همشهری آنلاین_ زهرا بلندی: طرحی که در روزهای پایانی سال۱۳۹۸ در شرکت آب و فاضلاب منطقه۶ شهر تهران کلید خورد تا ۷۲روستا از روستاهای شهرستان ری و شهرآفتاب با جمعیتی حدود ۲۵۰هزار نفر تحت پوشش این شرکت قرار بگیرند. برای آشنایی با چند و چون این طرح با «حسین نامداری» معاون نظارت و بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب منطقه۶ تهران همراه شده‌ایم.
یکپارچه‌سازی خدمات شرکت‌های آب و فاضلاب شهری و روستایی یعنی چه؟
روستاهای کشور به‌طور کلی تحت پوشش یک مجموعه سازوکارهای دولتی در شرکت آبفای روستایی بودند و همه فعالیت‌های مرتبط با آنها در حوزه اجرا، نگهداری، بهره‌برداری، خروج انشعابات، واگذاری، تأمین، آبرسانی و... مربوط به آب مصرفی زیر نظر این مجموعه اجرا می‌شد. با هدف چابک ساختن شرکت‌های آب و فاضلاب و رفع اختلاف در خدمت‌رسانی به مشترکان شهری و روستایی، از اسفند سال ۱۳۹۸ بین این شبکه‌ها تلفیق صورت گرفت و ۷۲ روستا از روستاهای شهرستان ری و شهرستان تهران به حالت نیمه خصوصی درآمدند تا ضمن بهره‌مندی از آب آشامیدنی با کیفیت بالا و کمیت متناسب، تحت پوشش شرکت آبفای منطقه ۶ قرار بگیرند.
چه مشکلات و چالش‌هایی پیش از این در خدمت‌رسانی حوزه روستایی وجود داشت؟
عدم دسترسی به منابع تأمین آب آشامیدنی با کمیت و کیفیت مناسب، وضعیت نامناسب منابع تأمین موجود از نظر فنی، نبود نظارت و کنترل کافی بر ایستگاه‌های گندزدایی، شرایط بسیار نامناسب شبکه توزیع و خطوط انتقال از نظر جنس و قطر و عدم وجود مستندات GIS(سامانه اطلاعات جغرافیایی) و همچنین قدمت بالای شبکه، واگذاری غیرکارشناسانه انشعابات و عدم تناسب انشعابات واگذار شده با توان شبکه توزیع و خطوط انتقال از جمله مشکلات و چالش‌های مهم این حوزه بودند. با اجرای این طرح، مصرف‌کنندگان آب در روستاها شاهد توسعه زیرساخت‌ها و امکانات متناسب با نیازهای خود خواهند بود، وضعیت آبرسانی به روستاها بهتر شده و ارتقای سطح کمی و کیفی آب، رضایتمندی بیشتر ساکنان روستاها را به همراه خواهد داشت.
کدام محدوده‌های روستایی جزء شرکت آبفای منطقه ۶ قرار گرفته‌اند؟
۷۲ روستا که ۵۹ مورد از آنها در محدوده شهرستان ری(شهرهای ری، باقرشهر، کهریزک، حسن‌آباد، خاورشهر و قیامدشت) همچون محدوده‌های کهریزک، خاوران، فشافویه و... و ۱۴ روستا در محدوده شهر آفتاب منطقه ۱۹ واقع هستند که شامل مرتضی گرد، صالح‌آباد غربی، خلازیل و... می‌شود.
پیش از این مشترکان شرکت آبفای منطقه ۶ چه تعداد بودند و با یکپارچه‌سازی خدمت‌رسانی به شبکه‌های شهری و روستایی به چه تعداد رسیده است؟
این شرکت پیش از این به ۲۴۴ هزار و ۵۰۰ مشترک آب شهری در پنج منطقه(۱۵ـ ۱۶ـ ۱۷ـ ۱۹ـ ۲۰) شهرداری تهران و پنج شهر جنوب تهران شامل شهرهای باقرشهر، کهریزک، حسن‌آباد، قیامدشت و خاورشهر خدمت‌رسانی می‌کرد که با اجرای این طرح، ۷۲ روستا با بیش از ۳۲ هزار و ۴۰۰ اشتراک آب و ۲۵۰ هزارنفر جمعیت به دریافت‌کنندگان خدمات آن افزوده شده است.
با توجه به اینکه ۵ منطقه ۱۵، ۱۶ و ۱۷ هم جزء مناطق تحت پوشش شرکت آبفای منطقه ۶ هستند مابقی روستاهایی که در این مناطق واقع شده‌اند وضعیت آنها چه خواهد شد؟ آنها هم در آینده از این طرح بهره‌مند خواهند شد؟
همه روستاهای موجود در مناطق تحت پوشش شرکت آبفای منطقه ۶ از آب لوله‌کشی بهره‌مند هستند. روستاهایی که دارای حداقل ۲۰ خانوار بوده و تحویل شرکت‌های آبفای روستایی بوده‌اند مشمول طرح یکپارچه‌سازی شده‌اند. مابقی روستاهایی که دارای بیش از ۲۰ خانوار هستند می‌توانند برای بهره‌مندی از خدمات شرکت‌های آب و فاضلاب شهری مراحل قانونی را از طریق دهیاری‌ها و بخشداری‌ها طی کنند.
با آغاز این طرح تاکنون چه فعالیت‌هایی در این روستاها انجام شده است؟
برای فراهم کردن زمینه اجرای این طرح، طی ماه‌های اخیر بازدیدهای متعددی از تأسیسات و امکانات آبفای روستایی صورت گرفته، جلسه‌ها و نشست‌هایی متعددی با مدیران و مسئولان دستگاه‌ها و ادارات مختلف شهرستان ری به‌ویژه فرمانداری، شهرداری، محیط‌زیست، منابع طبیعی، بهداشت و درمان و همکاران آبفای روستایی برگزار شده است تا اجرای این طرح با آمادگی کامل و کمترین مشکلات در منطقه عملیاتی شود.
برای رفع مشکلات موجود چه برنامه‌هایی تبیین شده است؟
در این زمینه برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت در نظر گرفته شده است که کوتاه‌مدت شامل اصلاح سیستم‌های گندزدایی از گاز کلر به آب ژاول و رفع مشکلات کلر باقیمانده در آب آشامیدنی، رفع مشکلات کمی و بهداشتی آب با اتصال شبکه آب روستاها به شبکه آب شهری در صورت امکان، اصلاح و بازسازی خطوط انتقال و تحکیم خطوط عرضی کانال‌های آب‌های سطحی به طول تقریبی ۳ کیلومتر، تأمین سیستم برق اضطراری ایستگاه‌های پمپاژ و مجتمع‌های آبرسانی، تهیه نقشه‌های GIS برای همه خطوط انتقال و شبکه توزیع و تحلیل شبکه‌های موجود می‌شود و از سوی دیگر اصلاح و بازسازی شبکه‌های توزیع فرسوده به طول تقریبی ۲۰ کیلومتر در سطح روستاهای تحت پوشش، توسعه خطوط انتقال و شبکه توزیع در نقاطی که شبکه توزیع وجود ندارد، اصلاح، بهسازی و حفر مجدد چاه‌های تأمین‌کننده آب در سطح روستاها و بهسازی و بازسازی تابلوهای برق منابع تأمین و مجتمع‌های آبرسانی جزء برنامه‌های بلندمدت هستند.
اجرای هریک از این برنامه چقدر طول می‌کشد؟
پیش‌بینی می‌شود طرح‌های کوتاه‌مدت تا پایان سال اجرایی شود و طرح‌های بلندمدت نیز نهایتاً تا ۳ سال آینده اجرایی خواهند شد.
- افت فشار نخواهیم داشت
با اضافه شدن ۳۲ هزار و ۴۰۰ اشتراک آب روستایی به دریافت‌کنندگان خدمات این شرکت، در کمیت و کیفیت آب مشترکان شهری اختلالی ایجاد نخواهد شد. با ارائه خدمات به ۲ میلیون نفر جمعیت شهری و روستایی امکان افت فشار در بعضی از روستاها وجود دارد اما با مدیریت کارشناسان تا حد امکان تلاش کرده‌ایم که مشکلی برای مشترکان شهری به وجود نیاید. این درحالیست که به‌طور کلی امسال با توجه به شیوع بیماری کرونا و افزایش مصرف آب و اضافه شدن روستاها به شبکه آب شهری نیاز است که شهروندان بیش از پیش به موضوع صرفه‌جویی در مصرف آب دقت داشته باشند.
- اجرای بی‌وقفه طرح‌های عملیاتی
با آغاز طرح یکپارچه‌سازی خدمت‌رسانی به مشترکان شهری و روستایی طرح‌های عملیاتی متنوعی در حوزه بهره‌برداری روستاها اجرا شده است. معاون نظارت و بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب منطقه ۶ تهران با بیان این موضوع می‌گوید: «در بخش شهرستان‌های تهران لوله‌گذاری و اجرای خط لوله به قطر ۱۵۰ میلیمتر، داکتیل به طول ۲۰۰ متر در محدوده بازار میوه و تره‌بار منطقه ۱۹ برای رفع کمبود آب شرب روستاهای صالح‌آباد غربی، خلازیر، مرتضی گرد و مجتمع شهید صنیع خانی به میزان ۱۵(لیتر بر ثانیه) انجام شده است. »
«حسین نامداری» با اشاره به عملیاتی که در بخش کهریزک انجام شده است، می‌گوید: «برای تأمین آب شرب روستاهای تورقوزآباد و قیصرآباد اتصال خطوط انتقال آنها به شهر کهریزک و اصلاح خطوط آبرسانی روستاهای قمصر، دهنو و قلعه‌نو انجام شده که منجر به افزایش فشار شبکه توزیع شده و رضایتمندی مشترکان این روستاها را به همراه داشته است. » نامداری ادامه می‌دهد: «در بخش مرکزی شهرستان ری اتصال شبکه توزیع آب شهری به مخزن جمع‌آوری آب روستایی به قطر ۲۵۰ میلیمتر ایجاد شده است که باعث افزایش دبی، تأمین و ارتقای وضعیت کیفی آب مخازن آبرسانی شهید تهرانی و ۱۶ روستای تحت پوشش شده است. اصلاح خط ارتباطی آب شهری به روستای اسلام‌آباد نظامی با هدف تأمین فشار و ارتقای کیفیت آب روستای مذکور و خارج کردن ۲ حلقه چاه آب از مدار بهره‌برداری به دلیل برخورداری از کیفیت نامطلوب و نیترات بالا جزء دیگر اموری هستند که در این بخش اجرا شده است. در بخش قلعه‌نو هم اصلاح سیستم پمپاژ بین راهی و رفع مشکل کمبود آب روستاهای عشق‌آباد، نجم‌آباد، چال طرخان و حمیدآباد اجرا شده است. » ساخت ابنیه ۷ ایستگاه تزریق آبژاول و تجهیز این ایستگاه‌ها هم موردی است که نامداری در پایان از اجرای آن تا ۱۰ روز آینده خبر می‌دهد.