همشهری آنلاین - سمیرا باباپور: اینکه در یک شهرک مسکونی در پایتخت نشسته‌باشی و تصمیم بگیری برای توسعه کشورت به‌خصوص روستانشینان و عشایر مرزنشین خدمت کنی نشان از همت بالایی است که هفته گذشته گروه «انرژی پاک شهر تهران» در شهرک اکباتان به نمایش گذاشتند. «مصطفی حیدری» به‌عنوان مدیر گروه، رونمایی از این پنل خورشیدی را آغاز یک پروژه بزرگ معرفی می‌کند که دانش‌آموزان ناحیه ۶ منطقه ۵ آغازگر آن هستند و این پروژه دستاوردهای مهمی را به همراه خواهد داشت.»
بومی‌سازی یک طرح
پنل خورشیدی یکی از پرکاربردترین روش‌های بهره‌مندی از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیری است که سال هاست در کشورهای توسعه‌یافته استفاده می‌شود. اگرچه این پنل‌ها جای خود را درایران پیدا کرده‌اند و دربرخی کارخانجات و پروژه‌های بزرگ به‌عنوان یک منبع انرژی و حتی در بعضی از خانه‌ها نیز استفاده می‌شوند ولی به گفته « مصطفی حیدری» این پنل‌ها وارداتی است و هنوز بومی‌سازی نشده است و قطعات آن بیشتر از کشور چین وارد می‌شود و بسیار هزینه براست او می‌گوید: «تصمیم گرفته‌ایم تا با آموزش روش ساخت این پنل‌ها امکان ساخت آن را بومی کنیم و از کاربردهای وصف ناشدنی آن برای تأمین انرژی برق عشایرکشورمان بهره‌ببریم.
برای این کارتعدادی از دانش‌آموزان مدرسه پسرانه شهید عموییان و مدرسه دخترانه «آیین تربیت» شهرک اکباتان دور هم جمع شده‌ایم تا بتوانیم با کسب علم و دانش، انرژی‌های تجدیدپذیر را بومی کنیم با توجه به اینکه شرایط آب و هوایی ایران قابلیت زیادی برای استفاده از این انرژی را دارد و می‌تواند به میزان قابل توجهی استفاده از انرژی‌های فسیلی را کاهش دهد.»
کوچک اما پر قدرت
هلیا سلطانی، شادی تقی‌نژاد، پارمیدا بختیاری، علیرضا آقا میری، محمدجواد نادری افشار و مصطفی حیدری این روزها فعالیت‌های گروهی خود را از طریق فضای مجازی دنبال می‌کنند و توانسته‌اند آزمایش‌های موفق‌آمیزی را پشت سر بگذارند. پنل خورشیدی که آنها برای ساخت انتخاب کرده‌اند با حجم کوچک ولی قدرت بازده انرژی زیاد است.
حیدری می‌گوید: «فعالیتمان را از اواخر سال ۱۳۹۸ شروع کردیم برنامه ریزی‌مان برای سال ۱۴۰۴ است تا بتوانیم این پنل را در سطح گسترده برای عشایر کشور آماده کنیم. رونمایی از این پنل خورشیدی در شهرک اکباتان به‌صورت آزمایشی بود. پنل‌های خورشیدی پر قدرتی در جهان وجود دارد. این پنل با اینکه کوچک است اما بسیار پر انرژی است و بازده زیادی دارد. این پنل روزانه بین ۴ تا ۱۰ تلفن همراه را شارژ می‌کند و می‌تواند ۲ لامپ را روشن نگه دارد.»
دعوت از دانش‌آموزان خلاق
هزینه‌های این پروژه فعلاً به‌طور شخصی پرداخت می‌شود هرچند بعد از رونمایی از این پنل کوچک خورشیدی و انتشار فیلم آن ۲ شرکت بزرگ در زمینه استفاده از انرژی‌های پاک اعلام آمادگی کردند تا از طرح حمایت کنند اما اعضای گروه تصمیم دارند فعلاً برنامه‌ها را در قالب همین گروه کوچک دنبال کنند حیدری می‌گوید: «اعضای ما محدود نخواهد بود بلکه ما از همه دانش‌آموزان و دانشجویان منطقه دعوت می‌کنیم تا ما را یاری کنند مسلماً خواستن توانستن است. تعدادی از متخصصان اعلام آمادگی کرده‌اند تا به ما آموزش دهند. این آموزش می‌تواند ما را به هدفمان نزدیک‌تر کند.»
صفر تا صد کار با ماست
به باور سرپرست گروه انرژی پاک شهر تهران صفر تا صد کار را اعضای گروه برعهده گرفته‌اند تا این حس تعلق بتواند آنها را برای ادامه کار تشویق کند. حیدری در ادامه از مزیت‌های استفاده از انرژی خورشیدی می‌گوید: « هزینه سرمایه‌گذاری اولیه برای انرژی‌های تجدیدپذیر بالاست اما هزینه نگهداری و تعمیر در آنها پایین است، ولی در روش‌های تولید انرژی از سایر منابع موضوع کاملاً بر عکس می‌شود. از دیگر مزایای انرژی‌های تجدیدپذیر می‌توان به فراوانی و قابل اعتماد بودن، ممانعت از تولید آلاینده‌ها، افزایش امنیت عرضه انرژی و افزایش دسترسی به منابع انرژی پایدار و مطمئن برای تولید پراکنده در مناطق روستایی و کمتر توسعه‌یافته، کاهش میزان گرمایش جهانی، رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال در مناطق محروم، افزایش میزان در آمد سرانه و حفاظت محیط‌زیست در تمام زمینه‌ها اشاره کرد. در ضمن با در نظر گرفتن شرایط کنونی آب، عدم مصرف آب در این طرح در مقایسه با انرژی‌های حرارتی قابل تأمل است.»
دانستنی‌های خورشیدی
ایران با داشتن حدود ۳۰۰ روز آفتابی در سال جزو بهترین کشورهای دنیا در زمینه پتانسیل انرژی خورشیدی در جهان است. با توجه به موقعیت جغرافیای ایران و پراکندگی روستاهای کشور، استفاده از انرژی خورشیدی یکی از مهم‌ترین عواملی است که باید مورد توجه قرار گیرد. استفاده از انرژی خورشیدی یکی از بهترین راه‌های برق‌رسانی و تولید انرژی در مقایسه با دیگر مدل‌های انتقال انرژی به روستاها و نقاط دور افتاده در کشور از نظر هزینه، حمل‌ونقل، نگهداری و عوامل مشابه است.
با توجه به استانداردهای بین‌المللی اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در روز بالاتر از 35 کیلووات ساعت درمترمربع (۳۵۰۰ وات/ساعت) باشد استفاده از مدل‌های انرژی خورشیدی نظیر کلکتورهای خورشیدی یا سیستم‌های فتوولتائیک بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه است.
در بسیاری از قسمت‌های ایران انرژی تابشی خورشید بسیار بالاتر از این میانگین بین‌المللی است و در برخی از نقاط حتی بالاتر از ۷ تا ۸کیلو وات ساعت برمترمربع اندازه‌گیری شده‌است ولی به‌طور متوسط انرژی تابشی خورشید بر سطح سرزمین ایران حدود 45 کیلو وات ساعت برمترمربع است.
چرا پنل‌های خورشیدی دوستداشتنی هستند؟
هنگام استفاده از پنل‌های خورشیدی از تجهیزات «آف گرید» استفاده می‌شود، تجهیزات «آف گرید» تجهیزاتی است که برای استفاده از آن به جریان اصلی برق احتیاجی نیست. با وجود پنل‌های خورشیدی، دیگر نیازی به پرداخت هزینه‌های سنگین نصب دکل و کابل‌کشی نیست. پنل خورشیدی قطعاً ارزان‌تر است و اگر درست نگهداری شود، تا ۳ دهه قابلیت تولید انرژی دارد.
وقتی برای نصب اولیه پنل هزینه‌ای را می‌پردازید، انرژی‌ای که پنل در ادامه طول عمر خود تولید می‌کند (بسته به کیفیت و نوع پنل) به اندازه 15 تا 20 سال است و کاملاً رایگان است.
اگر انرژی مصرفی از تولید پنل خورشیدی بیشتر باشد، انرژی اضافی قابل فروش است.