همشهری آنلاین_ بهاره خسروی: بر اساس یافته‌های کارشناسان، برای تجزیه یک قطعه پلاستیک کوچک ۵۰۰ سال زمان نیاز است. هنوز نخستین پلاستیک ساخته‌شده دست بشر تجزیه نشده است و سالانه پرندگان و آبزیان بسیاری به دلیل خوردن پلاستیک‌های رهاشده در اقیانوس‌ها و دریاچه‌ها جانشان را از دست می‌دهند. مصرف بی‌رویه پلاستیک یکی از معضلات جهانی است و بیشتر کشورهای دنیا برای ترویج فرهنگ کاهش مصرف کیسه‌های پلاستیکی تلاش‌های بسیاری انجام می‌دهند؛ مثلاً ۱۲۷ کشور در سراسر دنیا استفاده از کیسه‌های خرید پلاستیکی را ممنوع اعلام کرده‌اند. در تهران هم تعدادی از بانوان محله سلیمانی برای کمک به محیط‌زیست، با خرید کیسه‌های پارچه‌ای فرهنگ «نه به کیسه‌های پلاستیکی» را بین همسایگان ترویج می‌کنند.
- خرید نان با کیسه‌های پارچه‌ای
همه ما روزمره برای خرید نان، میوه و اقلام خوراکی بسیار زیاد از کیسه‌های نایلونی استفاده می‌کنیم و در واقع این حجم مصرف را یک کار ساده و معمولی می‌دانیم. بر اساس آمارهای موجود در هر ثانیه ۱۶۰ هزار کیسه پلاستیکی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد و دور انداخته می‌شود. «ربابه عمادی» از اهالی خیابان حسینی در محله سلیمانی و از پیشگامان استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای با اشاره به این موضوع سر صحبت را باز می‌کند و می‌گوید: «استفاده از منابع طبیعی حق همه موجودات زنده است. ما انسان‌ها نباید با خودخواهی کره زمین را به نابودی بکشیم. با استفاده از کیسه نایلونی و رها کردن آنها در طبیعت و کنار کوچه و خیابان و پای درختان و باغچه‌ها قبل از هر چیزی حق داشتن محیط‌زیست سالم را از خودمان و آیندگان که فرزندانمان هستند، می‌گیریم. به همین دلیل همراه جمعی از بانوان محله تصمیم گرفتیم تا در خریدهای روزانه کمتر از کیسه‌های نایلونی استفاده کنیم و این موضوع را همه‌جا تبلیغ کنیم. »
خانم عمادی می‌افزاید: «در نخستین گام، استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای را برای خرید نان شروع کردیم. وقتی به نانوایی می‌رویم نان‌ها را داخل کیسه پارچه‌ای جمع می‌کنیم. این موضوع را در صف و بین اهالی اطلاع‌رسانی می‌کنیم که باید برای حفظ سلامتی، به‌ویژه سلامت دستگاه گوارش، حتماً از کیسه یا بقچه‌های پارچه‌ای در زمان خرید نان استفاده کنند. اغلب هم یک کیسه پارچه‌ای اضافی تمیز در ساک داریم تا اگر کسی از نایلون استفاده کرد، به او هدیه کنیم. » خانم عمادی و همسایگانش در محله سلیمانی کمپینی را با عنوان نه به کیسه نایلونی راه‌اندازی کرده‌اند و در همین گروه اهالی را به کاهش مصرف ظروف یکبارمصرف و کیسه‌های نایلونی دعوت می‌کنند.
- دستکش‌های پارچه‌ای، جایگزین پلاستیکی
بر اساس اسناد موجود، در همین پایتخت روزانه ۷۵۰۰ تن زباله تولید می‌شود که ۳۵درصد آن سهم پسماندهای خشک است. همچنین چیزی در حدود هزار تن پسماند پلاستیکی به اشکال مختلف تولید می‌شود. برای پایین آمدن این آمار چه باید کرد؟ «زهرا اشتهاردی» از اهالی خیابان شهید سبحانی و عضو کمپین نه به کیسه نایلونی معتقد است می‌توانیم بسیاری از اجناس خریداری شده را در یک کیسه قرار دهیم.
او ادامه می‌دهد: «همه ما وقتی به بازار تره‌بار یا سوپرمارکت می‌رویم برای حمل چند قلم جنس کلی کیسه نایلونی از فروشنده دریافت می‌کنیم، اما واقعاً لازم نیست هر کالا را در یک کیسه نایلونی بگذاریم. در این روزها که با همه‌گیری کرونا مواجه هستیم، برای رعایت بهداشت هم که شده می‌توانیم در زمان خرید مواد شوینده مانند الکل، صابون، دستکش، مایع دستشویی و ظرفشویی را در یک کیسه قرار دهیم و برای دیگر اجناس از یک کیسه استفاده کنیم. این به معنای استفاده کمتر از کیسه نایلونی است. حتی می‌توانیم برای خرید از زنبیل‌های قدیمی استفاده کنیم و همه اقلام خریداری‌شده را داخل این زنبیل‌ها قرار دهیم که نظافت و شست‌وشوی آن راحت‌تر است. »
اشتهاردی استفاده از دستکش‌های پارچه‌ای را البته با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در این روزها پیشنهاد می‌دهد و در این‌باره می‌گوید: «این روزها ناخواسته مصرف پلاستیک و نایلون به‌ویژه دستکش‌های پلاستیکی افزایش پیدا کرده است. می‌توانیم در بعضی موارد این افزایش مصرف را کنترل کنیم. برای مثال می‌توانیم از دستکش‌های پارچه‌ای قابل شست‌وشو استفاده کنیم. »
- کاهش هزینه کاسبان
استفاده کمتر از پلاستیک در واقع حتی به کاهش هزینه‌های کاسبان برای خرید نایلون هم کمک می‌کند.
اما بسیاری از کاسبان از سر بی‌اطلاعی وقتی مشتری فقط یک کیسه نایلونی تقاضا می‌کند، ناراحت می‌شوند. «فاطمه مردسلطانی» از دیگر اهالی محله سلیمانی این را می‌گوید و توضیح می‌دهد: «معمولاً وقتی از بازار تره‌بار خرید می‌کنم، از فروشنده تقاضای کیسه نمی‌کنم یا در صورت نیاز سعی می‌کنم از کیسه کمتری استفاده کنم. بیشتر مواقع فروشنده اعتراض می‌کند که قیمت اقلام متفاوت است و همه را نمی‌شود در یک کیسه ریخت و وزن کرد. پاسخم این است که میوه و سبزی را بدون کیسه داخل ترازو وزن کنید و قیمت را اعلام کنید. بعد هم همه را در کیسه بریزید. این کار به نفع خود شماست. چون می‌توانید برای خرید کیسه پلاستیکی هزینه کمتری کنید. »
به گفته سلطانی اگر هر خانواده خود را موظف کند تا در طول هفته فقط یک کیسه نایلونی کمتر استفاده کند، آن وقت چیزی حدود ۸۱۶ میلیون کیسه پلاستیکی در سال از این چرخه حذف می‌شود.
- دوخت کیسه پارچه‌ای برای اقوام
تبلیغ استفاده از کیسه پارچه‌ای در میان دوستان و اقوام با دوخت این کیسه‌ها و هدیه دادن آنها، بخش دیگری از فعالیت‌های بانوان محله سلیمانی برای کاهش مصرف کیسه‌های نایلونی است.
«منیر صابری» از همسایه‌های ما در خیابان حسینی این را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «برای هشدار درباره اهمیت حفظ محیط‌زیست باید از اطرافیانمان شروع کنیم. به همین دلیل وقتی با همسایه‌ها تصمیم به تبلیغات در زمینه کاهش مصرف کیسه نایلونی گرفتیم، دست به کار دوختن ساک‌های پارچه‌ای برای اقوام و دوستان شدم. تعدادی ساک پارچه‌ای دوختم و به آنها هدیه دادم تا زمان خرید از آن استفاده کنند. با هرکسی که صحبت می‌کنم، حتی به اندازه یک احوالپرسی ساده، او را به استفاده از کیسه پارچه‌ای تشویق می‌کنم. کره زمین برای همه مردم است و باید در برابر حفظ محیط‌زیست و سلامت زمین مسئولیت‌پذیر باشیم. »
- آموزش در فضای مجازی
البته کار بانوان کمپین نه به کیسه‌های پلاستیکی در محله سلیمانی فقط به آموزش‌های چهره‌به‌چهره محدود نیست و بخش دیگر آموزش‌ها از طریق فضای مجازی انجام می‌شود.
«ندا حق‌دوست» مسئول آموزش شهروندی سرای محله سلیمانی درباره این آموزش‌ها می‌گوید: «این روزها با توجه به فاصله اجتماعی و کمتر شدن حضور افراد در مجامع عمومی سعی شده تا زنجیره آموزش‌ها قطع نشود. به همین دلیل با بارگذاری انیمیشن‌هایی با پیام‌های بهداشتی در گروه مجازی سرای محله سلیمانی، سعی می‌کنیم استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای برای اهالی همچنان پراهمیت باقی بماند. چراکه در شرایط این روزها باید به فکر سلامت کره زمین باشیم و حواسمان به حجم تولید پسماندهای نایلونی باشد که تجزیه آنها قرن‌ها طول می‌کشد. »