. اختصاص دادن زنگ پژوهش به مطالعه و تحقیق دانش‌آموزان یکی از بهترین شیوه‌های آموزشی برای کشف استعدادهای تازه است. فرصت ارزشمندی که در اختیار من و دیگر دوستانم به موجب نگاه خلاقانه مدیر مدرسه «مهناز جمشیدی خامنه» قرار گرفت. » غزل وجود زنگ پژوهش و توجه به آن را در تعریف آموزش‌های سیستم آموزش و پرورش در همه مدارس مهم و ضروری می‌داند و از «طاهره اسعدی»، مدیر دبیرستان دوره دوم مدرسه و دکتر «نرگس‌احمدآقایی»، مربی پژوهش مدرسه، برای توجه کردن و بها دادن به موضوع‌های پژوهشی دانش‌آموزان تشکرمی‌کند.
- دغدغه‌های زیست‌محیطی و سوخت جدید
غزل همراه یک تیم ۴ نفره از دوستانش در مدرسه به سبب دغدغه‌های محیط‌زیستی در حال پژوهش و تحقیق برای تولید یک سوخت جدید از مواد دورریختنی هستند که در آستانه به ثبت رسیدن است. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «سال‌های زیادی است که تهرانی‌ها با مشکل آلودگی هوا و بیماری‌های ناشی از آن دست و پنجه نرم می‌کنند. گرانی قیمت بنزین و تبعات اقتصادی آن برای مردم همیشه برایم دغدغه بوده است. چگونه می‌توان از بار این مشکلات کم کرد؟ کمک به حفظ کره زمین و مواردی از این دست همیشه ذهنم را مشغول می‌کرد تا اینکه در مدرسه، این ایده‌ام مورد توجه قرار گرفت و همراه دوستانم به فکر راهکاری برای حل این معضل افتادیم. تولید سوخت «بای‌دیزل» از مواد دورریختنی، موضوعی است که درباره آن تحقیق می‌کنیم تا بتوانیم برای تأمین سوخت از جایگزین دیگری به جای بنزین استفاده کنیم. » به گفته این پژوهشگر نوجوان، تولید این ماده، کمک زیادی به حفظ سلامت محیط‌زیست و حفظ منابع انرژی می‌کند. حتی با توجه به نوع مواد مورد استفاده از بابت اقتصادی نیز تولید آن مقرون به صرفه است.
- کارسوق جذاب آزمایش شیمی
به باور غزل، پژوهش نقش مهمی در یادگیری و کسب مهارت در زندگی دارد. در واقع تحقیق علمی تنها به جست‌وجوی مطالب در «فضای مجازی» و «اینترنت» محدود نیست. تحقیق علمی به معنی فکر کردن، ابداع کردن و ایده دادن است. برای همین از طرفداران ترویج فرهنگ پژوهش در میان دانش‌آموزان است. او چندی پیش همراه یکی از مدرسان پژوهشی مدرسه‌راهی مدارس مقطع ابتدایی شد و با اجرای «کارسوق جذاب آزمایش شیمی» موجب آشنایی دانش‌آموزان با فعالیت‌های پژوهشی شد. غزل با تعریف این ماجرا ادامه می‌دهد: «در دوره ابتدایی، بی‌توجهی‌های زیادی را به فعالیت‌های پژوهشی در مدرسه تجربه کردم. مدرسه ما آزمایشگاه درست و حسابی نداشت. برای همین تصمیم گرفتم برای دانش‌آموزانی که در شرایط من قرار داشتند، کاری انجام دهم. همراه مربی پژوهشی مدرسه، راهی مدارس کم‌برخوردار شدیم که حتی یک آزمایشگاه یا ابزار آزمایشگاهی نداشتند. در این مدارس، آزمایش‌های ساده شیمی را با ابزار خودمان برای دانش‌آموزان انجام دادیم. در حقیقت هدف ما آشنایی آنها با ابزار آزمایشگاهی و دعوت به کارهای پژوهشی بود و خوشبختانه تجربه خوبی بود. » پیگیری دانش‌آموزان و اشتیاق آنها برای یادگیری و پژوهش از نکات جالبی است که غزل از آن یاد می‌کند و می‌گوید: «زمانی که این دوره‌ها را برگزار می‌کردیم در یکی از مدارس دانش‌آموزی بود که معلومات عمومی بالایی داشت و پیگیر مباحث آموزشی بود. این برایم خیلی جالب بود چون با این مباحث علاقه‌مند پژوهش‌شد. »