همشهری آنلاین_ فاطمه عسگرنیا: مقصد همه این خودروها یک جاست، زمین بزرگی در پشت بازار میوه و تره‌بار نواب؛ جایی که از آن به‌عنوان کارگاه خدمات شهری منطقه هم یاد می‌شود اما بیش از آنکه کارگاه خدمات شهری باشد، امروز به کلکسیونی از آسیب‌های اجتماعی و شهری تبدیل شده است. فعالیت ۴ شرکت پیمانکاری حوزه خدمات شهری در این محل باعث شده تا با تخلیه ضایعات زباله‌های منطقه که این روزها در سایه کرونا خریداری ندارد، آرادکوه جدیدی در این نقطه از شهر متولد شود.
درست پشت ساختمان میوه وتره‌بار نواب زمین عریض و طویلی قرار دارد که ظاهر ورودی‌اش با دیوارهای بالا رفته از خاک و سیمان، تصویر یک کارگاه عمران شهری را در بدو ورود برای هر رهگذری ترسیم می‌کند، اما همین که به میانه زمین می‌رسیم بوی تعفن زباله آدمی را آزار می‌دهد. در هر گوشه و کنار این زمین، گروهی مشغول کار و تلاشند. از لودرهایی که مشغول بار زدن ضایعات تخلیه‌شده در گوشه و کنار زمین هستند تا خودروهای حمل زباله‌ای که به نوبت ایستاده‌اند تا این ضایعات را در فضاهای خالی زمین تخلیه کنند. اینجا کارگاه تعمیر سطل‌های مکانیزه نیز هست و انباشت این سطل‌ها روی هم بر بوی نامطبوع پراکنده در این فضا افزوده است. در میان ضایعات رهاشده در این فضای گسترده همه چیز دیده می‌شود، از تیر و تخته‌های بزرگ و کوچک تا لاستیک‌های فرسوده، از نخاله‌های ساختمانی تا شاخه‌های درختان و گیاهان هرس‌شده. حتی در میان این ضایعات می‌توان اتاق‌های رهاشده خودرو هم پیدا کرد. اصلاً شهر فرنگ که می‌گویند همین جاست. تعمیرکاران خودروهای خدمات شهری و کارگران مسئول سطل‌های مکانیزه در میان همه این آلودگی‌ها روز را به شب می‌رسانند.
ساکنان همسایه این زمین هم از پنجره خانه‌های مشرف به آن باید یکی از زشت‌ترین تابلوهای زنده شهری را هر روز تماشاگر باشند. اما اینها تمام رنج اهالی محله از زمین مذکور نیست. مردم محله هلال‌احمر وقتی برای خرید به بازار میوه‌وتره‌بار این محله مراجعه می‌کنند باید دو چشم دیگر هم قرض کنند تا با کامیون‌ها و خوردوهای عبوری حمل زباله از محوطه بازار روز برخورد نکنند. یکی از کارکنان بازار میوه و تره‌بار با بیان این مطلب می‌گوید: «بارها و بارها مشتریان بازار را از چند قدمی این خودروها نجات داده‌ایم. اهالی محل از تردد این خودروها خبر دارند، اما رهگذران از بزرگراه نواب که‌گاه برای خرید به بازار میوه و تره‌بار نواب مراجعه می‌کنند، خبر از این وضعیت ندارند. آنها درست هنگامی‌که با خیال آسوده مشغول تردد در محوطه هستند، با صدای بوق یک کامیون یا خودرو حمل زباله از جا کنده می‌شوند.»
- بوی نامطبوع امانمان را بریده
«منصوره پارسا» یکی از ساکنان کوچه میرحسینی، باسابقه سکونتی ۵۰ ساله در محله هلال‌احمر می‌گوید: «در هوای به این گرمی جرئت روشن کردن کولر نداریم، چراکه بوی نامطبوع این زمین از دریچه‌های کولر به داخل خانه می‌آید. تحمل چنین شرایطی در دوران شیوع کرونا برای اهالی محله غیرممکن و وحشت‌آور شده است.»
او با اشاره به تردد مداوم خودروهای سنگین در همسایگی خانه فرسوده‌شان می‌گوید: «تمامی دیوارهای خانه ما به خاطر تردد این خودروها ترک برداشته است و باکوچک‌ترین لرزشی امکان فروریختن خانه بر سر همه ما وجود دارد.»
«پروانه سفالیان» یکی دیگر از اهالی این کوچه هم می‌گوید: «به خاطر وجود این زمین محله جولانگاه موش و سوسک شده است. تردد خودروهای سنگین در این زمین شبانه‌روزی است و اهالی این محله از صدای فعالیت آنها آرامش ندارند.» بوی تعفن زباله به خاطر وجود این زمین جزء لاینفک زندگی اهالی محله هلال‌احمر است. سفالیان این موضوع را ریشه در محروم بودن محله می‌داند و می‌گوید: «مسئولان شهری که سال‌هاست این زمین را به حال خود رها کرده‌اند، آیا حاضرند ۲۴ ساعت به جای ما در همسایگی این زمین زندگی کنند؟» اما مدیر بازار میوه و تره‌بار نواب که پیش از این بارها و بارها از این مسئله نزد شورایاری محله اظهار گلایه و ناراحتی کرده بود، متأسفانه حاضر به گفت‌وگو با خبرنگار همشهری محله در این‌باره نشد.
- پله‌ای برای سرقت آسان از منازل اهالی
شورایاران محله هلال‌احمر هم سال‌های‌سال است پیگیر این موضوع هستند اما همیشه مسئولان و مدیران شهری با وعده‌های چند ماهه برای رفع این معضل از آنها وقت خریده‌اند. «اکبر آذری» عضو شورایاری محله هلا ل احمر می‌گوید: «در محله هلال‌احمر جانبازان شیمیایی کم نیستند؛ افرادی که این روزها از گرد و غبار تولیدی حاصل از تردد کامیون‌ها و خودروهای سنگین در این زمین نمی‌توانند در فضای خارج از خانه تردد کنند.»
او با اشاره به دسترسی آسان سارقان از این زمین به منازل مردم می‌گوید: «انباشته شدن ضایعات روی هم و خاک و مصالح موجود در این زمین باعث شده تا سارقان خیلی راحت به خانه همسایه‌های این زمین دسترسی داشته باشند. همین مسئله امنیت و آرامش را از محله ربوده است.»
- خوابگاه معتادان متجاهر
«حمید افصلی» یکی دیگر از شورایاران محله هلال‌احمر می‌گوید: «این زمین مدت‌هاست به پناهگاه معتادان متجاهر در ساعات تاریک شب تبدیل شده است که با بهره‌گیری از تاریکی فضا شب‌ها این زمین را به محفل گرم و دوستانه خود تبدیل می‌کنند. همین مسئله باعث شده تا اهالی هر شب شاهد تردد تعداد زیادی از این افراد در محله باشند.» او با اشاره به باز بودن در این مجموعه از شب تا صبح می‌گوید: «ماه گذشته در زمین رهاشده دیگری در محله یک جسد کشف شد. حتماً باید در این محل هم جنایتی رخ دهد تا مسئولان به فکر چاره‌ای برای آن باشند؟ خدا می‌داند شب‌ها در تاریکی محض این زمین چه جرائمی که اتفاق نمی‌افتد.»
- پرسه کودکان‌کار در زمین
«محمد خزاعی» دبیر شورایاری محله هلال‌احمر هم در این‌باره می‌گوید: «تمام محوطه در اختیار شهرداری منطقه ۱۱ است و ادوات پیمانکاران هر ۴ ناحیه و ۱۷ محله در آن مستقر شده است؛ فضایی که این روزها به خاطر تخلیه ضایعات زباله‌ها، نگهداری و تعمیر سطل‌های مکانیزه آلوده به کانون شیوع ویروس کرونا تبدیل شده است.»
او با انتقاد از عملکرد شهرداری منطقه ۱۱ به خاطر بی‌توجهی به این مسئله می‌گوید: «به خاطر جلوگیری از شیوع کرونا تمام گودهای دفن زباله را در اطراف تهران تعطیل کرده‌اند و آرادکوه هم ضایعات زباله‌ها را نمی‌پذیرد. آن وقت در دل محله‌های مسکونی شهر باید شاهد تلنبار شدن این ضایعات آلوده به شیرابه زباله و... باشیم.»
او در ادامه از این زمین به‌عنوان یک کلکسیون از آسیب‌های اجتماعی و شهری یاد می‌کند و می‌گوید: «در این زمین شاهد انواع و اقسام آسیب‌های اجتماعی و شهری هستیم. از دورهمی شبانه معتادان متجاهر و بی‌خانمان‌های شهر گرفته تا پرسه کودکان‌کار و زباله‌گرد. این در حالی است که حوزه فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه با سر باز زدن از پیگیری، حل معضل را فقط وظیفه معاونت خدمات شهری می‌داند.»
خزاعی با بیان اینکه محل تخلیه ضایعات منطقه ۱۱ یک مشکل فرامحله‌ای است که این روزها فقط دامن محله هلال‌احمر را گرفته است، می‌گوید: «اگر مسئولان شهرداری منطقه برای این مسئله چاره‌اندیشی نکنند، موضوع را از سوی شورای‌شهر و شهرداری تهران دنبال خواهیم کرد. چراکه حق اهالی محله هلال‌احمر این نیست! »
- ریزگردها امان مردم را بریده
دبیر کارگروه سلامت شورایاری محله هلال‌احمر هم از افزایش ریزگردها و بوی نامطبوع زباله در محله و به خطر افتادن سلامت مردم اظهار گلایه می‌کند و می‌گوید: «تردد ۲۴ ساعته خودروهای سنگین در این زمین خاکی باعث شده تا پراکندگی ریزگردها در این فضا افزایش یابد و این مسئله در کنار آلودگی هوای تهران راه نفس کشیدن را بر مردمی که پنجره‌های خانه‌شان به روی این زمین باز می‌شود، بسته است.»
«سیده نجمه فتحعلی‌زاده» با اشاره به آلودگی خاک این زمین می‌گوید: «بخشی از این زمین به کارگاه خودروهای سنگین و سطل‌های مکانیزه تبدیل شده است. آلودگی ناشی از این فعالیت‌ها به زمین منتقل و این موضوع باعث آلودگی خاک می‌شود. در واقع ما در سایه وجود این زمین هم آلودگی هوا داریم، هم آلودگی خاک. ضمن اینکه در دوران شیوع کرونا همه این عوامل دست به دست می‌دهند و سلامت اهالی محله را بیش از پیش تهدید می‌کنند.»
دبیر کارگروه سلامت شورایاری محله هلال‌احمر می‌گوید: «هلال احمر یکی از محله‌های کم‌برخوردار منطقه ۱۱ است و این زمین می‌تواند بعد از تخلیه و بهسازی به یک مجموعه فرهنگی، بوستان محلی یا حتی کتابخانه و سالن ورزشی برای بچه‌های محل تبدیل شود.»
- پیمانکاران هم ناراضی‌اند
پیمانکاران فعال در این مجموعه هم از وضعیت پیش رو راضی نیستند. احدی، پیمانکار ناحیه ۳ منطقه ۱۱، با اشاره به خودروهای به صف ایستاده زباله در ورودی کارگاه می‌گوید: «زباله‌های داخل اینها را آراد کوه قبول نمی‌کند. ما هم چاره‌ای نداریم. نمی‌شود زباله‌ها را در گوشه خیابان رها کنیم. مجبوریم در این فضا تخلیه کنیم که این کار هم اصولی نیست، چراکه شهرداری هر منطقه باید فضایی برای تخلیه ضایعات زباله منطقه داشته باشد.»
او هم تأیید می‌کند که تمامی پیمانکاران نواحی چهارگانه منطقه ۱۱ ضایعات زباله‌های خود را در این فضا تخلیه می‌کنند و این مسئله باعث پراکندگی بوی نامطبوع در محل شده است. این پیمانکار خدمات شهری با بیان اینکه از ۲ ماه گذشته تا به حال ضایعات زباله‌ها را کهریزک دیگر تحویل نمی‌گیرد، اظهار می‌دارد: «این زمین هم دیگر گنجایش این ضایعات را ندارد و ما مجبوریم این ضایعات را در گودهای غیرمجاز اطراف تهران تخلیه کنیم؛ فضاهایی که دیگر ظرفیتشان تکمیل است و نمی‌دانیم باید چه کنیم.»
به گفته او و همکارش، روزانه ۲۰ تن ضایعات زباله از یک ناحیه جمع‌آوری می‌شود که جایی برای تخلیه آنها وجود ندارد. پیمانکاران هم برای فرار از پرداخت جریمه به کهریزک و درگیر شدن با اهالی محل مجبورند این ضایعات را در گوشه و کنار شهر تا گودهای قرچک تخلیه کنند.»
خوبان، یکی دیگر از پیمانکاران عاصی از این وضعیت، می‌گوید: «شب که کامیون‌ها ضایعات را از محله‌ها جمع‌آوری می‌کند، جایی ندارند و مجبورند ضایعات را در این زمین تخلیه کنند. این امر برای اهالی محله هم با پراکندگی بوی بد همراه است و هم با سر و صدا و آلودگی.»
او ادامه می‌دهد: «با شیوع ویروس کرونا جان ما هم در این زمین در خطر است. زندگی لای زباله‌ها در چنین شرایطی کار آسانی نیست. بسیاری از کارگران ما بیمار شدند و بعد از بهبودی دیگر حاضر به کار در این فضا نشدند. ما اگر محلی برای تخلیه ضایعات داشته باشیم هرگز در دل یک محله دست به این کار نمی‌زنیم. این را هم باید بگویم که تمامی اعتراضات مردم را قبول داریم.»
- معاون خدمات شهری و زیست‌محیطی شهرداری منطقه ۱۱:
- تصمیم زیست‌محیطی مدیریت پسماند به ضرر منطقه تمام شد
معاون خدمات شهری و زیست‌محیطی شهرداری منطقه ۱۱ نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما ضمن پذیرفتن تمام مشکلات و گلایه‌های مردمی درباره این زمین اظهار می‌دارد: «در طرح تفصیلی زمین‌هایی تحت عنوان خدمات شهری در نظر گرفته شدند که شهرداری‌ها باید به تملک اراضی موجود در مناطق اقدام کنند تا محلی برای نگهداری ماشین‌آلات و تجهیزات خدمات شهری داشته باشند. این در حالی است که ما به دلیل موقعیت منطقه هرگز نتوانسته‌ایم در این خصوص اقدامی‌صورت دهیم.»
کوروش خرد با اشاره به جمع‌آوری روزانه ۲۷۰ تن زباله از منطقه می‌گوید: «این زباله‌ها از ۲۰۰ مخزن موجود در منطقه جمع‌آوری می‌شوند. برای نگهداری و تعمیر این مخازن به یک فضا نیاز داشتیم و چاره‌ای نداشتیم جز استفاده از زمین مذکور در حاشیه بزرگراه نواب. تا یک ماه پیش از این زمین فقط برای نگهداری تجهیزات و ماشین‌آلات و تعمیر مخازن استفاده می‌کردیم، اما از یک ماه پیش به دستور مدیریت پسماند شهر تهران مبنی بر بازیافت ضایعات زباله‌ها در مناطق و دفن آنها بعد از بازیافت با توجه به نبود فضای مناسب ناچار به انتقال ضایعات به این زمین شدیم.»
او با اشاره به کمبود ماشین‌آلات جمع‌آوری ضایعات زباله‌ها در منطقه می‌گوید: «کمبود این تجهیزات باعث شد تا ضایعات به‌صورت درهم از منطقه جمع‌آوری شود و بعد از انتقال به کارگاه خدمات شهری منطقه کارگران پسماند به بازیافت آنها اقدام کنند. این اقدام در مناطق حاشیه‌ای تهران که در خصوص تأمین زمین مشکلی ندارند، بدون هیچ دردسری دنبال می‌شود. اما در منطقه ۱۱ به دلیل نبود زمین مجبوریم کار را در دل یک محله و در همسایگی ساختمان‌های مسکونی دنبال کنیم.»
معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه ۱۱ با تأکید بر ضرورت همکاری و همراهی مدیریت پسماند تهران با شهرداری منطقه ۱۱ و صدور مجوز تخلیه ضایعات زباله‌ها در آرادکوه یا کهریزک اظهار می‌دارد: «تداوم این شرایط برای شهرداری هم دیگر امکانپذیر نیست و پیمانکاران با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کنند و ضروری است که در خصوص مناطق محروم از زمین موردنظر، تصمیم دوباره‌ای اخذ کنند.»
خرد ادامه می‌دهد: «تصمیم سازمان مدیریت پسماند درباره بازیافت ضایعات زباله‌ها تصمیم خوب و ارزشمندی برای حفاظت از محیط‌زیست است، اما اجرای این طرح در محله هلال‌احمر که زمین ندارد، باعث تهدید محیط‌زیست شده است.»
او با اشاره به شناسایی چند زمین برای جابه‌جایی کارگاه خدمات شهری منطقه از محله هلال‌احمر می‌گوید: «یکی از این زمین‌ها کارگاه مترو در محله هلال‌احمر است که هنوز تحویل منطقه ۱۱ نشده است و به محض تحویل به این کار اقدام می‌کنیم.»
معاون خدمات شهری و محیط‌زیست شهرداری منطقه ۱۱ وعده جدیدی برای کم شدن سایه مشکلات این زمین از سر محله هلال‌احمر نمی‌دهد و می‌گوید: «در حال حاضر زمینی برای انتقال ماشین‌آلات خدمات شهری نداریم و مدیریت پسماند تهران هم تصمیمی‌در خصوص شرایط فوق نگرفته است. لذا نمی‌توانیم زمان مشخصی را برای پایان این مشکلات عنوان کنیم.»