همشهری آنلاین_ مریم قاسمی: این محله بیش از ۱۰۰سال قدمت دارد و اکنون جمعیت آن به ۷۰هزار نفر رسیده است. به‌طور حتم چنین محله‌ای با این جمعیت نیازمند امکانات بیشتر است تا اهالی در آسایش بیشتری زندگی کنند. سراغ تعدادی از ساکنان محله یافت‌آباد رفتیم و از آنها پرسیدیم که آیا از امکانات محله خود راضی هستند یا خیر.
خیابان شهید مرتضی زندیه یکی از معابر اصلی محله یافت‌آباد است. سراغ یکی از شهروندان می‌رویم. وقتی سؤالمان را مطرح می‌کنیم، با کمی تأمل از ما هم می‌خواهد که به طول و عرض خیابان زندیه توجه کنیم و سپس می‌گوید: «۵۰ سال است که در این محله زندگی می‌کنم. اهالی برای تردد از این خیابان استفاده می‌کنند. اگر ساعتی اینجا بایستید، متوجه بار ترافیکی سنگین این خیابان می‌شوید. بارها در این خیابان شاهد جدال شهروندان به خاطر ترافیک سنگین بوده‌ام. این خیابان در قلب محله یافت‌آباد قرار دارد و قدیمی‌ها به وضع آن عادت دارند، اما جوان‌ترها و افرادی که به تازگی ساکن محله شده‌اند، این وضع را تحمل نمی‌کنند وگاه و بی‌گاه با بوق‌های ممتد وسایل نقلیه‌شان یا نزاع، اتفاقات ناخوشایندی را برای ساکنان رقم می‌زنند.»
- تازه واردها فکر می‌کنند اینجا حاشیه شهر است
قدم زنان خود را به ابراهیم‌آباد در نزدیکی خیابان زندیه می‌رسانیم. بیشتر املاک این محله فرسوده و خانه‌ها ناهمگون و ناموزون کنارهم ردیف شده‌اند. یکی از شهروندان که فکر می‌کند غریبه و دنبال نشانی هستیم، سراغمان می‌آید، اما وقتی متوجه علت حضورمان در محله می‌شود، می‌گوید: «اینجا بخش جنوبی محله ابراهیم‌آباد است. این خانه‌ها که یکی در میان ساخته شده‌اند، بیش از ۷۰سال قدمت دارند. آنقدر فرسوده شده‌اند که هرکسی برای نخستین بار وارد این محله می‌شود، گمان می‌کند که اینجا جزو حاشیه شهر است، در حالی که اینجا از محله‌های قدیمی تهران به شمار می‌رود.»
او مایل است ما را به قسمت‌های دیگر محله‌اش ببرد تا از حال و روز آن بیشتر باخبر شویم. راهنمایی‌مان می‌کند تا به نقطه مورد نظرش برسیم و می‌گوید: «این کوچه‌ها و خیابان‌هایی را که می‌بینید، همه دندانه‌ای شکل شده‌اند. قرار گرفتن یک ملک نوساز در کنار املاک قدیمی، نمای زشت محله را بیشتر به رخ می‌کشد. املاک نوساز پس از عقب‌نشینی، معابر محله را عریض کرده اند، اما املاک قدیمی همچنان در جای خود باقی مانده‌اند. برخی از این ساختمان‌ها ۸۰ سال قدمت دارند. معابر ضلع جنوب محله ابراهیم‌آباد به قدری به هم ریخته هستند که در بعضی نقاط پیاده‌رو وجود ندارد. بنابراین شهروندان ناچارند از طول خیابان برای تردد استفاده کنند، البته بعضی خیابان‌ها در برخی نقاط به قدری باریک می‌شوند که نمی‌توان براحتی از آنها تردد کرد.»
- دریغ از یک سانتیمتر عقب‌نشینی
ساعتی از حضورمان در محله می‌گذرد. خیابان میرهاشم ۷۰ساله یکی دیگر از معابر اصلی محله یافت‌آباد است. این خیابان به نسبت معابر دیگر باریک‌تر است و خانه‌های قدیمی آن بیشتر از املاک نوساز خودنمایی می‌کند. یکی از کاسبان محل می‌گوید: «بیشتر معابر اصلی یافت‌آباد مثل اینجا باریک و پرترافیک است. علتش هم ساده است. مغازه بیشتر کاسبان محل کنار این خیابان‌ها قرار گرفته و آنها حاضر نیستند ساختمان خود را به شهرداری بفروشند تا خیابان تعریض شود. به هر حال هرکدام از این کاسبان دست‌کم ۵۰ تا ۷۰سال است که در این محله فعالیت دارند. به محله عادت کرده‌اند و مشتریان ثابت خود را دارند و اگر به خاطر تعریض خیابان، برای فروش ملک‌شان با شهرداری به توافق برسند، ممکن است که نتوانند در جای دیگری مغازه بخرند و مشتری جذب کنند.»
آن‌طور که او می‌گوید دلیل اصلی ترافیک و شلوغی خیابان‌های اصلی محله یافت‌آباد که باریک و نامناسب هستند، همین املاکی هستند که سال‌هاست در طرح تعریض قرار گرفته‌اند و در این مدت حتی یک سانتیمتر عقب‌نشینی نکرده‌اند. به گفته او، بیشتر افرادی که در کنار این خیابان‌ها زندگی می‌کنند، شهروندانی هستند که مغازه‌ای در ساختمان مسکونی خود دارند.
- مغازه فرسوده بدهید، نوساز بگیرید
مسئولان شهرداری منطقه ۱۸ بارها با کاسبان خیابان‌های اصلی یافت‌آباد مذاکره کرده‌اند تا املاکشان را برای تعریض این خیابان‌ها تملک کنند. «ابوالفضل کبورانی» شهردارناحیه ۳ منطقه ۱۸ می‌گوید: «محله یافت‌آباد یکی از قدیمی‌ترین و پرجمعیت‌ترین محله‌های منطقه ۱۸ است.
خیابان‌های مصطفی میرهاشم، حسن زندیه، جواد زندیه، مرتضی زندیه و ابراهیم‌آباد جنوبی از معابر اصلی این محله هستند. ویژگی مشترک همه این معابر، فرسودگی بیش ازحد املاک تجاری، عرض کم گذر و زیگزاگی بودن معابر است که البته شهرداری منطقه از سال گذشته در تلاش است با اجرای پروژه‌های کوچک مقیاس محلی و برای برطرف کردن این مشکلات، طرح تعریض معابر ۸۰ساله این محله را سرعت دهد.»
وی اضافه می‌کند: «تاکید سید محمدفیاض، شهردار منطقه ۱۸ در اجرای پروژه‌های خرد و کوچک‌مقیاس محله یافت‌آباد به منظور برطرف کردن مشکلات بزرگ ساکنان محله است. از سال گذشته تاکنون ۲۲باب مغازه با مساحت ۶۰۰متر مربع از مالکان خریداری و تخریب شده است. مالکان به میزان مساحت مغازه و ارزش ملک خود، صاحب واحدهای تجاری در بلوار بهار می‌شوند.»
کبورانی عنوان می‌کند که شهرداری منطقه از ابتدای امسال تاکنون برای تملک ۳ملک دیگر با شهروندان به توافق رسیده است، اما برای رسیدن به هدف نهایی لازم است تا شهرداری با صاحبان ۷۰ملک معارض دیگر به توافق برسد که بسیار سخت است. به گفته شهردار ناحیه ۳، این شهروندان سال‌هاست در این محله کسب و کار دارند و گمان می‌کنند با خارج شدن از اینجا بازار کارشان از رونق می‌افتد، البته مشکلات دیگری هم وجود دارد که کبورانی در این‌باره می‌گوید: «برخی مالکان فوت کرده‌اند و املاک آنها به دست ورثه افتاده و با مشکلاتی برای مالکیت روبه‌رو هستند. به هرحال وارثان باید پیگیر باشند و هرچه زودتر املاکشان را تعیین تکلیف کنند. شهرداری می‌تواند طبق قانون و رأی کمیسیون ماده۱۰۰ املاکی را که در طرح تعریض قرار دارند، تخریب و خیابان را تعریض کند.»
- تعامل اهالی، گره‌گشای مشکلات یافت‌آباد است
«مشکلاتی که اکنون ساکنان محله یافت‌آباد با آن دست و پنجه نرم می‌کنند ریشه در گذشته و بی‌توجهی برخی مالکان به قوانین شهرسازی دارد. در دوره شهرنشینی کنونی، یکی از موضوعاتی که باعث احساس آرامش و آسایش شهروندان می‌شود، بهره‌مندی از معابر استاندارد و مناسب و دسترسی آسان به نقاط مختلف شهر است.» «فرجاد احمدی راد» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار منطقه ۱۸ با بیان این مطلب می‌گوید: «ساکنان کنونی محله یافت‌آباد به ۲ بخش بومی و جدید تقسیم می‌شوند که هرکدام نیازها و خواسته‌های متفاوتی دارند.
نسل قدیمی محله یافت‌آباد با تعلق خاطر زیادی که به محل زندگی خود دارند به‌ندرت پیش می‌آید که به جای دیگری نقل مکان کنند. همین که در اینجا چهره‌ای شناخته شده هستند و در تعامل با دیگران از امتیاز اجتماعی برخوردار شده‌اند، آنها را در محله ماندگار کرده است. از سوی دیگر نسل جوانی در یافت‌آباد ساکن شده‌اند که به غیر از تعلق خاطر به محله‌شان، دنبال رفاه و آسایش بیشتر هستند و تغییر در کالبد و بطن محله‌شان را ضروری می‌دانند.»
وی از ضرورت مشارکت اهالی برای باز شدن گره مشکلات محله یافت‌آباد یاد می‌کند و ادامه می‌دهد: «اجرای طرح تعریض خیابان‌های اصلی محله یافت‌آباد مثل مصطفی میرهاشم، زندیه و... که سال‌ها به تعویق افتاده بود، از اواخر سال گذشته در قالب پروژه‌های کوچک‌مقیاس محله‌ای دنبال می‌شود و از پیشرفت خوبی برخوردار شده است. تعدادی از مالکان املاک معارض با درک شرایط و وضعیت محله، برای واگذاری املاک خود با شهرداری منطقه۱۸ توافق کرده و تعدادی نیز بر سر دوراهی مانده‌اند. همین باعث تأخیر در اجرای طرح تعریض معابر و اجرای طرح‌های شهری می‌شود.»