همشهری آنلاین_ زهرا بلندی: اسماعیل‌آباد یکی از محله‌های ناحیه ۳ منطقه ۱۹ است که تا ۲ سال پیش مرکز سلامت جامعه شهری داشت، اما با تعطیل شدن آن، اهالی برای استفاده از خدمات درمانی مجبور شدند مسافتی را تا محله‌های دیگر طی کنند. اکنون راه‌اندازی مجدد مرکز درمانی متروکه به یکی از درخواست‌های اصلی اهالی تبدیل شده است. با اهالی محله، رئیس مرکز بهداشت جنوب تهران و معاون شهرسازی شهرداری منطقه ۱۹ هم‌صحبت شدیم تا چرایی این موضوع را بررسی کنیم.
ساختمان قدیمی مرکز جامعه سلامت نزدیک ایستگاه مترو آزادگان قرار گرفته است. هنوز تابلو مرکز بر سردر آن حک شده است. با نگاهی اجمالی از لابه‌لای نرده‌هایی که دورتا دور دیوارکشیده شده متوجه متروکه بودن محوطه می‌شویم. اینجا ساختمان مرکز سلامت جامعه شهری اسماعیل‌آباد است که سال ۱۳۵۸ مورد بهره‌برداری قرار گرفت و بعد از ۳۸ سال فعالیت تعطیل شد. طبق گفته‌های اهالی محل، این زمین در سال‌های دور قبرستان بود. بعد از مدتی شهروندان برای دفن اموات خود، دیگر از این قبرستان استفاده نکردند و به مرور زمان بلاتکلیف و متروکه ماند. سال ۱۳۵۸ قسمتی از آن برای ساخت مدرسه عمار یاسر و بخشی دیگر برای ساخت مرکز سلامت به مرکز بهداشت جنوب تهران تحویل داده شد. «حیدر مقدم فر» دبیر شورایاری محله اسماعیل‌آباد که در جریان جزئیات این موضوع قرار دارد، با بیان اینکه بعد از راه‌اندازی این مرکز به مدت ۳۸ سال علاوه بر ساکنان اسماعیل‌آباد، اهالی محله‌های دولتخواه شمالی و جنوبی هم از خدمات این مرکز بهره‌مند می‌شدند، می‌گوید: «۲ سال پیش باتوجه به فرسودگی بنا و استقبال محدود شهروندان، این مرکز تعطیل شد. پس از آن یک پایگاه سلامت در ساختمان ۳ طبقه سرای محله دولتخواه جنوبی ساخته شد، اما این پایگاه آن‌طور که باید نمی‌تواند پاسخگوی نیاز اهالی محله باشد.»او با اشاره به اینکه طی ۲ـ ۳ سال اخیر با ساخت مجتمع‌های مسکونی بزرگی همچون مجتمع مسکونی مرجان، نوسازی واحدهای مسکونی قدیمی، افزایش تعداد مراکز تجاری، کارگاه‌ها و... این محله صنعتی شده و حدود ۱۵ هزار نفر به جمعیت آن اضافه شده است، می‌گوید: «طی سال‌های اخیر متقاضیان استفاده از مراکز درمانی بیشتر شده، این درحالی است که در اسماعیل‌آباد هیچ مرکز درمانی، پایگاه بهداشت، تزریقات و حتی داروخانه هم وجود ندارد.» مقدم‌فر با اشاره به اینکه این موضوع را بارها از شهرداری و مرکز بهداشت جنوب غرب پیگیری کرده است، می‌گوید: «مسئولان مرکز بهداشت جنوب تهران از اینجا بازدید و بهره‌برداری مجدد از این مرکز را تأیید کردند. تقاضای ما این است که هرچه زودتر برای رفع این مشکل اقدام شود.» وی درباره جلسه‌ای که اخیراً در معاونت شهرسازی و معماری شهرداری منطقه ۱۹ برگزار شده، می‌گوید: «معاون شهرسازی و معماری شهردار منطقه ضمن تأکید بر بازسازی مجدد این ساختمان پیشنهاد داد که تعداد طبقات آن بیشتر و خدمات دیگری همچون آزمایشگاه، درمانگاه‌های تخصصی و... هم برای آن در نظر گرفته شود.»
- جای خالی مراکز درمانی و بهداشتی
«پیش از تعطیلی مرکز سلامت، جز ساکنان محله‌های اسماعیل‌آباد و دولتخواه، ساکنان کوره‌پزخانه‌ها و اطراف آن و شهرک صادقیه، علی‌آباد، بهارستان و اسلامشهر نیز از این امکانات استفاده می‌کردند.» اینها بخشی از صحبت‌های فردی است که از ۲۵ سال پیش در این محله سکونت دارد. «حسن محمدی» با بیان اینکه بعد از راه‌اندازی ایستگاه مترو آزادگان و افزایش جمعیت این محله، وجود چنین فضایی یکی از ضروریات محله محسوب می‌شود، می‌گوید: «چندبار این موضوع را با مسئولان مرکز بهداشت جنوب تهراندر میان گذاشته، اما جواب درستی دریافت نکرده‌ام. حتی برای تزریق واکسن فرزندم نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو شده‌ام.»
حجت‌الاسلام «سیدجلال هاشمی» امام جماعت مسجد موسی بن جعفر(ع) که در جریان مشکلات اهالی این محله قرار دارد، با اشاره به اینکه وجود این مرکز در محله‌ای که هیچ مرکز درمانی ندارد، نعمت بزرگی است، می‌گوید: «شهروندان می‌توانستند برای دریافت خدمات پزشکی رایگان از اینجا استفاده کنند، اما با تعطیلی آن از ۲ سال پیش مجبورند به محله‌های دیگر مراجعه کنند.» وی ادامه می‌دهد: «گویا مرکزی مشابه در محله دولتخواه راه‌اندازی شده، اما خدماتشان با یکدیگر قابل قیاس نیست و نمی‌تواند جوابگوی نیازهای درمانی اهالی اسماعیل‌آباد باشد.»
«جبار آوج» یکی دیگر از اهالی قدیمی محله اسماعیل‌آباد است که با اشاره به اینکه این محله ترکیبی است از بافت تجاری، مسکونی و صنعتی می‌گوید: «با شکل‌گیری کارگاه‌های تراشکاری، آهنگری، مبلسازی، نجاری، آجرپزی، تولید لباسشویی‌های صنعتی و از سوی دیگر وجود ایستگاه مترو آزادگان، جمعیت حاضر در اینجا نیازمند شرایط رفاهی مناسب است. در چنین بافتی وجود حداقل یک درمانگاه یکی از ملزومات است. باتوجه به اینکه این محله کارگرنشین است، ارتقای فرهنگ شهروندان، ارائه خدمات بهداشتی و... از مهم‌ترین نیازهاست که با متروکه شدن این مرکز هیچ خدماتی در این زمینه به شهروندان ارائه نمی‌شود.»
رئیس مرکز بهداشت جنوب تهران/ اجرای طرح درمانی به‌زودی کلید می‌خورد
با توجه به درخواست‌های مکرر شهروندان و بررسی‌هایی که با هدف نیازسنجی محله انجام شده است، مقدمات ساخت مجدد این مرکز فراهم شده است. رئیس مرکز بهداشت جنوب تهران با بیان این موضوع می‌گوید: «ساختمان این مرکز به دلیل فرسودگی حاصل از قدمت زیاد و به حداقل رسیدن مراجعه شهروندان تعطیل شد، اما با درخواست‌های مکرر شهروندان طی یک سال اخیر برای بازسازی و راه‌اندازی مجدد این مرکز، طی بازدیدهای متعدد، تصمیم‌هایی برای آن گرفته شده است.»
«محمدرضا سلمانی ندوشن» ادامه می‌دهد: «با توجه به بررسی‌های فنی و مهندسی انجام شده، این مرکز شرایط بازسازی را نداشت و تخریب کامل و ساخت مجدد آن راه‌حلی است که در نظر گرفته شده است. در حال حاضر یک شهروند خیر برای اجرای این طرح اعلام آمادگی کرده و منابع مالی آن تأمین شده است. با مشارکت شهرداری و ارائه هرچه سریع‌تر مجوزها، طرح به‌زودی کلید می‌خورد.»
معاون شهرسازی و معماری شهردار منطقه ۱۹/ محله نیاز به کلینیک تخصصی دارد
با توجه به کمبود سرانه‌های خدماتی در محله اسماعیل‌آباد و محله‌های همجوار آن مثل دولتخواه شمالی و جنوبی، ساخت مرکز درمانی یکی از اتفاقات مهمی است که باید انجام شود. «علی داوطلب» معاون شهرسازی و معماری شهردار منطقه ۱۹ با بیان این موضوع می‌گوید: «خوشبختانه مرکز بهداشت جنوب تهران متقاضی نوسازی این مرکز شده و طرح در دست بررسی است.»
وی با اشاره به اینکه اهالی محله نیازمند فضایی هستند که خدماتی فراتر از خدمات مرکز سلامت بگیرند، می‌گوید: «پیشنهاد ما این است که ضمن نوسازی مرکز، به افزایش دامنه خدماتآن و راه‌اندازی یک کلینیک تخصصی توجه شود.»