همشهری آنلاین_ سمیرا باباجانپور: کووید۱۹ کادر درمان را خسته و فرسوده کرده است. دیگر نقل کارو تعهد نیست. همه چیز عشق است وایثار . همه چیز در اشک‌ها و لبخندهایی خلاصه می‌شود که با فوت یک بیمار به اوج اندوه می‌رسد و با بهبودی بیماری دیگر رنگ لبخند به خود می‌گیرد. باید لحظاتی در کلینیک نفس در بیمارستان ابن سینا مهمان کادر درمان این مجموعه باشید تا از نزدیک با تلاش این گروه داوطلب برای تست و غربالگری بیماران کرونایی آشنا شوید. لطفاً با ماسک وارد شوید.
- جهاد از نوع کرونا
«لیلا زمانی» در همان روزهای ابتدایی شیوع ویروس «کرونا» به گروه‌های جهادی پیوست و در کنار آنها برای شهروندان و بیماران ماسک می‌دوخت، اما انجام این کار هم او را راضی نمی‌کند و با دیدن فراخوان «جذب نیرو برای نقاهتگاه بیماران کرونایی»، دست به کار می‌شود و به کمک بیماران می‌شتابد. او درباره فعالیتش در این زمینه می‌گوید: «پوشیدن لباس خدمت و نجات جان هم‌نوعانم که ویروس کرونا آنها را از پای انداخته بود، یکی از بهترین اتفاق‌های زندگی‌ام محسوب می‌شود. چراکه در کنار تلخی این بیماری، اتفاق‌هایی را تجربه کردم که تا ابد آثارش در زندگی‌ام جاری و باقی است. برای همین، می‌توانم بگویم درمان و کمک به بیماران کرونایی در نقاهتگاه «ایران‌مال»، تجربه‌ای ماندگار و تأثیرگذار در زندگی‌ام است. اغلب کارها را برای دل خودم انجام می‌دهم. اکنون که درگیر ویروس کرونا هستیم با فعالیت‌های جهادی دیگرم مانند کمک‌رسانی و ارائه خدمات به روستاهای خیلی محروم، همه را برای رضایت قلبی خود انجام می‌دهم تا با این فعالیت‌ها حال دلم خوب باشد، اما فعالیت در نقاهتگاه بیماران کرونایی ایران‌مال، جنسش با دیگر فعالیت‌های جهادی بسیار متفاوت بود. اغلب افرادی که در این نقاهتگاه به‌صورت داوطلبانه و جهادی خدمت می‌کنند، دانشجوی پزشکی هستند، اما برایشان فرقی نمی‌کند که در چه زمینه‌ای بخواهند کار کنند.
از نیروی خدماتی تا بهیاری یا پرستاری، همه این کارها را با عشق و از دل وجان انجام می‌دهند. توصیف این فعالیت‌ها کار آسانی نیست. چون باید از نزدیک همه این وقایع را تجربه کرد تا به سختی این کار پی برد. بارها پیش آمده بود که لباس‌ها یا ماسک و شیلدها آنها را اذیت می‌کرد با تلاش مضاعف و پیگیری‌های بسیار در صدد بودیم تا مارک دیگری را برای آنها تهیه کنیم تا وقتی ساعت‌های زیاد مجبورند آنها را تحمل کنند، حداقل فشار کمتری به آنها وارد شود و راحت‌تر باشند. لبخند رضایت آنها، برای من یک دنیا ارزش داشت. زحمت‌ها و مشقت‌هایی را که کارد درمان برای بهبودی بیماران می‌کشیدند، به معنای واقعی می‌دیدم و با پوست و خونم آنها را لمس می‌کردم. متأسفانه در نقاهتگاه ایران‌مال، نوجوانان زیادی بستری شدند. آنها با ابتلا به این بیماری از درس‌هایشان عقب مانده بودند و برای آنها نیروی متخصص گذاشتیم تا دروس را با آنها کار کند. همچنین از نظر روحی هم حالی برای انجام فعالیت نداشتند. در کنار خدمات درمانی، چندین روز به دنبال وسایل بازی شاد و مفرح می‌گشتم تا بتوانم با تیم روان‌شناسی این مرکز، شادی و امید به زندگی را به آنها بازگردانم. وقتی می‌دیدم این تصمیم چقدر در روحیه آنها تأثیر داشته است، انرژی مضاعفی برای ادامه این فعالیت‌ها می‌گرفتم و بیشتر تلاش می‌کردم. اینها حس‌هایی بود که من بعید می‌دانم تا آخر عمرم دیگر بتوانم آنها را تجربه کنم.»
- رسانه‌ها خطر کرونا را جدی‌تر بگیرند
صحبت که می‌کند ناگهان بغضش می‌ترکد و با اشک حرف‌هایش را ادامه می‌دهد.وقتی ازنگاه پیرمرد بیماری می‌گوید که با ضعف و ناتوانی به فرزندش نگاه می‌کرد تا برایش‌کاری کند و پزشکان نمی‌توانستند کارخاصی انجام دهند گریه امانش نمی‌دهد. دکتر «محمود سعیدی» از آن پزشکانی است که کار را با دلش گره زده است. خودش می‌گوید: «اوایل بعد از شیفت‌کاری وقتی می‌خواستم به خانه بروم اول در ماشین کلی اشک می‌ریختم و بعد راهی می‌شدم.»
او به اتفاق پزشکان دیگر بیمارستان ابن سینا قبل از اینکه کلینیک نفس ساخته شود در همان ورودی درمانگاه خدمات لازم به بیماران کووید ۱۹ را ارائه می‌دادند. دکتر سعیدی می‌گوید: «روزها و ماه‌های اول همه روزه در کلینیک بودیم البته الان برنامه‌ریزی شده است و پزشکان طبق برنامه حضور دارند و اگر نیاز باشد همه گروه جمع می‌شوند. دیروز ساعت یک ونیم زنگ زدند که درمانگاه نیاز به کمک دارد بدون اینکه ناهار بخورم به کلینیک مراجعه کردم. چون خودم را موظف می‌دانم . با توجه به اپیدمی که الان است دوباره پزشکان درگیر شده‌اند. البته الان می‌توانم بگویم نسبت به روزها و هفته‌های قبل ۲۰ تا ۳۰درصد مراجعه‌کنندگان کمتر شده‌اند.»
- فعلاً نگاه خوشبینانه نداشته باشیم
دکتر سعیدی دلیل بی توجهی شهروندان به رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی را طبیعی جلوه دادن شر÷ایط می‌داند و می‌گوید: «متأسفانه وقتی همه شهر فعال است و روال عادی به جامعه بازگشته مردم دیگر ترسی از این بیماری ندارند. فکر می‌کنند حتماً شرایط خوب است که کنترل‌ها محدود شده. این بین رسانه‌ها باید همچنان به‌طور جدی از خطرکرونا حرف بزنند. نگاه خوشبینانه را نباید ترویج دهیم. چیزی برای رفتار خوشبینانه فعلاً وجود ندارد.»
- چالش‌های روحی و اقتصادی کادر درمان جدی است
دکتر«آرش انیسیان» از چالش‌هایی می‌گوید که این روزها کادر درمانی را تضعیف کرده است. او می‌گوید: «از اسفند تا الان هیچ‌کدام از کادر درمان فرصتی برای استراحت نداشتند. از ترس اینکه دیگران را آلوده نکنیم حتی با بزرگ‌ترهای خانواده ارتباط نداریم. از نظر عاطفی هم لطمه جدی خورده‌ایم. به‌خصوص در ارتباط با فرزندانمان باید بسیار مراقب باشیم. دیگر در آغوش کشیدن فرزندان برای کادر درمان بدون استرس محال است.»
از نظر او کرونا علاوه بر چالش‌های بزرگ روانی و عاطفی از نظر اقتصادی نیز برجامعه پزشکی تأثیر گذاشته است. رئیس بیمارستان ابن سینا می‌گوید: «به دلیل فشار اقتصادی که وجود دارد متأسفانه کادر درمان ضعیف شده است. در بخش دولتی پرداخت حق‌الزحمه پزشکان و پرستاران خیلی با تأخیر و به میزان اندکی انجام می‌شود. زمانی می‌گفتیم پزشکان وضعشان خوب است. الان پزشک من نمی‌تواند ودیعه مسکنش را بدهد. نمی‌تواند شهریه مدرسه فرزندش را بدهد. از طرفی جامعه از پزشک انتظار دارد. از طرفی پزشکان تنها قشری هستند که با توجه به مصوبه مجلس باید به محض حصول درآمد مالیات پرداخت کنند در هیچ صنفی این‌گونه نیست. حالا ممکن است ۱۰درصد از پزشکان درآمدهای بالایی داشته باشند ولی عمدتاً این‌گونه نیست. این روزها پزشکان عمومی بسیار صدمه دیده‌اند. دندانپزشکان به شدت آسیب دیده‌اند. به دلیل ویروس کرونا مراجعه شهروندان کمتر شده است.» او درباره حضور تیم پزشکی داوطلب در کلینیک تخصصی نفس که برای یماری کرونا در نظر گرفته شده است می‌گوید: «از ۲۹ اسفند ۹۸ تا امروز تقریبا به‌طور متوسط روزی ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر را سرویس می‌دهیم . تا الان نزدیک به ۳۰ هزار نفر از این کلینیک خدمات دریافت کرده‌اند. روزهای بسیار سختی است تا۲۰ روز پیش دارو هم نداشتیم. همکارمان جلو چشم‌مان از بین می‌رفت ما نمی‌توانستیم‌کاری کنیم. پزشکان متخصص ما همگی داوطلبانه در کلینیک حضور دارند. ما هیچ پزشکی را اجبار نکرده‌ایم. در بخش بستری کرونا هم کسی اجبار ندارد و همه داوطلبانه حضور دارند ،روزانه حداقل ۶ پزشک در بخش کرونا آماده‌باش است.» دکتر انیسیان به شهروندان توصیه می‌کند که باید باور کنیم کرونا جزیی از زندگی ماست و باید سبک زندگی‌مان را براساس شرایط جدید تغییر بدهیم.
- ساخت کلینیک نفس در 6 روز
آرش انیسیان رئیس بیمارستان ابن سینا درباره اهمیت جدا سازی بیماران مشکوک به کرونا از بقیه بیماران و ضرورت ساخت کلینیک نفس می‌گوید: «بیماری کویید 19 یا به اصطلاح کرونا بسیار مسری است و اختلال این بیماران با سایر بیماران در اورژانس بیمارستان‌ها بسیار خطرناک است و باعث شیوع بیشتر این بیماری می‌شود. بر اساس پروتکل‌های سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت ما یک سیستم تریاژ یا غربالگری خاکستری را برای بیماران مبتلا به کرونا باید در نظر بگیریم به این معنا که این بیماران کاملاً باید از بقیه جدا شوند و با توجه به اینکه شایع‌ترین تظاهرات بالینی آنها تظاهرات تنفسی است و به‌صورت حاد بروز می‌کند ما تصمیم گرفتیم این اورژانس و کلینیک بیماران حاد تنفسی را از فضاهای دیگر بیمارستان جدا کنیم برای این کار با شهرداری منطقه 5 مذاکره کردیم و با همکاری بسیار خوبی روبه‌رو شدیم و با درک شرایط اجازه ساخت این کلینیک را در کمترین زمان ممکن به ما دادند. تمام مراحل اجرای کار در مدت زمان 6 روز طول کشید و این در نوع خود بی نظیر است.» کلینیک نفس اواخر اسفند در جوار بیمارستان ابن سینا ساخته شده است.
- سوگند خورده ایم درخدمت مردم باشیم
دلتنگی برای خانواده و ترس از بیماری برای مدافعان سلامت لحظه به لحظه وجود دارد. آنها که در خط مقدم برای سلامت شهروندان تلاش می‌کنند. دکتر «جواد نظری» فوق‌تخصص ریه مثل بسیاری از پزشکان و کادر درمان دلتنگ خانواده است .او ماه‌هاست که پدرو مادرش را که در شهرستان زندگی می‌کنند ندیده است. بیشتر وقتش در کلینیک نفس می‌گذرد و از نزدیک شاهد اشک‌ها و لبخندهایی است که توصیف هر کدامش ساعت‌ها وقت می‌برد. او می‌گوید: «اواخر اسفند با شیوع کرونا، کیلینک نفس را با همکاری شهرداری منطقه ۵ راه‌اندازی کردیم. از همان روزهای اول حجم مریض‌ها بسیار زیاد بود این درحالی است که ترس عجیبی هم در کارکنان وجود داشت. مریضی ناشناخته با قدرت انتقال بالا و مرگ ومیر بیشمار خیلی از همکارانمان را مستاصل کرده بود. به تدریج به کمک تعدادی از همکاران کار را شروع کردیم. خوشبختانه کلینیک الان در ۳ شیفت فعال است و همه کادر درمان داوطلبانه حضور دارند.»
- ما تعهد داده‌ایم
دکتر نظری درباره حضور داوطلبانه کادر پزشکی در خط مقدم مبارزه با بیماری می‌گوید: «به هر حال ما یک تعهد داده‌ایم و سوگند خورده‌ایم که در شرایط کم خطر و پر خطر وظیفه‌مان را انجام بدهیم این جزیی از پزشکی است. هر کسی که وارد این رشته می‌شود باید بداند که روزهای بحرانی و سخت هم وجود دارد. ولی واقعیت این است که اوایل شیوع کووید ۱۹ شرایط سخت بود. خیلی از همکارها مطب‌ها را بسته بودند. حجم بالای مریض‌ها واسترس مردم همه و همه وظیفه ما را سنگین‌تر کرده است.»
- خودتان را جای پزشکان بگذارید
او ازخبرها وگزارش‌هایی که در رسانه‌ها درباره پزشکان منتشر می‌شود گله می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه در رسانه‌ها حرف و حدیث‌های زیادی علیه پزشکان منتشر شده است. خیلی‌ها فکر می‌کردند پزشک نشسته در مطب و پول پارو می‌کند. متأسفانه این طرز تفکر وجود دارد.من مطمئن هستم هیچ کسی حاضر نیست یک شیفت در این کلینیک بنشیند چون هر مریضی که مراجعه می‌کند می‌دانیم که این مریض مبتلا به کروناست. هر لحظه ممکن است مبتلا شویم. حتی اگر خودمان هم مبتلا نشویم ممکن است ویروس وارد بدنمان شود وعزیزانمان را درگیر کند. من بهترین دوستم را که متخصص گوش و حلق و بینی بود بر اثر همین بیماری کرونا از دست دادم. دوستان زیادی از کادر درمان ازبین ما رفته‌اند و یا به دلیل بیماری آسیب‌های جدی دیده‌اند.»
- ترس از کرونا و انجام سی تی اسکن‌های خطرناک
دکتر نظری از شرکت‌ها و ادارات تقاضا می‌کند بی‌جهت کارکنان خود را برای تست و انجام سی‌تی‌اسکن به کلینیک نفرستند او می‌گوید: «لطفاً در گزارشتان به این موضوع تأکید کنید. متأسفانه ما مراجعه‌کنندگانی داریم که اصلاً بیمار نیستند ولی به دلیل اینکه یک روز در اداره سرفه کرده‌اند مدیر مربوطه آنها را مجبور کرده است حتماً برگه سی تی اسکن و تست PCR را برای گواهی سلامت ارائه دهند.
این کار اصلاً کار علمی نیست.چون به هر حال آمدن به این مجموعه ممکن است آنها را در معرض خطر قرار دهد و اینکه هزینه سنگینی دارد و از طرفی کار ما را زیاد می‌کنند. این موضع برای بانوان بسیار خطرناک است و انجام سی تی اسکن برای خانم ریسک سرطان را به همراه دارد. چند سال آینده ما با موجی از سرطان در خانم‌ها روبه‌رو خواهیم بود. امیدوارم این موضوع را اطلاع‌رسانی کنید تا بی‌مورد کارمندانشان را به گرفتن سی تی اسکن مجبور نکنند.»