همشهری آنلاین - زکیه سعیدی - دبیر تحریریه: اصلاً خیلی وقت‌ها سرمایه‌گذاری دلالان در این بخش باعث می‌شود که بقیه نیازهای زندگی هم رشد نامعقولی داشته باشد و زندگی در شهرها به‌ویژه شهرهای بزرگ را با دردسرهای بسیار همراه کند. اما با وجود ارزش افزوده‌ای که ساخت‌وسازها ایجاد می‌کند و وجب به وجب یک زمین خاکی را ارزشمند می‌سازد، زمین‌ها بایر به دلایل محدودی ساخته نشده باقی می‌مانند. دلیل نخست این بلاتکلیفی به اسناد مالکیت ارتباط دارد. اختلاف میان وارثان یا مشکلات پیش روی دریافت پروانه ساخت از شهرداری باعث می‌شود زمین‌های بایر شهری تا سال‌ها به‌صورت بایر باقی بمانند. یا ممکن است زمینی در کاربری فضای سبز یا خدماتی قرار داشته باشد و در انتظار تأمین اعتبار توسط شهرداری یا سایر ارگان‌های شهری بمانند.
املاک موقوفی و پلاک‌هایی که سند قطعی ندارند و به‌صورت دستی یا قولنامه‌ای معامله شده‌اند نیز دسته دیگری از این زمین‌ها هستند؛ زمین‌های بایری که بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد برای ساکنان اطراف خود مشکلات متعددی به وجود می‌آورد، از بهداشت محیطی گرفته تا انواع آسیب‌های اجتماعی، در حالی که به اعتقاد کارشناسان شهری، زمین بایر پایتخت هرچند کوچک و پراکنده، برای شهر و شهروندانش نعمتی بزرگ است و باید به بهترین شکل از آن استفاده کرد. به هر حال شهرها باید پاسخگوی نیازهای مختلف ساکنانش در زمینه‌های مسکن، مراکز تجاری، خدماتی، رفاهی و ورزشی باشند و زمین خالی یعنی امکان تحقق سرانه‌های شهروندی. طبق این دیدگاه زمین‌هایی که هنوز ساختمانی در آنها قد نکشیده‌اند فرصتی برای بهبود کیفیت زندگی شهری و رفع کمبودها است.
کافی است نیازسنجی شورایاران از محله‌ها را مرور کنیم تا به خوبی متوجه شویم گرانی زمین و به دنبال آن کمبود امکانات فرهنگی و اجتماعی در شهر چقدر نگران‌کننده است. کمبودهایی که در محله‌های مختلف شهر تهران به‌ویژه محله‌های متراکم نمود بیشتری دارد.
تکمله: زمین‌های بایر، قطعه‌های خالی مانده از پازل معماری شهرها و محله‌ها هستند که همه جا وجود دارد. هرچند آمار دقیقی از آن در دست نیست اما بررسی‌های خبرنگار همشهری محله (صفحه ۸ و ۹) نشان می‌دهد هکتارها از همین زمین‌های پردردسر در محله‌های غرب تهران وجود دارد که فرصت‌های بسیاری پیش روی مسئولان شهری می‌گذارد.