همشهری آنلاین_ مهدی اسماعیل‌پور:متاسفانه هنوز هلال‌احمر و فعالیت و ماهیت آن برای بسیاری از ما بیگانه و غریب است. خیلی از ما نمی‌دانیم که با هر سن و تحصیلات و شغلی می‌توانیم یکی از این نیروهای داوطلب باشیم. بسیاری از مردم حتی شماره ۳ رقمی هلال‌احمر را نمی‌دانند. این جمعیت امدادگر داوطلب، در بسیاری از مناطق تهران از جمله ۴ منطقه غرب پایتخت، پایگاه‌های فعالی دارند.
پایگاه‌هایی که به شهروندان آمورزش می‌دهند، نیروی‌های داوطلب را جذب و ساماندهی و مانورهای محلی و کلی برنامه‌های دیگر در آنها اجرا می‌کنند. به بهانه روز جهانی صلیب‌سرخ، فرصت مناسبی است تا بیشتر با پایگاه‌های هلال‌احمر مناطق غربی و مشکلات و دغدغه‌های آنها در هر منطقه آشنا شویم.
- اطلاع‌رسانی و تبلیغات بسیار ضعیف است
رئیس هلال‌احمر منطقه ۵، درباره میزان مشارکت و تعداد نیروهای داوطلب به همشهری محله می‌گوید: «متأسفانه اغلب مردم، هیچ‌گونه آگاهی و اطلاعاتی درباره هلال‌احمر ندارند. اطلاع‌رسانی و کارهای تبلیغاتی در این حوزه بسیار ضعیف است. در نتیجه تعداد افرادی که برای پشت سر گذاشتن دوره‌های امداد و نجات و حضور در هلال‌احمر اقدام می‌کنند، بسیار کمتر از آن چیزی است که باید باشد. شعار و هدف ما این است که «در هر خانواده، یک امدادگر داشته باشیم»، اما تا رسیدن به این هدف هنوز فاصله زیادی داریم. لازم است تا با کمک و مشارکت دستگاه‌های دیگر درباره فعالیت‌های هلال‌احمر و چگونگی عضویت در آن، اطلاع‌رسانی و تبلیغات بیشتر و بهتری انجام شود. با توجه به حادثه‌خیز بودن شهر تهران و خطرهایی چون زلزله که همواره وجود دارد، لازم است تا مردم یا همان‌گونه که اشاره شد، حداقل یک نفر از اعضای خانواده دوره‌های امداد و نجات را آموزش ببیند تا در صورت بروز حادثه بتواند به دیگر اعضای خانواده کمک کند. » «داود رابطی»، درباره اهداف و برنامه‌های سازمان بیشتر توضیح می‌دهد: «آموزش امداد و نجات به عموم شهروندان، یکی از اهداف نخستین ما است. دومین هدف، بالا بردن سطح اگاهی مردم نسبت به حوادث از طریق برگزاری دوره‌های آموزشی و مانورهای محلی است. سال گذشته، ۲ مانور تخلیه و اسکان اضطراری در محله‌های «جنت‌آباد جنوبی» و «سازمان برنامه شمالی» برگزار کردیم. ضد عفونی محله‌ها، دادن بسته‌های حمایتی به خانواده‌های نیازمند و اعزام پزشک و پرستارانی که عضو داوطلب هلال‌احمر هستند، به مناطق محروم و روستاها برای چکاب مردم از جمله برنامه‌های ما در روزهای اخیر است. »
- نه امکانات داریم نه داوطلب کافی!
رئیس هلال‌احمرمنطقه ۲۱، یکی از مشکلات و موانع فعالیت‌شان را نداشتن و کمبود امکانات عنوان می‌کند: «شرایط هلال‌احمر منطقه ۲۱ با دیگر مناطق پهنه غرب یعنی مناطق ۵ و ۲۲ متفاوت است. امکانات و وضعیت‌مان با این مناطق قابل مقایسه نیست. دفتر ما در خارج از منطقه ۲۱ و داخل منطقه ۱۸ قرار دارد و امکانات و فضای لازم را برای انبار و دپو کردن وسایل و ملزومات امداد و نجات در اختیار نداریم. به تازگی صحبت‌هایی شده تا در ستاد بحران منطقه ۲۱، فضایی در اختیارمان قرار بگیرد. تعداد اعضای داوطلب هلال‌احمر منطقه ۲۱ مطلوب و کافی نیست. » «پانته‌آ بیداریان»، از قول‌های شهردار منطقه برای تعامل و همکاری بیشتر خبر می‌دهد: «در جلسات و صحبت‌هایی که با شهردار منطقه ۲۱ داشتیم، مقرر شد که‌سراهای محله موظف به همکاری با هلال‌احمر و معرفی آن به شهروندان شوند. همپچنین قرار شد از طریق شهرداری با کارخانه‌ها و صنایع تعامل بیشتری داشته باشیم و برای آموزش نیروهای شاغل در این مراکز، اقدام کنیم. امیدواریم این برنامه‌ها و قول‌ها عملی شود تا بتوانیم به هدف‌مان که هر خانواده یک امدادگر است، نزدیک شویم. » او تأکید می‌کند که بدون همکاری و هماهنگی با دیگر ارگان‌ها و دستگاه‌ها، هلال‌احمر نمی‌تواند به تنهایی در رسیدن به اهداف و برنامه‌ها و مأموریتی که دارد، موفق باشد. او می‌گوید: «در هیچ کجا هلال‌احمر نمی‌تواند به تنهایی کارها را پیش ببرد. همکاری و تعامل همه ارگان‌ها لازم است. همه باید یک کارگروه تشکیل دهند. به ظاهر این کارگروه تشکیل شده، اما باید ببینیم این کارگروه و تعامل در عمل چقدر وجود دارد و واقعی است. »
- تهدیدها و فرصت‌هایی به موازات هم
بیداریان، درباره مشکلات و موانعی که می‌تواند خدمت‌رسانی به شهروندان منطقه ۲۱ را با مشکل و چالش مواجه کند، به همشهری محله می‌گوید: «همان‌گونه که روی نقشه هم مشخص است، منطقه ۲۱ محدوده‌ای وسیع با محله‌های پراکنده و شهرک‌های جزیره‌ای شکل است. این موضوع موجب می‌شود که برخلاف محله‌های متراکم، در هنگام وقوع حادثه، فضای کافی برای خروج و تخلیه و اسکان مردم وجود داشته باشد. نکته منفی آن، طولانی و زمانبر بودن خدمت‌رسانی به سبب پراکندگی و فاصله زیاد محله‌ها از یکدیگراست. موضوع دیگر، وجود مراکز و شهرک‌های نظامی است که ما هیچ دسترسی و اطلاعی از آنها نداریم و نمی‌توانیم برای آموزش به آنجا ورود پیدا کنیم. تعداد و وسعت این مراکز خیلی زیاد است. اطلاع هم نداریم که به ساکنان آنها آموزش‌های لازم امداد و نجات داده می‌شود یا خیر. موضوع بعدی به کارخانه‌ها و صنایع بر می‌گردد. نکته مثبت این صنایع، امکان استفاده از ادوات و تجهیزات این صنایع در هنگام بروز حوادث است. بسیاری از ماشین‌آلات و لوازم مورد نیاز برای امداد و کمک در این کارخانه‌ها موجود است و نیازی نیست منتظر رسیدن تجهیزات و لوازم، از جای دیگری باشیم. نکته منفی آن هم وجود مواد شیمیایی و سمی و خطرناک است که در صورت بروز حادثه می‌تواند به حادثه ثانویه منجر شود. در مجموع، منطقه ۲۱، محدوده‌ای پر از تهدیدها و فرصت‌هایی است که به موازات هم وجود دارند. »
- پایگاه شبانه‌روزی در موقعیت جغرافیایی متفاوت
رئیس هلال‌احمر منطقه ۲۲، درباره فعالیت‌های این مرکز به همشهری محله می‌گوید: «یکی از کارهای ما، آموزش امداد و نجات به شهروندان است. در سال گذشته، بیش از ۵۰ دوره آموزشی امداد و نجات برای شهروندان منطقه ۲۲ برگزار کردیم که تعداد شرکت‌کنندگان در هر دوره، بین ۲۰ تا ۳۰ نفر است. یعنی تنها در سال ۱۳۹۸ نزدیک به ۱۵۰ نفر از اهالی منطقه در هلال‌احمر آموزش دیدند. برای تحقق شعار «هر خانواده، یک امدادگر» باید برای آموزش و جذب نیروهای داوطلب، بیشتر تلاش کنیم. اعضای ما فعال و آموزش دیده هستند. » «حجت‌الله رضایی»، با اشاره به تفاوت ویژه پایگاه هلال‌احمر منطقه ۲۲ نسبت به مناطق دیگر می‌گوید: «پایگاه امداد و نجات ما از دیگر مناطق متفاوت است و به‌صورت ۲۴ ساعته، فعال است. با توجه به اینکه پایگاه در جاده قرار دارد و هر لحظه ممکن است نیاز به عملیات امداد و نجات باشد، در هر شیفت، ۳ عضو داوطلب، یک پزشک و یک امدادگر و نجات‌گر در پایگاه حضور دارند. همیشه یک دستگاه آمبولانس، یک خودرو سبک پیکاپ و یک خودرو نجات و سگ‌های زنده‌یاب در پایگاه وجود دارند. همچنین «پد بالگرد» داریم تا در صورت نیاز، هلی‌کوپتر بتواند در آن فرود بیاید. این پایگاه تا ۵۰ کیلومتری محدوده را پوشش می‌دهد و هر زمان که اعلام شود، نیروها به محل مورد نظر، اعزام می‌شوند. این پایگاه پیش از این در محدوده خارج از تهران قرار داشت که با توسعه و گسترش پایتخت، امروز در محدوده شهر قرار گرفته است. یک سوله پشتیبانی هم داریم که برای مواقع ضروری و اضطراری، وسایل و تجهیزات در آن دپو شده است. یکی دیگر از برنامه‌های ما، آموزش رایگان دوره‌های امداد به نگهبان‌ها و نیروهای حراست برج‌های مسکونی است تا در صورت بروز حوادث غیرمترقبه، بتوانند به ساکنان برج کمک کنند. »
- برج‌ها، مراکز تفریحی و تجاری و کوهستان نا شناخته
حجت‌الله رضایی، درباره مهم‌ترین نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی که در منطقه ۲۲ در صورت بروز حوادثی مانند سیل وجود دارد، به همشهری محله می‌گوید: «با توجه به اینکه منطقه ۲۲ به سبب اصول شهرسازی ساخته شده، نگرانی چندانی از این بابت نداریم. یکی از نگرانی‌های اصلی ما، وجود برج‌های بلند مرتبه و پر جمعیت است. تخلیه ساکنان این برج‌ها در هنگام وقوع حوادث، بسیار سخت و دشوار است. به‌ویژه اگر بخش‌هایی از ساختمان تخریب شود ممکن است مسیرهای خروجی ساختمان در اثر ازدحام جمعیت، مسدود و خارج شدن از آنها سخت و کند شود. از طرف دیگر، منطقه ۲۲، اماکن تفریحی و تجاری زیادی مانند بوستان جنگلی «چیتگر»، «لتمال کن»، دریاچه چیتگر، «ایران مال» را دارد که جمعیت زیادی از همه نقاط تهران و شهرهای اطراف به آنجا می‌آیند. اگر حادثه‌ای رخ دهد و این جمعیت به همراه جمعیت ساکن منطقه بخواهد یک دفعه خارج شود، راه‌ها و جاده‌ها مسدود می‌شود و گنجایش چنین ظرفیتی را ندارد. موضوع داشتن آمادگی برای چنین شرایطی هم مطرح است. از طرف دیگر، منطقه ۲۲، کوهستانی است و مسیرهای کوهنوردی دارد که برخلاف مسیرهایی چون «دربند» در شمال شهر، شناخته شده نیست و احتمال گم شدن یا بروز حوادث برای افرادی که به کوهنوردی می‌روند، وجود دارد. باید با کمک و همکاری شهرداری، این مسیرها شناخته و مناسب‌سازی شود. »
- پایگاهی با نیروهای فعال اما امکانات محدود
رئیس هلال‌احمر منطقه ۹، درباره لزوم جلب مشارکت بیشتر شهروندان، به همشهری محله می‌گوید: «ما نیروهای بسیار خوب و فعالی در هلال‌احمر منطقه داریم، اما با توجه به اینکه در هر خانواده باید یک امدادگر داشته باشیم، تعداد اعضای داوطلب هلال‌احمر منطقه ۹، بسیار کم است و باید تلاش کنیم تا این تعداد افزایش پیدا کند. برای این هدف، علاوه بر کارهای تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی، لازم است که امکانات و فضای مناسب‌تری در اختیار داشته باشیم. برای مثال، انباری نداریم که بتوانیم وسایل مورد نیازمان را برای امداد و نجات در آن دپو کنیم. یکی دیگر از مشکلات ما، نداشتن یک مکان ثابت است. استیجاری بودن ساختمان و تغییر جای مداوم، کار را برای جذب و آموزش شهروندان سخت می‌کند. توجه، همکاری و کمک دیگر ارگان‌ها، باید بهتر و بیشتر باشد. تهران، شهری حادثه‌خیز است و خطر زلزله بیخ گوش ما است. باید مردم را برای حوادث آماده کنیم و آموزش دهیم تا اگر اتفاقی افتاد، تلفات جانی ما به حداقل برسد. موضوع آموزش روش‌های امداد و نجات به شهروندان، بسیار مهم است و باید برای آن برنامه دقیق داشته باشیم و روی آن سرمایه‌گذاری کنیم. » «تاج تقی‌نژاد»، درباره فعالیت‌های هلال‌احمر منطقه ۹ در این روزها می‌گوید: «در این روزهای «کرونا»یی، بچه‌های داوطلب، علاوه بر ضدعفونی محله‌های مختلف، در تهیه بسته‌های حمایتی و ارزاق برای افراد آسیب دیده در این بحران، همکاری می‌کنند و فعال هستند. علاوه بر این، مانند دیگر پایگاه‌ها به‌طور منظم مانورهایی را برگزار می‌کنیم که مانور «لحظه صفر»، یکی از آنهاست. در این مانور، نیروهای داوطلب باید شبانه خود را برای عملیات امداد و نجات به نقطه‌ای که اعلام می‌شود، برسانند. »
- بافت فرسوده و شهرسازی غیراصولی
تاج تقی‌نژاد، درباره مشکلات و نگرانی‌هایی که برای خدمت‌رسانی به ساکنان منطقه ۹، در صورت بروز حادثه وجود دارد، به همشهری محله می‌گوید: «بافت فرسوده و محله‌های متراکم، مهم‌ترین دغدغه ماست. خیابان‌ها و کوچه‌های بن‌بست و باریک که در صورت بروز حادثه و تخریب ساختمان‌ها، کاملاً مسدود شده و مسیر دسترسی برای امداد و نجات بسته می‌شود. بافت فرسوده و متراکم و خانه‌هایی که نا ایمن هستند، تنها یکی از دغدغه‌های ما است. شهرسازی در منطقه ۹، غیراصولی است. در یک کوچه باریک ۲ متری، ساختمان‌های ۴ و ۵ طبقه ساخته شده است. ساختمان‌هایی که چندان هم اصولی و ایمن ساخته نشده‌اند. در کنار اینها موضوع فرودگاه «مهرآباد» را نیز داریم. ترمینال غرب و دیگر گلوگاه‌های تهران در این محدوده قرار دارند و در هنگام بروز حوادث، کار آمداد و نجات را با چالش و بحران مواجه می‌کند. موضوع دیگر، نداشتن انباری و محلی برای دپو لوازم و وسایل مورد نیاز برای امدادرسانی است. اگر حادثه‌ای رخ دهد ما هیچ انبار و دپویی برای عملیات و امداد و نجات نداریم. برای همین در آموزش‌ها به شهروندان تأکید می‌کنیم که همیشه کوله‌ای برای امداد و نجات آماده کنند و در دسترس قرار دهند. کوله‌ای که در آن لباس، رادیو، شماره تماس یکی از اقوام خارج از تهران و دیگر لوازم مورد نیاز و نیز به اندازه ۳ روز، برای همه اعضای خانواده آذوقه و آب وجود داشته باشد. »