مناطقی که هریک به دلیل داشتن ویژگیهای خاص نسبت به دیگری متمایز و متفاوت است و شهرداران آن برای ما از این ویژگیها و سهم مناطق شرق تهران در شکلگیری و هویتبخشی به پایتخت نوشتهاند.
محمد محمددوست / شهردار منطقه۴
منطقهای به مثابه یک کلانشهر
این نوشته، شرح مختصری از هویت یک ابرمنطقه در دل پایتخت است که گسترهای با دید دامنههای البرز و سطوح سبز گسترده حریم منطقه همچون درههای سدلار، لتیان و درههای سرسبز فشم، اوشان و میگون و مناطق ورزشی تفریحی دربندسر، شمشک و آبعلی دارد. در بزرگترین و پرجمعیتترین منطقه تهران ویژگیهای خاص فرهنگی، جمعیتی، قومی و اقتصادی مطابق با شرایط خاص هر محله خودنمایی میکند.
وجود محله خاکسفید که بهتر است بگوییم «گلشن»، در شرقیترین نقطه منطقه۴ بهعنوان محلهای کم برخوردار با شاخصههای ویژه اقتصادی، فرهنگی، قومی و جمعیتی از یک طرف و در مقابل محله پاسداران بهعنوان محلهای نسبتاً برخوردار و شاخصهای فرهنگی و کالبدی تنوع خاصی را به این منطقه داده که میتوان «از خاکسفید تا برج سفید» را به آن لقب داد. وجود بناهای تاریخی و مذهبی ارباب هرمز در بوستان پلیس محله مجیدآباد، عینالدوله در محله مبارکآباد، امامزاده پنج تن لویزان، بیش از ۲۰۰ مسجد و بنای مذهبی، آتشکده زرتشتیان، فرهنگسرای اشراق و آبانبارهای قدیمی محله تهرانپارس با قدمت بیش از یک قرن، در کنار پادگان ۰۶ بهعنوان یکی از قدیمیترین پادگانهای کشور نشان از هویت تاریخی این منطقه در کنار مراکز علمی، تحقیقاتی و پژوهشی رویان، دانشگاهای علم و صنعت، خواجه نصیرالدین طوسی، شهید رجایی، شهید عباسپور و... است. منطقه ۴ تهران دارای ۲۵۷ بوستان محلی و ۳ بوستان جنگلی تلو، لویزان و یاس فاطمی است که با احتساب فضای سبز آنها، حدود ۶۲مترمربع سرانه به شهروندان این منطقه اختصاص یافته که در مقایسه با سایر منطقه ۲۲گانه تهران قابل توجه است.
یکی از فضاهایی که در منطقه ۴ با اهمیت بوده و آن را بهعنوان یکی از فضاهای گردشگری در خاورمیانه به مردم معرفی کرده، باغ پرندگان است. مجموعه تفریحی و گردشگری باغ پرندگان در فضایی به مساحت تقریبی ۲۲ هکتار و در مقیاس فراملی با فراهم کردن محیطی شاداب، آرام و منحصر بهفرد میزبان گردشگران و شهروندان است. امید داریم با همفکری و مشارکت نخبگان، جامعه دانشگاهی و شهروندان محترم منطقه بتوانیم گامهای مؤثری در راستای تحقق شعار «تهران شهری برای همه» و تأمین سرانههای مورد نیاز محلهها بهویژه محلههای به نسبت کمبرخوردار برداشته و رضایت خاطرشان را فراهمآوریم.
مرتضیرحمانزاده/ شهردار منطقه۱۳
ضرورت بازیابی هویت شهر
شهر تهران، به لحاظ پیشینه و تاریخ غنی است. وجود موزههای ارزشمند، بناهای تاریخی، خانههای مشاهیر، بقاع متبرکه، مساجد، کلیساها و...، بازارها، کاخهای زیبا و البته تاریخ شفاهی انباشته از بزرگان و مشاهیر و عرفا و هنرمندان نامی این سرزمین، نمایانگر تاریخ قدیمی این سرزمین است. بهطوریکه، برای بسیاری از ایرانیان و حتی تهرانیها هنوز هم صدها آثار تاریخی و میراث فرهنگی تهران ناشناخته و غریب است. از اینرو معرفی بیشتر این آثار و حفظ و بسط آن، وظیفه امروز یکایک ماست.
این گنجینههای قدیمی باعث شد۱۴ مهر به دلیل اهمیت این روز در تاریخ معاصر ایران و آغاز فرایندی که موجب رسمیت یافتن پایتختی تهران در قانون اساسی وقت شده بود، بهعنوان روز تهران پیشنهاد شود که در نهایت با تصویب طرح پیشنهادی به شورای فرهنگ عمومی کشور از سوی اعضای شورای اسلامی شهر تهران در سال ۱۳۹۵ این روز در تقویم عمومی کشور به نام پایتخت نامگذاری شد. بدینگونه، تهران هم صاحب روزی شد و از آن پس، هر سال در این روز فرصت معرفی این کلانشهر به مردمی که روزگار خود را در آن میگذرانند، فراهم میشود. بهطوریکه در ۴ سال گذشته برنامههای متنوعی در تهران به همین بهانه برگزار شدهاست.
امسال هم مجموعه مدیریت شهری به بهانه روز و هفته تهران و با هدف بازشناسی هویت این کلانشهر، برنامههای متنوعی با شعار «مکتب تهران» و نامگذاری هر روز تحت یک عنوان در شهر تهران برگزار میکند که به تبع آن در منطقه۱۳ نیز برنامههایی تدارک و پیشبینی شدهاست.
منطقه ۱۳ تهران که در منتهی الیه بخش شرقی شهر تهران قرار دارد، منطقهای با اصالت و هویت ایرانیـ اسلامی است که از جاذبههای تاریخی، طبیعی و گردشگری نیز برخوردار بوده و فعالیتهایی نیز برای حفظ و بسط این جاذبهها صورت گرفته است که از آن جمله میتوان به افتتاح رینگ گردشگری، نوسازی و بازسازی بافت فرسوده با مشارکت مردم، طرح تبدیل بوستان جنگلی سرخهحصار به قطب گردشگری شرق تهران اشاره کرد. امید است با همکاری همه جانبه نهادهای اجتماعی و مشارکت شهروندان، شهر تهران که برای اغلب مردم ایران، شهری است که خیابانها و کوچهپسکوچههای آن مملو از خاطرات قدیمی و سرگذشتهای مختلف، هویت خود را بازیابد.
وحیدرضا محمدی / شهردار منطقه ۱۵
افزایش همبستگی محلههای تهران
تهران با دو قرن تجربه پایتختی؛ مرکز تصمیمگیریهای مهم اداری، اجرایی و سیاسی کشور است. در دهههای گذشته، مهاجرتهای بیرویه و افزایش جمعیت به شکلگیری کلانشهر تهران کمک کرده و بر ایجاد مشکلاتی نظیر ترافیک، آلودگی هوا و ... افزودهاست. این میان «روز تهران» انتخابی مبارک برای حفظ هویت تاریخی و فرهنگی تهران است که متاسفانه با مورد غفلت قرارگرفتن عدالت اجتماعی در سنوات گذشته، شاهد اختلاف طبقاتی بین مناطق شمالی و جنوبی تهران از نظر امکانات و خدمات هستیم. مدیریت شهری با هدف تقویت احساس تعلق به شهر تهران و بهرهمندی تمام شهروندان از حقوق برابر، شعار «تهران شهری برای همه» را انتخاب کرده و همه ما برای دستیابی به شهری که شهروندانش احساس امنیت و آرامش داشته باشند، تلاش میکنیم.
منطقه ۱۵ هم در جنوب تهران با عقب ماندگیهایی روبهرو بوده که با حمایتهای شورای شهر، شهردار تهران و همدلی همکاران منطقه توانستیم گامهای مثبتی در رفع آنها برداریم. مثلا پروژه بزرگراهی شهید نجفی رستگار که ۲۰ سال بر زمین مانده بود؛ رو به اتمام است و میتواند سند افتخاری برای مدیریت شهری و رسیدن به تهران بالنده باشد. با بهرهبرداری از این ابرپروژه با ۱۰پل غیرهمسطح که با عبور دادن ترانزیتهای جنوب شرقی تهران رینگ پیرامونی حریم تهران را تکمیل میکند، شاهد کاهش ترافیک و آلودگی هوای جنوب تهران خواهیم بود.
در آغاز فاز دوم پروژه در سال ۹۸ با ۵۳ پلاک معارض روبهرو بودیم که موفق به آزادسازی عرصه شدیم. از دیگر نکات حائز اهمیت پروژه، ایجاد دسترسی بین پهنههای شمال و جنوب بزرگراه بود که با اجرای یک مسیر زیرگذر خارج از محدوده اولیه پروژه به سرعت در حال انجام است. همچنین در راستای تحقق سیاستهای شهردار محترم تهران؛ ۲۲۷ پروژه توسعه محلهای با نظر شورایاران و شهروندان در ۲۰ محله منطقه احصاء شده و اجرایی میشود. نگاه ما بر این است که با اجرای پروژههای کوچک مقیاس در محلهها، ضمن تأمین رضایت شهروندان، از مشارکت حداکثری آنها و همچنین شورایاران برای توسعه محلی بهره گرفته و همبستگی را در محلهها افزایش دهیم. با این اتفاق؛ شعار مدیریت شهری مبنی بر «تهران، شهری برای همه» تحقق یافته و در سال ۱۴۰۰ به همراه شهروندان گرامی جشن قرن را نظارهگر خواهیم بود.