همشهری آنلاین_ زهرا بلندی: آن روزها فقط از سر عشق و علاقه به فعالیت هنری می‌پرداخت و فکرش را نمی‌کرد روزی مدیریت یک گالری و کارگاه هنری را به عهده بگیرد و ضمن تربیت هنرجویان در رشته‌های معرق کاری، موسیقی، شمع سازی، نقاشی و ساخت تابلو برای آنها اشتغال هم ایجاد کند. «دنیا غفوری» دختر ۳۷ ساله‌ای است که با کسب مهارت در رشته‌های مختلف هنری، از ۱۰ سال پیش محصولاتش را به تولید انبوه رسانده است. با او که هم اکنون مدیریت گالری هنری بوستان بانوان در منطقه ۱۹ را به عهده گرفته، بیشتر آشنا می‌شویم.
در روزهای شیوع ویروس کرونا، تعداد مراجعه‌کنندگان به گالری هنری بوستان بانوان بسیار محدود شده، برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی به صفر رسیده و به‌طور کلی کسب و کارش با افت شدیدی روبه‌رو شده است. با این وجود «دنیا غفوری» هنرمند و کارآفرین ۳۷ ساله دست از کار نکشیده و هر روز صبح زود در گالری را باز می‌کند و مشغول کار می‌شود. صدای نوحه که از ساختمان گالری به گوش می‌رسد، فضای خلوت بوستان بانوان را معنوی کرده است. جز کارکنان گالری، کسی در مجموعه حضور ندارد. همه چیز سرجایش قرار گرفته است. کلاس‌ها و کارگاه‌ها مرتب و آثار هنری با نظم و سلیقه‌ای خاص در گوشه و کنار سالن چنان چیده شده که‌گویی آماده میزبانی از گروهی بازدیدکننده است. وقتی برای گفت‌وگو با غفوری در گوشه دنج گالری می‌نشینیم، با اشاره به اینکه از ۴ سالگی به واسطه عمه‌اش با هنر آشنا شده است، می‌گوید: «با نشستن کنار عمه و چیزهایی که او با حوصله به من می‌آموخت، سوزن‌دوزی و گلدوزی را به‌طور حرفه‌ای یاد گرفتم تا حدی که حتی دوران ابتدایی اغلب به‌عنوان هدیه روز معلم، تابلوهای سوزن‌دوزی خودم را به معلم‌هایم هدیه می‌دادم.» او با اشاره به ورودش به رشته‌های دیگر هنری می‌گوید: «۱۰ ساله بودم که در دوره‌های آموزشی معرق‌کاری فرهنگسرای خاوران شرکت کردم. در کمتر از ۲ سال در این رشته مهارت کسب کردم و با شرکت در مسابقات کشوری، طی ۳ سال به‌صورت پی در پی موفق به کسب مقام اول کشوری در این رشته شدم. دانش‌آموز سال اول دبیرستان بودم که دوره‌های نقاشی رنگ روغن و پس از آن دوره‌های آموزشی موسیقی سه تار را گذراندم.»
- ۱۸ سالگی، ورود به دنیای تولید و کار
با این حجم از مهارت هنری بیشتر دوستان و آشنایان اصرار داشتند که او در رشته هنر تحصیل کند، اما به دلیل علاقه همزمانش به رشته ریاضی ترجیح داد علاوه بر دنبال کردن هنر به‌صورت حرفه‌ای، در دانشگاه یکی از رشته‌های مرتبط با ریاضی را دنبال کند. این کارشناس ارشد رشته عمران با بیان این موضوع می‌گوید: «۱۰ سال است که پروانه اشتغال نظام مهندسی را دارم و به‌عنوان مهندس ناظر به‌صورت پروژه‌ای با سازمان نظام مهندسی همکاری می‌کنم.» او با یادآوری دوران دانشجویی و تلاشش برای کسب درآمد می‌گوید: «ابتدا با گرفتن سفارش کار معرق و نقاشی، تاحدودی کسب درآمد می‌کردم، اما دنبال‌کاری جدی‌تر بودم. سال اول دانشگاه شروع کردم به یادگیری شمع سازی. با تحقیق و مطالعه، کارم را با ساخت چند شمع شروع کردم و با دریافت سفارش‌های متعدد، کم‌کم فعالیتم جدی‌تر شد و به مرور زمان بین فامیل و دوستان به تولیدکننده شمع معروف شدم.» او به آغاز همکاری‌اش با توزیع‌کنندگان شمع در محله‌های مختلف و بازار می‌گوید: «آن روزها بازار عکس‌های دیجیتالی آنقدر داغ نبود. با توجه به اینکه پدرم عکاس بود، از نمونه کارهایم عکس گرفت و برایم یک کاتالوگ درست کرد. آن را در دست گرفتم و شروع کردم به بازاریابی. کارهایم را به مغازه‌های مختلف شهر معرفی کردم و با استقبال خوب فروشندگان، در مدتی کوتاه سفارشاتم به هفته‌ای حدود ۴۰۰ شمع رسید. آن روزها بخشی از خانه را به کارگاه اختصاص داده بودم و با همراهی مادرم به تولید شمع می‌پرداختم. به مرور زمان حجم درخواست‌ها و به تبع آن تولیدات خیلی زیاد شد.»
غفوری با اشاره به اینکه کار کردن با آن شرایط در خانه سخت شد و ۲ سال بعد اقدام به راه‌اندازی یک کارگاه تولید شمع کرد، می‌گوید: «کارگاهم در محله دولت‌آباد بود و کارمان به‌صورت ۳ نفره با همراهی مادرم و یک نیروی کار دیگر شروع شد، اما با افزایش تعداد سفارش‌ها و رسیدن آن به هفته‌ای حدود ۲ وانت، به تعداد کارکنان کارگاه هم اضافه شد و برای ۵ نفردیگر هم اشتغالزایی کردم.»
- از آموزش به علاقه‌مندان تا کارآفرینی
خودش ساکن محله کیانشهر است، اما به دلیل حضور مکرر در خانه پدربزرگش که در محله خانی‌آبادنو قرار دارد، به خوبی منطقه ۱۹ را می‌شناسد. وقتی از دلیل آغاز فعالیتش در این محله و مدیریت گالری هنری بوستان بانوان منطقه ۱۹ سؤال می‌کنیم، می‌گوید: «حدود ۵ سال پیش همراه نیروهای کارگاه برای تفریح یک روزه به این مجموعه در بوستان ولایت آمدیم. در اینجا به‌صورت اتفاقی یکی از دوستان قدیمی‌ام را دیدم. او وقتی متوجه فعالیتم شد، مرا به مدیر وقت مجموعه معرفی کرد تا گالری هنری این مجموعه را فعال کنم و ضمن انتقال کارگاهم به گالری هنری بوستان بانوان، در جذب نیروی کار از بین بانوان ساکن منطقه ۱۹ هم اقدام کنم.» این بانوی هنرمند با بیان اینکه از آن پس کودکان ۴ ساله تا بانوان میانسال منطقه ۱۹ و مناطق همجوار آن عضو ثابت این گالری شدند، می‌گوید: «هنرهایی همچون نقاشی و خلاقیت کودک، سفال، نقاشی و طراحی بزرگسالان، نقاشی برجسته، شمع سازی، قالیبافی، سفره‌آرایی، چرم‌دوزی، ویترای، شیرینی‌پزی و... در اینجا آموزش داده می‌شود. بسیاری از هنرجویان بعد از گذراندن دوره‌های آموزشی در کارگاه مشغول به کار شده و عده‌ای دیگر شخصاً به تولید و فروش محصولاتشان می‌پردازند. این درحالی است که ما هم با برگزاری جشنواره و نمایشگاه در مناسبت‌های مختلف، آثار آنها را برای فروش عرضه می‌کنیم.»
- در انتظار نابودی کرونا و بازگشت نیروها
وقتی درباره تعداد نیروهایی که در این مجموعه فعالیت دارند سؤال می‌کنیم، غفوری می‌گوید: «اینجا ۱۲ مربی مشغول کار هستند که متأسفانه به دلیل شیوع ویروس کرونا، تعداد هنرجویان آنها خیلی کم شده است. بیشتر کلاس‌ها مجازی برگزار می‌شود و قاعدتاً نمایشگاه‌های مناسبتی هم تعطیل است.» این بانوی کارآفرین به کارگاهی که در آن شمع، جاشمعی چوبی و تابلوهای برجسته تولید شده و برای فروش به بزرگ‌ترین توزیع‌کنندگان شمع و تابلو عرضه می‌شود، می‌گوید: «قبل از شیوع ویروس کرونا ۴ خانم اینجا کار می‌کردند و ۶ نفر هم در منزل مشغول کار تولید شمع و تابلو بودند، اما با وضعیتی که ویروس کرونا به وجود آورده و کاهش تعداد سفارش‌ها، اکنون فقط ۲ نیروی کار همراه من و مادرم در اینجا مشغول کار هستند.» غفوری به قابلمه‌های تولید شمع که مدت زیادی است دست نخورده مانده و تابلوهای نیمه تمامی که در یکی از کارگاه‌ها قرار گرفته اشاره می‌کند و می‌گوید: «تا قبل از شیوع کرونا، فروش بسیار بالایی داشتیم و حتی آمادگی جذب نیروهای بیشتر هم برای کارگاه فراهم بود، اما باتوجه به اینکه تولیداتمان جزء کالاهای تزیینی است و این روزها ضرورتی برای خرید آنها وجود ندارد، کسب و کارمان تعریفی ندارد و فقط برای عشقی که به هنر داریم، هر روز در گالری را باز می‌کنیم.»
وی ادامه می‌دهد: «در گالری به‌صورت حضوری از ۸ تا ۱۸ پاسخگوی شهروندان هستم. در صفحه اینستاگرامی هم برای کودکان کلاس‌های آموزش رایگان نقاشی برگزار و آنها را به شرکت در مسابقات هنری دعوت می‌کنم. با این حال امیدوارم هرچه زودتر شرایط به حالت طبیعی برگردد و با رونق گرفتن کارگاه، خدمتگزار نیروهای بیشتری باشیم.»
- همراهان همیشگی دختر
مادر و پدر بزرگ‌ترین حامی و همراهانی هستند که این دختر هنرمند بین صحبت‌هایش از آنها یاد می‌کند. پدر با باور به استعدادهای فرزند و مادر با همراهی همیشگی دخترش در موفقیت او تأثیر به سزایی داشته‌اند. تمام مدتی که غفوری در حال صحبت کردن است، مادرش در یکی از اتاق‌های کارگاه مشغول تکمیل یک تابلو برجسته است. بعد از پایان صحبت با او به سمت مادرش «طاهره کمیجانی» می‌رویم. این بانوی ۵۹ ساله درباره حضور در کنار دخترش می‌گوید: «از کودکی به هنر بافتنی و خیاطی علاقه داشتم و آنها را از مادرم یاد گرفتم. از سال ۱۳۸۵ وقتی دخترم تصمیم گرفت در خانه شمع تولید کند، این کار را از او یاد گرفتم و به‌عنوان دستیار همراهی‌اش کردم. بعد از راه‌اندازی کارگاه هم به‌عنوان نخستین نیروی کار در کنارش مشغول شدم و به مرور زمان ساخت تابلوهای برجسته را هم یاد گرفتم.» مادر با نگاه بی‌آلایش و مملو از محبت به مهارت نسبی‌اش در انجام کارهای فنی گالری اشاره کرده و می‌گوید: «اگر اینجا نیاز به انجام کارهای فنی باشد، تا حد امکان خودم انجام می‌دهم و به‌طور کلی در نبود دخترم مدیریت مجموعه با من است.» او با خوشحالی از فعالیت در کنار دخترش یاد کرده و در این‌باره می‌گوید: «حضور در اینجا علاوه بر تأثیرات مثبت روحی منبع درآمدی برای خانواده است و من هم از اینکه در این کار سهیم هستم خیلی خوشحالم.»
- فروشنده بودم اما هنرمند شدم
«هدی ضیائیان» ۲۷ ساله، از ۵ سال پیش در این مجموعه مشغول به کار شده است. او ضمن ابراز رضایت از فعالیت در چنین محیطی می‌گوید: «دنبال کار بودم و کار کردن در گالری هنری، آن هم در بوستان بانوان که تا محل زندگی‌ام فاصله چندانی ندارد، یکی از ایده‌آل‌هایم بود که به آن رسیدم. ابتدا به‌عنوان فروشنده کافی‌شاپ در اینجا مشغول به کار شدم، اما با محبت‌های خانم غفوری، طی یک ماه شمع‌سازی را یاد گرفتم. بعد از مدتی کوتاه ساخت تابلوهای برجسته را هم یاد گرفتم و بخش عمده کارم به فعالیت در بخش تولید تبدیل شد.» ضیائیان با بیان اینکه فعالیت در این محیط برای اوآرامش زیادی به همراه دارد، می‌گوید: «در اینجا علاوه بر کسب درآمد، مهارت‌های جدیدی یاد گرفته‌ام که حتی اگر روزی از اینجا هم بروم برایم پرکاربرد خواهد بود.»
- فرصتی برای تولید انبوه محصولات
«ندا حمدی» هنرمند ۳۲ ساله شاغل در این مجموعه است که با اشتیاق از نخستین روزهای حضورش در اینجا یاد کرده و می‌گوید: «یادگیری نقاشی را از سال ۱۳۸۷ به‌صورت جدی آغاز کردم. با کسب مدرک از سازمان فنی و حرفه‌ای، کارم را با آموزش نقاشی به کودکان در دوره‌های پیش‌دبستانی شروع کردم، اما همیشه دوست داشتم در محیطی بزرگ‌تر کار کنم.» این ساکن محله شریعتی با بیان اینکه همیشه وقتی برای تفریح به بوستان ولایت و بوستان بانوان می‌آمد، حین رد شدن از جلو در بسته گالری دلش می‌گرفت، می‌گوید: «دوست داشتم یک روز اینجا به یک گالری واقعی تبدیل شود و من هم بتوانم در آن مشغول کار شوم. در حوزه آموزش فعالیت کنم و به تولید محصولات هنری بپردازم.» حمدی با بیان اینکه حدود ۵ سال پیش به‌عنوان هنرمند و تولیدکننده آثار هنری در یکی از غرفه‌های نمایشگاه بوستان بانوان شرکت کرده و آنجا با غفوری آشنا شده است، می‌گوید: «از علاقه‌ام برای کار در گالری هنری به او گفتم. چندماه بعد با من تماس گرفتند و از سال ۱۳۹۴ فعالیتم در اینجا شروع شد. اکنون در اینجا به آموزش نقاشی کودک، خلاقیت، بازی با رنگ‌ها می‌پردازم و به هنرجویان نوجوان هم نقاشی رنگ روغن آموزش می‌دهم. حدود یک سال و نیم است که در بخش تولید هم به آماده‌سازی تابلوهای نقاشی برجسته و ورقه طلا می‌پردازم.»
او درباره مزایای اشتغال در این گالری می‌گوید: «مزایای کار در اینجا تولید انبوه و ارتباط با توزیع‌کنندگان بزرگ است. این درحالی است که اگر قرار بود تنها کار کنم، نمی‌توانستم این حجم از سفارش را دریافت کنم که این موهبت را مدیون ارتباطات خوب خانم غفوری و محبت‌های ایشان هستم. همچنین لازم می‌دانم از همکاری اداره امور بانوان شهرداری منطقه ۱۹ و مدیریت بوستان بانوان قدردانی کنم که باعث شدند بانوان زیادی در اینجا آموزش ببینند و در رشته‌های مختلف مشغول فعالیت شوند.»