همشهری آنلاین_سمیرا باباجانپور: در ادامه مروری کوتاه بر برخی چهره‌های شناخته شده و تأثیرگذار در حوزه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی می‌اندازیم که ساکن غرب تهران بودند. هرچند اگر بخواهیم به تفصیل نامی از هنرمندان تأثیرگذار ببریم شاید به قولی مثنوی هفتاد من کاغذ شود. اما در ادامه گلچینی از این کتاب پرورق را انتخاب کردیم که می‌خوانید.
- شهید عباسعلی ناطق نوری، معلم مبارزه
نمی‌توان از مبارزات انقلابی مردم تهران صحبت کنیم و نامی از «عباسعلی ناطق نوری» نیاوریم. مردی که با همه مشقت‌ها و زحمت‌ها، هر شب جلسات منظمی را در محله امیریه، باغ فیض، کن، ونک، حصارک، سه‌راه آذری و محله‌های جنوبی شهر تهران برگزار می‌کرد. بی‌شک فعالیت‌های مهم و شجاعانه افرادی مانند عباسعلی ناطق نوری نقش مهمی در روشن کردن افکار مردم و معرفی حضرت امام(ره) به‌عنوان یک رهبر تمام‌عیار داشت. عباسعلی ناطق نوری با حضور در روستاهایی مانند «کن»، «باغ فیض» و «حصارک» در خانه‌های اهالی، جلسات تفسیر قرآن بر پا می‌کرد و در حین این جلسات نکات مهمی از اندیشه‌های امام «خمینی» (ره) و مبارزه علیه حکومت را تفسیر می‌کرد. او اصالتاً اهل شهرستان «نور» استان «مازندران» بود و دومین پسر خانواده محسوب می‌شد. هنوز هم پس از گذشت حود ۴۰ سال از شهادتش، نام این مجاهد بزرگوار که به‌عنوان نماینده مجلس در انفجار دفتر «حزب جمهوری» به شهادت رسید، بر زبان مردم محله‌های غرب تهران جاری است.
- شهید دکتر مسعود علی‌محمدی، دانشمند هسته‌ای
دکتر «مسعود علی‌محمدی»، متولد ۳ شهریورماه ۱۳۳۸ محله «کن»، از دانشمندان هسته‌ای شهید و استاد فیزیک دانشگاه «تهران» بود که در بامداد ۲۲ دی ماه ۱۳۸۸ به هنگام بیرون آمدن از منزلش بر اثر انفجار یک بمب کنترل از راه دور، ترور شد. او از دانشجویان نخستین دوره دکترای فیزیک در داخل ایران و نخستین شخصی بود که در ایران دکترای خود را در فیزیک گرفت. او ده‌ها مقاله «ISI» منتشر کرده است و از جمله نخستین دانشجویان پسادکترا در پژوهشگاه دانش‌های بنیادی به شمار می‌رود. علی‌محمدی، یکی از برگزیدگان جشنواره بین‌المللی «خوارزمی» در سال ۱۳۸۶ بود و در پژوهش‌های بنیادی رتبه دوم را کسب کرد. او از سال ۱۳۷۴ در دانشکده «فیزیک» دانشگاه تهران مشغول به تدریس بود و عضو هیئت علمی و ممیزه این دانشگاه بود.
- حاج ملاعلی کنی، خدمات عام‌المنفعه فقیه بزرگ
آیت‌الله «ملاعلی کنی»، متولد ۱۱۸۴ هجری قمری و از فقهای بزرگ امامیه، مجتهد متنفذ ایران در زمان «قاجار» بود. او پس از سال‌ها تلاش و کوشش در راه فراگیری فقه و اصول، در تهران ساکن شد. ساخت آب‌انبار و کاروانسرا برای رفاه و آسایش قافله‌ها ـ چون کاروانسرایی در خاتون‌آباد ـ نیز از خدمات عمومی و عام‌المنفعه او بود. در هیجدهم جمادی‌الثانی ۱۲۸۹ ق. قراردادی میان ناصرالدین شاه و نماینده پاول یولیوس رویتر سرمایه‌دار انگلیسی به امضا رسید که در صورت اجرا تسلط کامل اقتصادی و به دنبال آن تسلط سیاسی انگلستان بر سرتاسر ایران برقرار می‌شد. این امتیاز که کشور را در اندک زمانی تحت استعمار بریتانیا قرار می‌داد، از نمونه‌های فوق‌العاده‌ای بود که می‌توان آن را کودتای اقتصادی نامید. حاج ملا علی کنی با رهبری مبارزه علیه امتیاز رویتر، افکار عمومی مردم را در جهت لغو امتیاز هدایت کرد.
- حاج شیخ علی‌اکبر فائزی پورتهرانی، مرجع حل اختلاف
آیت‌الله حاج شیخ «علی‌اکبر فائزی‌پور تهرانی»، متولد بیست و دوم بهمن ماه سال ۱۳۰۲ است که پس از طی تحصیلات ابتدایی در سنین نوجوانی به مدرسه مرحوم آیت‌الله «برهان» رفت. او در قم محضر استادانی چون آیت‌الله‌العظمی بروجوردی، آیت‌الله‌العظمی «گلپایگانی»، آیت‌الله «داماد» و امام خمینی(ره) را درک کرد و به درجه اجتهاد رسید. زمستان سال ۱۳۳۷ و با درگذشت مرحوم آیت‌الله «محمدعلی عمیقی»، امام جماعت کن، عده‌ای از کن برای دعوت از یکی از فضلای قم، راهی قم شدند. در این میان آیت‌الله بروجردی مرحوم حاج شیخ علی‌اکبر فائزی‌پور را برای این امر پیشنهاد کرد. ورود آیت‌الله تهرانی به کن همزمان با اوج‌گیری اختلافات محلی در کن بود که با شرح صدر و حوصله‌ای وصف ناشدنی به حل این مشکلات پرداخت. ختم‌ها، روضه‌ها، جلسات اخلاق، حل دعاوی مالی و ملکی و خانوادگی و مسائل محلی کن با محوریت او انجام می‌شد.
شیخ محمود شمس نجف‌آبادی، خادم اهالی کن و باغ فیض
آیت‌الله شیخ «محمود شمس نجف‌آبادی»، از روحانیون تأثیرگذار غرب تهران است که تأثیر زیادی در سبک زندگی و آموزشی مردم محله‌های قدیمی غرب تهران داشت. او تنها امام جماعت مسجد و سخنران منبر محله بود. او تلاش‌های زیادی برای رسیدگی به مشکلات اهالی روستاهای منطقه کرد. از کن و «باغ فیض» گرفته تا روستاهای «سولقان» و «کشار» و «بالا دست». حرفش در میان افراد و مسئولان ارج و قرب داشت. برای همین، از این موقعیت برای رسیدگی به مشکلات مردم استفاده می‌کرد. انجام فعالیت‌های عمرانی، جاده سازی، رسیدگی به مشکل آب و قنات اهالی و... و. هیچ مال و اموالی نه برای خود و نه برای خانواده‌اش نمی‌خواست. شیخ محمود شمس نمونه عینی خدمت به خلق‌الله‌بود که اهالی کن و باغ فیض این را به واقع حس کرده بودند. برای همین، هنگامی که به دیدار حق شتافت، گویی که پدر مردم از دنیا رفته است. همه متأثر بودند.
- علامه محمدتقی جعفری، فیلسوف و مولوی شناس
علامه «محمدتقی جعفری»، متولد ۲۴ مردادماه ۱۳۰۲ در تبریز و از جمله مفسران «نهج‌البلاغه»، فقیهان، عارفان، فیلسوفان و مولوی‌شناسان تأثیرگذار معاصر ایران بود. او که صاحب تألیفات فراوانی است، تأثیرات عمیقی در حوزه فلسفه و عرفان برجای گذاشته است.
از استادان محمدتقی جعفری می‌توان از میرزا حسن موسوی بجنوردی، شیخ محمدکاظم شیرازی، سید عبدالهادی شیرازی، آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی، شیخ مرتضی طالقانی، علی‌محمد بروجردی، میرزا حسن یزدی، سید جمال‌الدین گلپایگانی، سید محمد هادی میلانی، میرزا حسن موسوی بجنوردی، آیت‌الله شهیدی (صاحب حاشیه بر مکاسب) و سید محسن حکیم و آقا میرزا علی‌اکبر اهری نام برد.
یکی از اقدامات درخشان او تبادل آرا و اندیشه‌ها با شماری از بزرگان علم و فلسفه کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی است که از جمله آنها می‌توان به پروفسور فرانتس روزنتال از آلمان؛ کنِت آلن لوتر آمریکایی درباره فلسفه و کلام شرق؛ پروفسور یانگ از آمریکا متخصص در ادبیات شرق؛ برتراند راسل متفکر و فیلسوف انگلیسی؛ پروفسور روژه گارودی فرانسوی با موضوع شخصیت زن در اسلام؛ پروفسور محمّد عبدالسلام از پاکستان پیرامون اهمیت علم و فلسفه؛ پروفسور هیسائه ناکانیشی از ژاپن درباره تمدن شرق و غرب، مقایسه حقوق زن در فرهنگ اسلام و غرب و... اشاره کرد.
علامه در دهه پایانی عمر، ساکن منطقه ۵ تهران شد تا خانه‌اش محل رفت‌وآمد بسیاری از علاقه‌مندان و شاگردان شود. پس از وفات، خانه وی به‌عنوان کتابخانه در اختیار پژوهشگران و علاقه‌مندان به علم قرار گرفته است.
- حاج محمدعلی محمدی، خیّر و واقف بزرگ
مرحوم حاج «محمدعلی محمدی»، یکی از خیّران و ثروتمندان محله کن بود که در توسعه وآبادی محله خود بسیار می‌کوشید و آثار و موقوفات بر جای مانده از وی گویای تأثیرات عمیق او بر محله‌اش است. پل تاریخی کن، حمام تاریخی کن و موقوفات مختلف موجود در غرب تهران از جمله اقدامات او است که می‌توان به تفصیل درباره آن سخن گفت. اخلاق نیک، دینداری و البته مردم‌داری حاج محمدعلی محمدی همچنان زبانزد مردم این محله است.