همشهری آنلاین_ حسن حسن‌زاده: تیرهای چوبی برق و تیرهای سیمانی فرسوده اکنون به یکی از معضلات بزرگ محله‌های فرسوده منطقه یک تبدیل شده است. در گلابدره هنوز کابل‌های برق برخی از این تیرها تعویض نشده که علاوه بر افزایش احتمال رها شدن کابل‌ها هنگام وزش باد شدید و سوختن لوازم برقی در اثر نوسانات برق، امکان استفاده از برق غیرمجاز را هم فراهم کرده است. سری به معابر و کوچه‌های محله‌های گلابدره، دربند، امامزاده قاسم(ع) و قیطریه زدیم و در گفت‌وگو با شورایاران و اهالی ابعاد این مشکل را بررسی کردیم.
- خطرات استفاده از برق غیرمجاز
شیب تند خیابان زبردست را که به سمت کوچه‌های بالادست محله گلابدره می‌رویم، خانه‌های قد و نیم‌قدی که روی شیب بنا شده‌اند جلب توجه می‌کنند. کوچه‌های کم‌عرض و پلکانی که شمار زیادی از خانه‌های کهنسال و فرسوده را در خود جا داده‌اند و گاهی سقف یک خانه می‌شود معبری برای دسترسی به کوچه‌های دیگر. خیابان کوهستان ما را به نخستین کوچه پلکانی بالادست محله می‌رساند. پله‌هایی با شیب تند که تنها راه دسترسی به خانه‌های فرسوده ضلع شمال محله گلابدره است. در ورودی کوچه‌های باریک بالادست، تیرهای چوبی برق که با فاصله کم از خانه‌های اطراف قرار گرفته‌اند، یکی از مشکلات پرشمار ساکنان این بخش از محله گلابدره به شمار می‌روند. اگرچه به دلیل دسترسی نامناسب، امکان انتقال تیرهای سیمانی و تعویض تیرهای چوبی قدیمی وجود ندارد اما هنوز برخی از کابل‌های برق این محدوده قدیمی است. کافی است چند دقیقه‌ای در کوچه‌های کم‌عرض اطراف قدم بزنیم. شماری از تیرهای چوبی که در اثر وزش باد سر خم کرده‌اند، در فاصله‌ای بسیارکم با پنجره خانه‌های اطراف قرار گرفته‌اند.
«میرمحمد ابوالقاسمی» دبیر شورایاری گلابدره که در این گزارش همراهی‌مان می‌کند می‌گوید: «به دلیل اینکه امکان تردد خودرو و جرثقیل در کوچه‌های پلکانی محله وجود ندارد، تیرهای برق چوبی در این معابر تعویض نشده. اما مشکل اینجاست که هنوز سیم‌های برق برخی از این تیرها قدیمی است و در برخی از کوچه‌ها هم این سیم‌ها فاصله کمی با پنجره خانه‌ها دارند. » اگرچه در برخی مناطق گلابدره مانند خیابان مریم، میدان آبک و... علاوه بر تعویض سیم‌ها، تیرهای سیمانی جای تیرهای چوبی را گرفته‌اند، اما اهالی محله نگران خطر برق‌گرفتگی در برخی معابر محله هستند. ابوالقاسمی ماجرای یک حادثه ناگوار را تعریف می‌کند: «چند سال پیش در حوالی میدان آبک، وقتی هنوز تیرهای سیمانی نصب نشده و کابل نوری جای سیم‌های قدیمی را نگرفته بود، حادثه‌ای دردناک برای یکی از اهالی رخ داد. او پس از وزش شدید باد، خواست شاخه یکی از درختان اطراف میدان را هرس کند. اما به دلیل قدیمی بودن سیم‌ها و اتصالی آنها در اثر وزش باد، دچار برق گرفتگی شد و جانش را از دست داد. »
- اینجا لوازم برقی زودتر می‌سوزد!
مشکلاتی که تیرهای چوبی برق در محله گلابدره ایجاد کرده است به همین‌جا ختم نمی‌شود. قدم زدن در پسکوچه‌های پلکانی گلابدره و عبور از کنار چند تیر چوبی، ما را با مشکل دیگری در این محله روبه‌رو می‌کند. علاوه بر سیم‌های اصلی که برق را به خانه‌های متراکم اطراف می‌رساند، رشته سیم‌هایی که در برخی معابر به‌صورت غیرمجاز برق را از سیم‌های اصلی به آلونک‌های اطراف تیر برق منتقل می‌کند به یکی دیگر از نگرانی‌های اهالی تبدیل شده است. مسئله‌ای که متأسفانه باعث افزایش احتمال خطر برق‌گرفتگی می‌شود. ابوالقاسمی می‌گوید: «گاهی دیده می‌شود که برخی برای جوشکاری و... به‌صورت غیرمجاز از همین کابل‌های قدیمی برق می‌گیرند که بسیار خطرناک است. اگر در این محدوده از محله، تدبیری برای تعویض سیم‌های قدیمی با کابل نوری اندیشیده شود، علاوه بر کاهش خطرات، دیگر شاهد استفاده برق غیرمجاز هم نخواهیم بود. »
«محمدرضا ترابی گودرزی» یکی دیگر از معتمدان محله گلابدره هم می‌گوید: «استفاده از برق غیرمجاز، علاوه بر اینکه چهره زشتی به برخی کوچه‌ها داده، باعث نگرانی اهالی شده است. در گلابدره به دلیل موقعیت خاص طبیعی‌اش، شاهد وزش بادهای تند هستیم. نصب این رشته سیم‌های غیرمجاز که امکان پاره شدن آن در اثر وزش باد بسیار زیاد است، احتمال خطر برق گرفتی را بیشتر می‌کند. » ابوالقاسمی از دیگر مشکلاتی که کابل‌ها و تیرهای چوبی قدیمی برای اهالی ایجاد کرده است می‌گوید: «علاوه بر تیرهای چوبی که فرسوده شده و احتمال شکستگی آنها وجود دارد، کابل‌های قدیمی هم مشکلات زیادی برای اهالی به وجود آورده است. ورزش بادهای شدید و برخورد سیم‌ها به هم باعث نوسانات و اتصالی برق شده و بارها لوازم برقی ساکنان این کوچه‌ها سوخته است. مسئله‌ای که با تعویض سیم‌های قدیمی و نصب کابل نوری قابل حل است. »
- خطر برخورد با تیرهای چوبی
در همسایگی محله گلابدره و در کوچه‌ها و معابر محله امامزاده قاسم(ع) هم ردپای مشکلاتی که تیرهای برق چوبی برای اهالی ایجاده کرده‌اند دیده می‌شود. در خیابان‌های قادری، مژده، لاریجانی و... تیرهای چوبی در مرکز کوچه قرار گرفته و تردد خودروها را با مشکل مواجه کرده‌است. اگرچه شورایاران از تعویض شدن سیم‌ها و کابل‌های قدیمی برق می‌گویند اما طی سال‌های اخیر به دلیل توسعه ساخت‌وساز در این محله، تیرهای چوبی مشکلات تازه‌ای برای ساکنان امامزاده قاسم(ع) ایجاد کرده‌اند. همراه با «ابوالفضل ربیعی» دبیر شورایاری محله راهی کوچه‌های ضلع شمال میدان امامزاده قاسم(ع) می‌شویم. کوچه‌های کم‌عرض از میان خانه‌های قدیمی و آپارتمان‌های نوساز که به سختی خود را در دل خانه‌های مترکم اطراف جا داده‌اند، می‌گذرند و ما را به بالادست محله می‌رسانند. در کوچه افسر، یک تیر برق چوبی که در جای نامناسبی قرار گرفته، هر روز از اهالی محله آزمون رانندگی می‌گیرد. ربیعی می‌گوید: «در محله ما مشکل کابل‌های قدیمی برق مشکلاتی برای همسایه‌ها ایجاد کرده بود. هر وزش شدید باد باعث اتصالی برق و سوختن لوازم برقی می‌شد. اداره برق، چند سال پیش سیم‌های قدیمی را تعویض کرد و خوشبختانه این مشکل حل شد. اما با افزایش ساخت‌وسازها و عقب‌نشینی خانه‌های نوساز، تیرهای قدیمی درست در مرکز کوچه قرار گرفتند. در این سال‌ها موارد زیادی از برخورد خودروها با تیرهای چوبی و برخی تیرهای سیمانی در کوچه‌های لاریجانی، مژده و... رخ داده که علاوه بر خسارت مالی به خودروها باعث نگرانی اهالی برای شکستن تیر و برق گرفتگی شده است. » ربیعی از پیگیری‌های بی‌سرانجام برای حل این مشکل می‌گوید: «اداره برق جابه‌جایی این تیرها را وظیفه شهرداری می‌داند و پیگیری از شهرداری هم تا امروز ثمری نداشته است. »
- راه خودروهای امدادی باز می‌شود؟
محله قیطریه را با آپارتمان‌ها و برج‌های گرانقیمت می‌شناسیم اما در دل همین محله قدیمی شمیران هم کوچه‌ها و معابر کم‌عرض بسیاری وجود دارد که ساکنانش سال‌هاست با مشکلات زندگی در بافت فرسوده دست و پنجه نرم می‌کنند. بلوار صبا در غرب محله قیطریه ما را به کوچه‌های فرعی و کم‌عرض بافت فرسوده محله قیطریه می‌رساند. جایی که خانه‌های قد و نیم قد روی شیب تپه قیطریه بنا شده‌اند و هنوز هم می‌شود شمار زیادی از تیرهای چوبی قدیمی را در همسایگی این خانه‌های فرسوده پیدا کرد. پیدا کردن تیرهای چوبی و سیمانی مزاحم در کوچه‌های فرعی اطراف بلوار صبا کار دشواری نیست. طی سال‌های اخیر، نوسازی و عقب‌نشینی خانه‌ها در چند کوچه این محدوده به شمار تیرهای مزاحم افزوده و قرار گرفتن تیرها در مرکز کوچه مشکلات بسیاری برای اهالی ایجاد کرده است.
«مرتضی ترابی گودرزی» دبیر شورایاری محله قیطریه می‌گوید: «یکی از مشکلات جدی ما در بافت فرسوده محله قیطریه، دسترسی نامناسب خودروهای امدادی به برخی معابر است. در کوچه‌های فرعی برخی از تیرهای چوبی به دلیل قرار گرفتن در مرکز کوچه، عبور خودروهای امدادی مثل آتش‌نشانی، اورژانس و... را غیرممکن کرده‌اند. هرچند ۳ سال پیش در مانوری که اداره برق در محله ما برگزار کرد، تیرهای چوبی خیابان اسدالله گودرزی، تعویض و جابه‌جا شد اما هنوز در کوچه‌های فرعی محله خبری از تعویض تیرهای قدیمی و جابه‌جایی آنها نیست. » همراه با دبیر شورایاری محله قیطریه راهی کوچه‌ها و معابر فرعی این محدوده می‌شویم. در کوچه‌های حیاتی، خدارحمی، غلامی، حسین گودرزی و... چند تیر چوبی با پایه‌های فلزی که اهالی نصب کرده‌اند تقویت شده‌اند تا از شکستگی و کج شدن تیرها جلوگیری شود.
- خطر سقوط تیرهای خسته
در بافت فرسوده محله دربند، جایی که معابر پلکانی از حاشیه رودخانه دربند به خانه‌های بالادست محله منتهی می‌شوند هم تیرهای چوبی برق در دل کوچه‌های باریک جلب توجه می‌کنند. اگرچه امکان تردد خودرو در بیشتر کوچه‌های بالادست محله وجود ندارد اما این تیرهای چوبی کهنسال که سال‌هاست جریان برق را به خانه‌های فرسوده اطراف می‌رسانند از فرط خستگی سر خم کرده‌اند. در کوچه بوستان، یک تیر برق قدیمی که انگار چیزی نمانده تا به‌طور کامل به سوی کوچه سر خم کند، نگرانی‌های زیادی برای ساکنان ۷ پلاک مجاورش ایجاده کرده است. «غلامحسن عیانی» دبیر شورایاری محله دربند می‌گوید: «وزش شدید باد در کوچه‌های محله همیشه باعث نگرانی اهالی می‌شود. به جز اهالی در بیشتر ایام سال، گذر گردشگران به کوچه‌ها و معابر محله می‌افتد. اگر در اثر وزش باد تیرهای چوبی سقوط کنند، حادثه ناگواری برای عابران رخ خواهد داد. » تنها چند دقیقه قدم زدن در کوچه‌های بافت فرسوده دربند کافی است تا تعداد بیشتری از تیرهای چوبی خطرآفرین را پیدا کنیم. در انتهای شیب خیابان تویسرکانی هم ۲ تیر چوبی دیگر در محاصره خانه‌های اطراف دیده می‌شوند. تیرهایی که به نظر می‌رسد دیگر مقاومت خود را از دست داده‌اند و باید هرچه زودتر تعویض شوند.
- تیرهای مزاحم در تعامل با اداره برق جابه‌جا می‌شود
تیرهای برق چوبی و سیمانی مزاحم در کوچه‌ها و معابر کم‌عرض محله‌های فرسوده منطقه، مشکلات بسیاری برای اهالی ایجاد کرده است. جابه‌جایی برخی از تیرهای مزاحم اما نیاز به تعامل شهرداری با اداره برق دارد. «احمد غیورانه» معاون فنی و عمران شهردار منطقه یک می‌گوید: «جابه‌جایی تیرهای مزاحمی که در اثر عقب‌نشینی خانه‌ها، طرح تعریض معبر یا اجرای پروژه‌های توسعه شهرداری، در مرکز معبر یا محل نامناسب قرار می‌گیرند برعهده شهرداری است. برای جابه‌جایی این تیرها اعتباری به واحد ابنیه متفرقه معاونت فنی و عمران اختصاص داده می‌شود تا در تعامل با اداره برق، تیرهای مزاحم جابه‌جا شوند. از طرفی در مواردی که تیرهای برق مشکلات بسیاری برای اهالی ایجاد کرده باشند یا در اثر شکستگی، تصادف خودرو و... به‌صورت فوری نیاز به جابه‌جایی داشته باشند اداره برق تیرها را جابه‌جا خواهد کرد. » غیورانه از تعامل شورایاران با شهرداری برای جابه‌جایی تیرهای مزاحم می‌گوید: «شورایاران مواردی را که تیرهای مزاحم مشکلاتی برای عبور و مرور برای اهالی ایجاد کرده‌اند یا به علت حوادث مختلف نیاز به جابه‌جایی فوری دارند به اداره برق یا معاونت فنی و عمران شهرداری اطلاع دهند تا در تعامل با اداره برق، تیرهای مزاحم جابه‌جا شوند. »
- لزوم تهیه طرح ویژه ساماندهی برقی
این روزها دفتر خدمات توسعه محله‌های منطقه یک در تعامل با شهرداری و اداره برق شمیران پیگیر حل مشکل تعویض و جابه‌جایی تیرهای چوبی برق، کابل‌های خطرآفرین و در نتیجه برطرف شدن پیامدهای این مشکل در محله‌های فرسوده منطقه است.
«حمیدرضا دودانگه» مدیر دفتر توسعه محله‌های منطقه یک از بازدید و شناسایی نقاط خطرآفرین در محله‌های فرسوده منطقه می‌گوید: «در بازدیدی که همراه با کارشناسان اداره برق از محله‌های امامزاده قاسم(ع)، گلابدره، قیطریه، چیذر و دربند داشتیم مهم‌ترین مشکلات موجود در این حوزه به دقت بررسی و شناسایی شد. مشکلاتی مانند اتصال کابل‌های غیراستاندارد از تیرهای برق به کنتور، کابل‌های خطرآفرین، فاصله بسیار کم کابل‌های برق با منازل مسکونی که به‌ویژه در محله گلابدره به کمتر از یک‌متر هم می‌رسد، تیرهای چوبی مزاحم که مسیر خودروهای عبوری را مسدود کرده یا در اثر وزش باد شدید، زلزله و... احتمال سقوط دارند از مهم‌ترین مشکلات موجود در این حوزه هستند. »
دودانگه از مطرح شدن این مشکلات در جلسات کمیته خدمات زیرساخت می‌گوید: «اگرچه در چند مرحله با حضور کارشناسان واحدهای طرح و برنامه و بهره‌برداری اداره برق شمیران، بازدید میدانی از این مشکلات انجام شده اما باید زودتر طرح ویژه ساماندهی برقی برای این محله‌ها و به‌ویژه برای محله گلابدره که مشکلات بیشتری دارد، تهیه و تدوین شود. در جلسه‌ای که تیر ماه با حضور مسئولان اداره برق در کمیته خدمات زیرساخت منطقه یک برگزار می‌شود تلاش می‌کنیم زمینه‌ها برای بررسی طرح ویژه ساماندهی برقی این محله‌ها برای حل گوشه‌ای از مشکلات موجود فراهم شود. »