به‌عنوان مثال بورس کالای آمریکا در کنار قهوه و شکر، نفت خام و مشتقات نفتی را عرضه می‌کند و اتفاقا این معاملات بخش عمده‌ای از ارزش بورس نیویورک را تشکیل می‌دهد.
اما بورس کالا بعد از مدت‌ها یکه‌تازی معاملات فلزی سال گذشته با افتتاح تالار کیش، فرآورده‌های نفتی را رسما پذیرفت.
هرچند که نفت خام هنوز مجوز معامله در این بورس را نگرفته و باتوجه به دشواری‌های معامله نفت به‌نظر هم نمی‌رسد به این زودی‌ها شاهد عرضه آن در تالار کیش باشیم.
با این‌همه در شرایطی که بورس کالا تا اطلاع ثانوی به معامله محصولات پایین‌دستی بسنده کرده، تولیدکنندگان فرآورده‌های نفتی در مدت کوتاه سپری شده به عرضه محصولاتشان در بورس روی خوش نشان داده‌اند.
باتوجه به همین استقبال هم رینگ صادراتی تالار کیش به فاصله اندکی از افتتاح این تالار با معامله اولین محموله نفتای سنگین راه‌اندازی شد و انتظار می‌رود حجم و تنوع معاملات در رینگ صادراتی به‌سرعت افزایش یابد.
اما توجه متولیان صنایع پایین‌دستی نفت به حضور در معاملات ارزی بورس کالا قطعا ریشه در نظام دولتی و نظام اقتصاد یارانه‌ای دارد.
نظارت دولت بر نظام قیمت‌گذاری و جلب نظر مثبت مصرف‌کننده، صاحبان صنایع ازجمله صنایع فلزی، فرآورده‌های لبنی، شوینده‌ها و البته تولیدکننده‌های فرآورده‌های نفتی را در چنان مضیقه‌ای قرار داده که درپی راه‌حلی برای فرار از بحران برآمده‌اند و در این شرایط حضور در بازارهای جهانی بهترین روش افزایش سودآوری به نظر می‌رسد.
به عبارت دیگر نظام قیمت‌گذاری یارانه‌ای بازده سرمایه‌گذاری اقتصادی چند ۱۰۰ میلیارد ریالی را به حداقل رسانده و صاحبان صنعتی ترجیح می‌دهند محصولاتشان را با قیمت جهانی بفروشند.
* عضو هیأت مدیره بورس کالا