همشهری آنلاین _ پروانه بهرام‌نژاد: خانه‌ای در محله نارمک، خیابان فرجام که وجود چندین پنل خورشیدی در پشت‌بام، خبر از دغدغه صاحبانش در حوزه محیط‌زیست و بهره‌مندی از انرژی‌های پاک می‌دهد. اینجا خانه‌پدری دکتر «افشین اصلیان» طراح سیستم‌های خورشیدی است که از چند سال پیش بخشی از آن را به مرکز آزمایشگاهی و تحقیقات خود و دانشجویان فعال در این حوزه تبدیل کرده تا رایگان از امکانات این خانه استفاده کنند؛ بنایی ۳ طبقه و سازگار با محیط‌زیست که ساکنانش در دل، بیم آیندگان را دارند. «زمین بدون آلاینده برای نسل آینده» شعار دکتر اصلیان و دوستان او در این زمینه است.
دروازه سبزرنگ بزرگ که به رویمان باز می‌شود، قدم در حیاط سرسبزی می‌گذاریم که در سرتاسرش انواع گل و گیاه و درختان میوه چشم‌نوازی می‌کند. خانه از آن دست بناهای قدیمی محله است که هنوز زندگی در آن جریان دارد و از حوضچه میان آن آب فواره بالا می‌رود. گلدان‌ها نشاط دوچندان را به اطراف بخشیده‌اند. از دل این خانه ۴ دکتر تحویل جامعه شده‌است. یکی از آنها افشین اصلیان، طراح سیستم‌های خورشیدی است که حدود یک دهه در مالزی زندگی کرده و ۵ سال پیش به ایران آمده تا آموخته‌هایش را در اختیار هموطنان خود قرار دهد. او که ۷ اختراع در کشور به ثبت رسانده است می‌گوید: «با هدف کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی، جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر با انرژی‌های فسیلی و داشتن ایرانی سبز، در عرصه تولید و فرهنگسازی استفاده از محصولات انرژی‌های تجدیدپذیر فعالیت می‌کنم. زمین بدون آلاینده برای نسل آینده شعار من و دوستانم است.»
- میراث خانه پدری
زیر پله طبقه اول خانه، صندوقی فلزی هست. دکتر در جعبه را باز می‌کند و می‌گوید: «این سیستم یک منبع ذخیره انرژی اضطراری برای تأمین برق ساختمان است و در صورت قطعی برق شهری می‌تواند یک یخچال، ۱۵ لامپ ال. ای. دی، تلویزیون، کولر و... را برای مدتی روشن نگه دارد. در واقع کمک حال خانواده در مواقع اضطراری است. برای افرادی که نمی‌توانند پنل خورشیدی تهیه کنند این سیستم می‌تواند مفید باشد.» او می‌افزاید: «پس از بازگشت به ایران مدتی در پارک فناوری پردیس، فعالیت و دستگاه‌هایم را آنجا طراحی کردم و ساختم. اما از نظر مسافت برایم خیلی دور بود. دوری راه و از طرف دیگر بیماری مرحوم پدرمم در آن زمان سبب شد تصمیم بگیرم فعالیتم را در خانه پدری متمرکز کنم. برای گرمایش و روشنایی خانه از اختراعاتم بهره‌می‌برم. حالا چند سال است که اینجا هم کار تحقیقاتی انجام می‌دهم و هم طراحی و اختراع.»
- کاهش هزینه‌ها
ماجرا از طبقه سوم شروع می‌شود؛ طبقه‌ای که چند اتاق دارد و یکی از آنها شبیه آزمایشگاه‌های مدارس است و در اتاق دیگر هم میزکاری قرار دارد که انواع ابزار از اره برقی تا دریل و پیچ و مهره در آن هست و دری که به پشت‌بام منتهی می‌شود. در پشت‌بام هم چندین پنل‌خورشیدی ایستاده بر همه جا سایه انداخته. راه‌رفتن در اینجا فقط با کلاه ایمنی مجاز است. اصلیان درحالی که دستگاه‌ها را نشان می‌دهد می‌گوید: «صفر تا صد آنچه می‌بینید، از طراحی و ساخت، کار خودم است. این پنل‌ها سنسورهایی دارد که در مرحله ثبت اختراع است. این سنسورها با جهت نورخورشید می‌چرخد و همواره رو به خورشید می‌ماند. ابعاد آن‌طوری است که می‌تواند بالای کولر قرار گیرد و برق کولر و روشنایی واحد را تأمین کند.» او ادامه می‌دهد: «اوایل برخی از همسایه‌ها می‌گفتند مگر پول اضافی داری؟ به نظر من چون قیمت برق در ایران، ارزان و اقتصاد خانواده‌ها، ضعیف و هزینه تهیه پنل‌های خورشیدی گران است، استفاده از انرژی خورشیدی در کشور پیشرفت نمی‌کند.»
- رایگان برای دانشجویان
در این خانه به روی دانشجویان سیستم‌های خورشیدی باز است و اصلیان از انجام هیچ‌کاری برای آنها دریغ نمی‌کند. او می‌گوید: «دانشجویان می‌توانند کارهای تحقیقاتی خود را اینجا انجام دهند. دانشجویانی دارم که برای استفاده رایگان از امکانات حتی از سمنان به اینجا می‌آیند. با وجود هزینه‌های سنگین تحصیلات تکمیلی، دانشجویان باید حمایت شوند. من هم هرکاری بتوانم برای آنها انجام می‌دهم. اینجا برای کسانی که بر موضوع انرژی‌های خورشیدی متمرکز کار کنند، مفید است.»
دکتر افشین اصلیان
تولد: سال ۱۳۴۲
ویژگی: دارای مدرک دکترای طراحی سیستم‌های خورشیدی از دانشگاه مالایا، مدیر پروژه و مخترع سیستم مدیریت اتوماتیک منابع برق، مدیر پروژه و مخترع سیستم متمرکز خورشیدی، مدیر پروژه و مخترع سامانه پایش و مراقبت، دارنده مدال طلا انجمن تحقیقات علمی مالزی و...
- برق‌رسانی رایگان به سیل‌زدگان
چند سال پیش که سیل، مردم لرستان را از خانه و کاشانه‌شان دور کرد، در همان روزهای بحرانی، دکتر اصلیان و دانشجویانش راهی آنجا شدند و با حضور در مناطق سیل‌زده حیات‌الغیب یکی از اختراعات دکتر را در اختیار مردم این بخش قرار دادند. آنها با نصب سیستم خورشیدی توانستند در کوتاه‌ترین زمان، روشنایی و آب گرم مردم این بخش را تأمین کنند. دکتر اصلیان با یادآوری آن روز می‌گوید: «در حادثه دلخراش سیل لرستان سال ۱۳۹۸ من و یکی از دانشجویانم با کمک‌های مردمی راهی منطقه حیات‌الغیب شدیم و طی ۲۴ ساعت به هر چادر برق رساندیم. آبگرمکن خورشیدی و روشنایی تأمین کردیم.»
نظر شما