همشهری آنلاین_ بهاره خسروی: اما همین کاردستی‌های به ظاهر ساده و البته سرگرم‌کننده، انگیزه‌ای شد برای مادربزرگ تا به یک فعال محیط‌زیست و آموزشگر تفکیک زباله و کاهش تولید زباله‌های تر و خشک تبدیل شود. «رفعت نمازی» همسایه ما در خیابان رودکی، معلم بازنشسته آموزش و پرورش و از اعضای شورای کتاب کودک است. این همسایه فرهنگی ما از شهروندان خلاق و خوش‌ایده در زمینه ساخت بهترین‌ها از دورریختنی‌هاست. همچنین برای ترویج فرهنگ کاهش تولید زباله، در صفحه اینستاگرامی‌اش کلی برنامه آموزشی با موضوع بازیافت اجرا و برای دوستان و آشنایان نزدیک در خانه، دوره‌های آموزشی برگزار می‌کند. در این گزارش مهمان خانم نمازی شدیم و با او درباره فعالیت‌هایش گفت‌وگو کردیم.
در یک روز خنک بهاری راهی خیابان رودکی و خانه گرم و با صفای «رفعت نمازی» شدم. خانه‌ای با صفا با کلی لوازم تزیینی زیبا که بیشتر آنها از مواد دورریختنی بود و با هنر و خلاقیت همسایه معلم ما تبدیل به شکلات‌خوری، تابلو و ساعت شده بود: «درخانه ما چیزی دورریختنی نیست. » نمازی این را می‌گوید و سر صحبت را با یادی از علاقه‌اش به گل و گیاه از دوران کودکی باز می‌کند: «از همان دوران کودکی به گل و گیاه علاقه داشتم. این طبیعت‌دوستی در خانواده ما مورثی است و به خاطر دارم همیشه حیاط خانه ما پر از گل و گیاه بود. از همان کودکی به علوم طبیعی علاقه داشتم و هسته میوه‌های مختلف را در گلدان می‌کاشتم. »
نمازی که با یادآوری دوران کودکی چشمانش برق می‌زند، ادامه می‌دهد: «همین علاقه باعث شد تا معلم علوم شوم. البته جز طبیعت و کاشت گل و گیاه به کارهای هنری هم علاقه‌مند بودم. کافی بود یکبار معلم سر کلاس یک کاردستی درست کند یا ساخت وسیله‌ای را آموزش دهد تا به سرعت یاد بگیرم. درس حرفه و فن از دروس مورد علاقه‌ام بود. اکثراً در مواقعی که معلم نبود، برای اداره کلاس جانشین او بودم و هرچیزی می‌دانستم به همشاگردی‌هایم آموزش می‌دادم. »
- ساخت بهترین‌ها از دورریختنی‌ها
اما ماجرای ساخت بهترین‌ها از دورریختنی‌ها و فعالیت‌های خانم نمازی برای ترویج فرهنگ بازیافت از کجا آغاز شد. نمازی در این‌باره توضیح می‌دهد: «همان‌طور که گفتم علاقه به طبیعت و تمایل انجام کارهای هنری در من وجود داشت. در این زمینه کارهای زیادی به دانش‌آموزان مدرسه آموزش داده بودم. یک روز برای سرگرمی نوه‌ام با چوب بستنی کاردستی ساختم و او کلی ذوق کرد. این باعث تشویق من شد تا لوازم بیشتری برای خوشحالی نوه‌ام با چوب بستنی و سایر وسایل دورریختنی در خانه درست کنم. این انگیزه ادامه پیدا کرد و جز نوه‌ام برای بچه‌های فامیل هم این کار را انجام دادم. بعد کم‌کم شروع کردم به آموزش میان بچه‌های فامیل، همسایه‌ها و دیگر کسانی که می‌شناختم. با تشویق دوستان در برنامه‌های آموزشی و جشنواره بازیافت شهرداری منطقه ۱۰ در پارک ترافیک شرکت کردم. علاوه بر این برای تحویل پسماندهای خشک به غرفه بازیافت مستقر در خیابان هاشمی مراجعه کردم. همه این تشویق‌ها وپیگیری‌ها باعث شد تا در زمینه ترویج فرهنگ بازیافت تبلیغات انجام دهم. »
- آموزش در فضای مجازی و خانه
کلاس درس خانم نمازی هیچ‌وقت تعطیل نیست. حتی در این روزهای کرونایی که بسیاری از برنامه‌ها تعطیل شده است هم‌محله‌ای طبیعت‌دوست ما از طریق اینستاگرامش در فضای مجازی آموزش می‌دهد. او در این‌باره می‌گوید: « ۳ سال است که از طریق فضای مجازی به علاقه‌مندان تفکیک زباله‌های خشک و تر، ساخت بهترین‌ها از دورریختنی‌ها، تهیه کمپوست خانگی برای کاشت گل و گیاه و راهکارهای کاهش تولید زباله‌های تر را آموزش می‌دهم. تا قبل از شیوع کرونا در خانه هم کلاس آموزشی برای علاقه‌مندان و کسانی که می‌شناختم، برپا می‌کردم. بسیاری از اهالی و همسایه‌ها هر وقت در زمینه کاشت گل و گیاه دچار مشکلی شوند، حتماً به خانه ما مراجعه می‌کنند و آنها را راهنمایی می‌کنم. البته این روزها به خاطر بیماری کرونا بیشتر فعالیت‌هایم به فضای مجازی معطوف شده است. »
همسایه معلم ما معتقد است منابع طبیعی کره زمین سهم همه مردم و آیندگان است. او در ادامه تأکید می‌کند: «بازیافت و کاهش تولید زباله قبل از هر چیزی به چرخه محیط‌زیست و سلامتی ما کمک می‌کند و باید از کودکی مقوله تفکیک زباله‌های خشک و تر به کودکان آموزش داده شود که این مسئولیت برعهده خانواده و افراد آگاه است. »
- ایده خلاقانه کتاب‌ها برای بازیافت
برای همسایه دوستدار طبیعت ما بازنشستگی معنایی ندارد و با همه فعالیت‌های فرهنگی که برای ترویج فرهنگ بازیافت در میان اهالی انجام می‌دهد، در شورای کتاب کودک هم فعالیت می‌کند. به عقیده نمازی حضور در این شورا و بررسی کتاب به افزایش خلاقیتش در زمینه بازیافت کمک زیادی می‌کند.
او در این‌باره می‌گوید: «برای ساخت بسیاری از کارها از همین کتاب‌ها الهام می‌گیرم. وسیله‌های زیادی برای نوه‌ها و فرزندان اقوام بر اساس قصه‌های این کتاب‌ها ساخته‌ام. حتی برای آموزش بازیافت و تعریف قصه‌هایی با این مضمون برای کودکان مطالعه کتاب‌ها کمک زیادی به من کرده تا ماجرا را با زبان قصه و قابل فهم برای آنها تعریف کنم. حتی برای مخاطب بزرگسال هم به کمک همین کتاب‌ها بازیافت را آموزش داده‌ام. »