همشهری آنلاین_ سارا جعفرزاده: ساخت این بزرگراه به دلیل وجود تعداد زیادی معارض ملکی چند سالی به طول انجامید. با ساخت این بزرگراه، کمربندی دور تا دور شهر تهران که ابتدای آن از بزرگراه آزادگان است، گسترش می‌یابد و بعد از بهره‌برداری از این بزرگراه، دسترسی‌های محلی و منطقه‌ای و حتی فرامنطقه‌ای بسیاری فراهم می‌شود. با نزدیک شدن به زمان افتتاح این پروژه فرصت را مغتنم شمردیم و ساعتی پای صحبت‌های «وحید رضا محمدی» شهردار منطقه ۱۵ نشستیم. از زمانی‌که او سکان مدیریت شهری منطقه ۱۵ را به دست گرفته است شاهد پیشرفت چشمگیر پروژه‌های عمرانی بوده‌ایم. او درباره جزئیات این پروژه اطلاعات بسیار جامع و کاملی در اختیار خبرنگار همشهری محله قرار داد که شنیدن آنها خالی از لطف نیست.
- مراحل اولیه ساخت پروژه شهید نجفی رستگار از چه سالی آغاز شده است؟
پروژه بزرگراه شهید نجفی رستگار جزو پروژه‌های مصوب شهرداری تهران و تعریف شده در طرح‌های تفصیلی قدیم است که در گذشته به‌عنوان پروژه دولت‌آباد از آن یاد می‌شد. استارت ساخت این پروژه در سال ۱۳۸۸ با مطرح شدن در هیئت‌رئیسه شهرداری تهران و شورای‌شهر زده شد. ما به محض شروع پروژه با تعداد زیادی املاک مسکونی در مشیریه و شهرک کاروان مواجه شدیم. بنا به گستردگی پروژه آن را به ۳ فاز تقسیم‌بندی کردیم. فاز اول از بزرگراه آزادگان شروع می‌شد و به مشیریه می‌رسید که معارض ملکی نداشت و بلا معارض بود.
- هدف اصلی مدیریت شهری از ساخت این بزرگراه در محدوده جنوبی منطقه ۱۵ چه بوده است؟
این بزرگراه به چند دلیل در این منطقه طراحی شده است. اول اینکه این پروژه در امتداد کمربندی تهران تأثیر داشت. کمربندی که از بزرگراه آزادگان آغاز و به بزرگراه شهید نجفی رستگار و بعد بزرگراه شهید شوشتری و در نهایت به بزرگراه یاسینی و بزرگراه بابایی و مجدداً از بزرگراه همت به بزرگراه آزادگان و به بزرگراه شهید نجفی رستگار می‌رسد. در واقع، یک رینگی دور شهر تهران ایجاد می‌شود که از لحاظ پدافندی هم مؤثر است و جریانات ترافیکی را هم تسهیل می‌کند و می‌تواند در آینده به‌عنوان لبه و خط مرزی شهر تهران تعریف شود که جلو پیشرفت بی‌رویه شهر تهران را بگیرد و به‌عنوان یک مرز در جاهایی که می‌تواند باعث توسعه شهری شود عمل کند.
- با توجه به اینکه بزرگراه شهید نجفی رستگار از محله‌های مشیریه، رضویه و مسعودیه می‌گذرد، در صورت عدم ساخت این بزرگراه چه مشکلاتی برای این محله‌ها پیش می‌آمد؟
اگر این بزرگراه در این محدوده ساخته نمی‌شد می‌توانست در جنوب شهرک کاروان که اراضی بسیاری وجود دارد مشکل‌آفرین شود. در جنوب شهرک کاروان اراضی بسیاری وجود دارد که می‌توانست توسط سوداگران و افراد سودجو و فرصت‌طلب ساخته شود. در صورت عدم ساخت این بزرگراه در این محدوده، توسعه این شهرک می‌توانست مشکل‌ساز شود و برای شهروندان خطرات جانی داشته باشد. در سال‌های گذشته عده‌ای از افراد سودجو به اراضی مسعودیه و ارتفاعات مسگرآباد کوچ کرده‌اند و به‌صورت غیرقانونی به حریم نفوذ کرده و ساخت‌وساز انجام داده‌اند که امروزه به چالش‌ها و نقاط نابهنجار شهری تبدیل شده است. حتی در شهرک مشیریه در چند سال اخیر در بستر همین بزرگراه در زیر دکل‌های فوق توزیع برق ملک‌هایی ساخته شده است که باعث ایجاد مشکل در شبکه بهداشت و بهزیستی در جامعه شده است.
- در صحبت‌هایتان به دکل‌های توزیع برق اشاره کردید، در مسیر پروژه تعداد زیادی دکل فشار قوی وجود داشت. در این زمینه چه اقدامی انجام دادید؟
در فاز اول پروژه که همان حد فاصل بزرگراه آزادگان تا شهرک مشیریه بود، تعدادی دکل برق فشار قوی وجود داشت که برخی از این دکل‌ها با هماهنگی‌های لازم با اداره برق جابه‌جا شد. عبور از اراضی و فضای سبز بدون هیج مشکلی انجام شد و خوشبختانه بدون اینکه مشکلی برای اشجار به وجود بیاید مسیر طراحی شد و بعضی از دکل‌ها هم جابه‌جا نشد و با رعایت اصول مهندسی راه توانستیم معبر را تا مشیریه هموار کنیم.
- با توجه به اینکه در فاز دوم پروژه املاک معارض بسیاری وجود داشت، برای تملک این املاک به چه شکلی عمل شد؟
مهم‌ترین معضل در ساخت بزرگراه شهید نجفی رستگار، تملک املاک بود و هیچ معضلی در خصوص تأسیسات نداشتیم. همکاری خوبی میان سازمان‌های مختلف برای جابه‌جایی دکل‌ها صورت گرفت. در خصوص تملک املاک هم با توجه به گرانی‌ها، تحریم و تورم عملاً بودجه ما هر سال محدودتر می‌شد و همین موضوع باعث می‌شد که تملک املاک دشوارتر شود. به‌رغم این محدودیت‌ها ما هر سال متناسب با بودجه‌ای که داشتیم املاک را تملک می‌کردیم. در نهایت شهرداری تهران به این نتیجه رسید که با توجه به اینکه این پروژه جزو پروژه‌های اولویت‌دار ملی است باید بیش از گذشته بر آن تمرکز کرد و خوشبختانه در سال گذشته و امسال بودجه خوبی برای این پروژه در نظر گرفته شد و کار تملک املاک بدون هیچ مشکلی پیش رفت و به‌رغم اینکه قیمت املاک این محدوده نسبت به سال اول شروع ساخت این پروژه چند برابر افزایش یافته اما امروز مفتخریم که هیچ معارض ملکی در مسیر این پروژه وجود ندارد.
- با توجه به اینکه بزرگراه شهید نجفی رستگار از بزرگراه آزادگان آغاز می‌شود، مسیر دسترسی از بزرگراه آزادگان چگونه ایجاد شده است؟
ما در فاز اول پروژه یک مسیر رفت و برگشت به انضمام کندروها و یک تقاطع غیرهمسطح در بزرگراه آزادگان برای ورود به بزرگراه شهید نجفی رستگار داریم. برای اینکه دسترسی بزرگرا ه شهید نجفی رستگار را از بزرگراه آزادگان ایجاد کنیم اقداماتی از جمله جابه‌جایی محورها و انحراف ترافیک آزادگان را که بسیار پیچیده بود با ساخت یک زیرگذر در بزرگراه آزادگان انجام داده‌ایم.
- در حال حاضر پل زیرگذر بزرگراه آزادگان در چه وضعیتی قرار دارد؟
در حال حاضر پل زیرگذر در بزرگراه آزادگان افتتاح و به بهره‌برداری رسیده است و رانندگان در بزرگراه آزادگان مسیر را به وسیله این زیرگذر به سمت شرق بدون هیچ مشکلی ادامه می‌دهند. همچنین قسمت روگذر این پل هم که به بزرگراه شهید نجفی رستگار می‌رسد، با انجام آسفالت در روزهای پایانی ساخت است و امیدواریم کم‌کم این بخش را هم زیر بار ببریم.
- با توجه به اینکه بزرگراه امام علی(ع) در منطقه ۱۵ نقش مهمی در کاهش بار ترافیکی منطقه دارد، آیا بزرگراه شهید نجفی رستگار به این بزرگراه دسترسی دارد؟
در مسیر پروژه بعد از تقاطع آزادگان، نخستین تقاطع بزرگراه امام علی(ع) است که خوشبختانه در زمان ساخت بزرگراه امام علی(ع) بیش‌از ۹۰درصد پل‌ها ساخته شده بود و چند دسترسی به بزرگراه شهید نجفی رستگار دارد که اتصال این دسترسی‌ها هم ایجاد شده است. از جمله دسترسی جنوب و شمال بزرگراه امام علی(ع) که به بزرگراه نجفی رستگار متصل شده و زیر بار رفته است. از طرفی در بخشی از پروژه هم ساخت پلی روی کانال سرخه‌حصار بود که خوشبختانه آن هم با موفقیت انجام شد.
- با رد شدن بزرگراه شهید نجفی رستگار از محله مشیریه، املاک بخشی از خانوارها در جنوب این بزرگراه قرار گرفت و این افراد معتقدند عملاً به بخش مرکزی محله دسترسی ندارند، در این زمینه چه اقدامی انجام شده است؟
تقریباً ۱۰۰۰ خانوار در ضلع جنوب بزرگراه زندگی می‌کنند که با ساخت این پروژه دسترسی به نقاط دیگر نداشتند. برای ایجاد دسترسی این افراد، شهرداری تهران یک پل روگذر یا تقاطع غیرهمسطح به‌عنوان پل شهید مزینانی ساخت که این پل از خیابان مزینانی رد شده و به داخل خیابان هاشمی می‌رود که راه دسترسی شهروندان فراهم شود. همچنین ساخت ۲ پل عابر مکانیزه در این محدوده در دستور کار قرار گرفته است.
- آن گروه از اهالی مشیریه که در جنوب بزرگراه ساکن هستند، درخواست ساخت پل زیرگذر را دارند، در این زمینه اقدامی صورت می‌گیرد؟
درخواست پل زیرگذر در دستور کار بررسی توسط مشاور قرار گرفته است و در صورتی‌که مشاور بتواند از لحاظ فنی راه‌حلی پیدا کند که بشود در آن محدوده زیرگذری ایجاد کرد، حتماً ساخت آن در دستور کار قرار خواهد گرفت.
- آیا با ساخت این بزرگراه وضعیت خدمت‌رسانی به محله مشیریه را تغییر خواهد کرد و یا ممکن است قیمت املاک در این محدوده افت پیدا کند؟
با ساخت این بزرگراه وضعیت نظافت، ارائه خدمات اورژانس، آتش‌نشانی و پلیس به راحتی و بیش از گذشته صورت خواهد گرفت. در ان محدوده پارک برای آن ۱۰۰۰ خانوار ساخته شده است که به‌صورت اختصاصی از آن استفاده می‌کنند. دسترسی ایمن برای آنها فراهم شده است اگر ملکی دارند، ما جواز تجاری در صورت ظرفیت و قابلیت ملک برایشان صادر می‌کنیم تا سرانه‌های خدماتی را هم در آنجا ارائه بدهیم.
- دسترسی بزرگراه شهید نجفی رستگار به بزرگراه امام‌رضا(ع)
«وحیدرضا محمدی» شهردار منطقه ۱۵ می‌گوید: «در ادامه بزرگراه شهید نجفی رستگار به بزرگراه‌های امام رضا(ع) و شهید شوشتری اتصال پیدا می‌کند و در محل اتصال این سه بزرگراه برای اینکه بتوانیم به راحتی دسترسی بزرگراه امام رضا(ع) به شهید نجفی رستگار و بالعکس، دسترسی بزرگراه امام رضا(ع) به بزرگراه شهید شوشتری و بالعکس و در نهایت دسترسی بزرگراه شهید شوشتری به بزرگراه شهید نجفی رستگار و بالعکس را برقرار کنیم، نیاز به ایجاد یک تقاطع ۳ سطحی داشتیم.
این وضعیت یک پروژه سنگینی بود که تجربه خیلی خوبی شد تا به جای استفاده از حرکت‌های گردشی از حرکت‌های رشته‌ای استفاده کنیم و پل‌های رشته‌ای با عنوان «ثامن» در ۳ سطح زیرگذر، روگذر و همسطح در این محدوده ساخته شد که دسترسی‌های خوب و ایمن در محدوده ایجادکرد.
امیدواریم طی یکی دو ماه آینده آخرین پل باقیمانده بزرگراه که اتصال بزرگراه امام رضا(ع) به بزرگراه شهید نجفی رستگار در مسیر شرق به غرب است، را به بهره‌برداری برسانیم که این موضوع با افتتاح کل پروژه توام می‌شود. البته به تأخیر افتادن کارهای اجرایی این پل هم مربوط به تملک چند گاراژ بود که در طولانی مدت انجام شد.»
- کاهش ترافیک در شبکه‌های محلی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای
بعد از بهره‌برداری از این پروژه، حدود ۲۰ تا ۳۰درصد از ترافیک میدان بسیج و سه‌راه افسریه کاهش پیدا می‌کند.
«وحید رضا محمدی» شهردار منطقه ۱۵ با اعلام این موضوع، می‌افراید: «در آینده نزدیک رانندگانی که از بزرگراه بعثت به سمت سه‌راه سیمان در حرکت هستند به جای اینکه از سه‌راه افسریه وارد بزرگراه امام رضا(ع) شوند از همان بزرگراه امام علی(ع) وارد بزرگراه شهید نجفی رستگار می‌شوند و در ادامه به سه‌راه سیمان می‌روند. بخش زیادی از ترافیکی که از سمت سه‌راه سیمان وارد شهر می‌شود مربوط به رانندگانی است که پل بسیج را دور می‌زنند و به سمت آزادگان می‌روند.
حالا این رانندگان از همان سه‌راه سیمان وارد بزرگراه شهید نجفی رستگار می‌شوند و به بزرگراه آزادگان می‌روند. از طرفی اهالی شهرک کاروان در رضویه برای اینکه خود را به خیابان‌های دماوند، پیروزی، شهید محلاتی و میدان امام حسین(ع) برسانند، می‌تواند از بزرگراه شهید نجفی رستگار وارد بزرگراه امام علی(ع) شوند و به مسیر ادامه دهند حتی اهالی مشیریه هم برای اینکه وارد بزرگراه امام علی(ع) شوند باید به سه‌راه افسریه می‌رفتند اما حالا از انتهای مشیریه با یک خروجی وارد بزرگراه امام علی(ع) می‌شوند و در نهایت به مسیرهای دیگر می‌روند. حتی برای اهالی‌مشیریه دسترسی به خیابان خاوران و میدان خراسان هم فراهم شده است. ایجاد بزرگراه شهید نجفی رستگار هم در شبکه محلی و منطقه‌ای و هم در شبکه فرامنطقه‌ای و شهری تأثیرگذار است. هرچه جلوتر برویم تأثیرات ترافیکی برای شهر تهران، تأثیرات اجتماعی برای اهالی مشیریه و تأثیرات پدافندی در منطقه بیشتر مشخص و محرز می‌شود.»
- ۸۲۰ ملک معارض به‌صورت کلی اعم از ملک مسکونی و زمین در مسیر پروژه بزرگراه شهید نجفی رستگار تملک شده است
- ۵۳ ملک معارض از ابتدای سال جاری تاکنون در مسیر بزرگراه شهید نجفی رستگار تملک شده است.
- ۴ تقاطع غیرهمسطح در محل اتصال بزرگراه شهید نجفی رستگار، شهید مزینانی، بزرگراه امام علی(ع) و بزرگراه شهید شوشتری ساخته شده است.
- ۲۰ درصد از ترافیک میدان بسیج و سه‌راه افسریه بعد از بهره‌برداری از بزرگراه شهید نجفی رستگار کاهش می‌یابد
- ۶ کیلومتر طول مسیر پروژه بزرگراهی شهید نجفی رستگار است