همشهری آنلاین_ بهاره خسروی: صدای تردد هواپیماها جایگزین نغمه خوش پرندگان سرخوش در محله شد و ترافیک، آلودگی صوتی، مشکلات شهری و معضلات اجتماعی به دلیل کمبود سرانه‌های فرهنگی و اجتماعی به مرور ساکن دائمی محله جی شدند. در این گزارش همراه «فریبا تاجیک» مدیر محله و «مرتضی عبدالحسینی» شورایار محله جی راهی یکی از نخستین محله‌های تکه دهم پایتخت شدیم و از نزدیک پای درد دل اهالی نشستیم.
دریک نیم روز گرم تابستان راهی محله جی و بوستان شقایق، تنها بوستان این محله، می‌شویم. بوستان چندان بزرگ نیست و با یک نگاه کلی به راحتی همه فضای آن قابل مشاهده است. جمعیت چندانی داخل بوستان نیستند، تعدادی پیرمرد و چند جوان به‌صورت پراکنده روی نیمکت‌ها نشسته‌اند، اما گویا کسی تمایل به صحبت ندارد. به دلیل مجاورت این بوستان با دادسرای خیابان شهید جرجانی به گفته اهالی، این بوستان فضای مناسبی برای استفاده اهالی ندارد. داخل بوستان اغلب یا مجرمان نشسته‌اند یا مراجعه‌کنندگان به دادسرا حضور دارند.
مدیر محله با تأیید صحبت‌های اهالی می‌گوید: «شقایق تنها بوستان محله است و در مواقع اجرای برنامه برای بانوان به‌ویژه ورزش صبحگاهی دچار مشکل هستیم. چون چندان امنیت ندارند.» به گشت‌وگذارمان در دل محله جی و کوچه و پسکوچه‌هایش ادامه می‌دهیم. یکی از اهالی که به شرط فاش نشدن نامش راضی به گفت‌وگو می‌شود، از فضای ناامن محله گلایه می‌کند: «در این محله شب و روز نداریم. حضور اراذل و اوباش، خرده‌فروش‌های مواد و معتادان امان ما را بریده است. خانه ما طبقه اول است. اغلب معتادان اشتباهی شب و نصف شب برای دریافت موادمخدر به شیشه پنجره‌مان می‌کوبند. چند وقت پیش گوشی‌ام را پشت پنجره اتاقم گذاشته بودم که یکی از همین معتادان رهگذر توری پنجره را شکافت و گوشی‌ام را به سرقت برد.»این همسایه ما که دل پردردی از اوضاع ناامن محله زندگی‌اش دارد، ادامه می‌دهد: «معتادان وقت و بی‌وقت در مقابل خانه‌مان تجمع می‌کنند و در برابر اعتراض ما رفتارهای زشت بروز می‌دهند یا از الفاظ رکیک استفاده می‌کنند. دست ما به جایی‌بند نیست و اعتراض‌های ما بی‌نتیجه مانده است.»
- جولان موش‌ها در نهرها
یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که در محله جی بلای جان کاسبان به‌ویژه فروشندگان مواد خوراکی و غذایی شده است، جولان موش‌ها در نهرها و گوشه و کنار محله است. یکی از کاسبان خیابان پشت پارک شقایق این را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «وجود این جانوران باعث به خطر افتادن سلامتی اهالی می‌شود. بد نیست برای امحای موش‌ها اقدام جدی از سوی مسئولان شهری انجام شود.»
- بیکاری و ترافیک
بخشی از محله جی مجاور بزرگراه یادگار امام(ره) است. اجرا نشدن کامل طرح بزرگراه یادگار و وجود املاک معارض باعث ایجاد معضل ترافیک در محله جی شده است. «یوسف رودباریان» از کاسبان و اهالی قدیمی محله جی با بیان این مطلب می‌گوید: «به دلیل اجرای نیمه‌کاره طرح بزرگراه یادگار امام(ره) در تقاطع یادگار به‌ویژه سی‌متری جی ترافیک زیادی داریم. بخش بزرگی از این ترافیک هم به خیابان مجاور سرایت می‌کند و اغلب در محله شاهد ترافیک سنگین و تصادف‌های زیادی به‌ویژه در سی‌متری جی هستیم.»به گفته رودباریان بیکاری از دیگر مشکلات جوانان محله است؛ مشکلی که آسیب‌های اجتماعی مانند بزهکاری را همراه دارد. او در ادامه اضافه می‌کند: «محله ما بافت جمعیتی جوانی دارد که بیشتر آنها بیکارند. اگر همکاری باشد دستمزد آن پایین است و کفاف خرج روزمره را نمی‌دهد.»
- تغییر کاربری مشاغل مزاحم
خیابان شهید سبحانی در محله جی از خیابان‌های اصلی اتصال جنوب به شمال به منطقه است. این خیابان پر تردد است و بعضی از مشاغل در آن نیاز به ساماندهی دارد. «داود بیگی‌نژاد» از اهالی قدیمی و از کاسبان خیابان با اشاره به این موضوع می‌گوید: «بخشی از مغازه‌های خیابان شهید سبحانی (16 متری امیری) را تعمیرگاه‌های خودرو تشکیل می‌دهند و در واقع به دلیل سر و صدای زیاد جزء مشاغل مزاحم محسوب می‌شوند. ساماندهی این مشاغل و جابه‌جایی آنها به بخش دیگری از منطقه از مهم‌ترین خواسته‌های اهالی است.» بازپیرایی درختان قدیمی خیابان شهید سبحانی از دیگر نیازهای شهری محله جی است که بیگی‌نژاد به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «با توجه به قدمت محله جی، بسیاری از درختان خیابان شهید سبحانی بیمارند و نیازمند رسیدگی برای افزایش سبزینگی و زیبایی محله هستند.»
- فقر سرانه فرهنگی
محله‌های ناحیه یک اغلب در بقایای بوستان‌ها و زمین‌های کشاورزی تهران قدیم شکل گرفته‌اند. به همین دلیل تعداد بوستان‌ها در ناحیه به نسبت بیشتر از سایر نواحی منطقه است. اما محله جی از این نعمت محروم است. «مرتضی عبدالحسینی» از اعضای شورایاری محله جی با بیان این مطلب می‌گوید: «محله ما فقط یک بوستان دارد. در صورتی که محله‌های همجوار مانند هفت‌چنار دارای بوستان‌های بیشتری هستند. همین یک بوستان هم برای اهالی قابل استفاده نیست.» فقر سرانه فرهنگی و ورزشی در محله جی از دیگر مواردی است که عبدالحسینی به آن اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد: «بیشتر باشگاه‌های محله خصوصی‌اند. تنها مجموعه ورزشی جانبازان متعلق به شهرداری است که میان محله ما و محله سلیمانی مشترک است. تنها فضای فرهنگی محله سرای محله است که با توجه به حجم جمعیت و نیروی جوان پاسخگوی نیاز اهالی نیست. همین نبود امکات فرهنگی و تفریحی زمینه‌ساز بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در محله می‌شود. امیدوارم مسئولان در برنامه‌های جدید خود برای تأمین سرانه‌های مورد نیاز اهالی جی راه‌حل مناسبی پیدا کنند.»
- ارائه خدمات فرهنگی و ورزشی
تنها مرکز فرهنگی محله جی که اهالی می‌توانند برای سپری کردن اوقات فراغت خود و انجام فعالیت‌های فرهنگی از آن بهره‌مند شوند، سرای محله جی است. مدیر محله جی با بیان این مطلب می‌گوید: «در محله جی فضای فرهنگی زیادی نداریم. اما سعی کرده‌ایم از امکانات سرای محله برای خدمت‌رسانی به شهروندان استفاده کنیم. امکانات ما محدود است، اما تا قبل از کرونا برنامه‌های آموزشی و فرهنگی سرای محله به‌صورت مستمر با مشارکت اهالی اجرا می‌شد. در سرای محله کتابخانه‌ای داریم که علاقه‌مندان به مطالعه می‌توانند از امکانات آن استفاده کنند. باشگاه ورزشی سرای محله هم به بانوان خدمات ورزشی ارائه می‌دهد.» به گفته «فریبا تاجیک» سعی مجموعه شورایاری و مدیریت محله رفع نیاز فرهنگی و اجتماعی اهالی است: «هرچند بضاعت اندکی داریم، اما اهالی می‌توانند از خدمات سرای محله بهره‌مند شوند.»
- زمین مناسب نداریم
بعد از شنیدن گلایه اهالی از مشکلات محله جی با «اشکان صومی» شهردار ناحیه یک درباره بخشی از این مشکلات که مربوط به حوزه شهرداری است، گفت‌وگو کردیم. شهردار ناحیه درباره مشکل کمبود سرانه فضای سبز و سرانه‌های فرهنگی توضیح می‌دهد: «ناحیه یک به نسبت سایر نواحی منطقه سرانه فضای سبز خوبی دارد، اما در محله جی زمین مناسب برای توسعه سرانه فضای سبز نداریم.» به گفته صومی در زمینه مبارزه با جانوران موذی شهروندان هم باید همکاری داشته باشند. بسیاری از کاسبان به‌ویژه میوه‌فروشی‌ها با انداختن ضایعات خود داخل نهرها باعث ماندگاری و زاد و ولد موش‌ها می‌شوند، اما عملیات مبارزه با جانوران موذی همچنان و صورت مستمر در حال انجام است.
شهردار ناحیه وجود تعمیرگاه‌ها در خیابان شهید سبحانی را برای دسترسی شهروندان به مراکز خدماتی مورد نیاز می‌داند. همچنین توضیح می‌دهد: «علمیات آبیاری، هرس و طوقه‌چینی درختان خیابان شهید سبحانی به‌صورت مستمر در حال انجام است.»