اما اکنون سیاستمداران آمریکا و اروپا، قیمت بالای نفت و مواد غذایی را در کنار هم، به یک تهدید جدید راهبردی بینالمللی به نام بیثباتی در کشورهای در حال توسعه ربط میدهند.
در هفتههای اخیر مقامات ارشد آمریکا و اروپا آرام آرام شروع به تغییر کانون تاکید خود در جریان بحران غذا و سوخت کردهاند.
آنها دیگر این بحران را به جای یک مشکل اجتماعی و انساندوستانه، نگرانیای میدانند که دولتها باید به آن فکر کنند و برای روزی آماده باشند که مردم گرسنه و بدون سوخت، خشم خود در خیابانها بر سر دولت خالی کنند.
نخستوزیر هائیتی چند ماه پیش به همین صورت و در نتیجه تظاهرات مردم خشمگین از کار برکنار شد. پاکستان به عربستان سعودی گفتهاست که این ماه نمیتواند صورتحساب نفتی خود را بپردازد و این هفته چین به کشورهای آسیایی پیوست که تصمیم جنجالی قطع یارانه سوخت را گرفتهاند.
جوست شیران، مدیر اجرایی برنامه جهانی غذا هشدار دادهاست که شورشهای مردمی در بیش از ۳۰ کشور دنیا، این نکته مهم را یادآوری میکند که ناامنی در حوزه غذا نه تنها وعدههای غذایی مردم بلکه صلح و ثبات را به شدت تهدید میکند.
او اضافه کرد که بسیاری از دمکراسیهای نوپای دنیا اکنون در معرض فشار و تهدید قرار دارند.
لی سین لونگ، نخستوزیر سنگاپور ماه گذشته در مراسم افتتاحیه کنفرانس امنیت که رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا هم در آن شرکت کردهبود، گفت که فشار ناشی از گرسنگی و قحطی میتواند به شورش و ناآرامی اجتماعی و جنگ داخلی منجر شود.
او اعلام کرد که رقابت بر سر به دست آوردن منابع غذا میان کشورها و بیخانمان شدن مردم در میان مرزها میتواند تنشها را بیشتر کرده و به جنگ و درگیری دامن بزند. اما اکنون زمان آن است که این موضوع به کانون سیاست خارجی تبدیل شود.
آشکارترین نشانه این رفتار و هشدار اجلاس امروز نفت در جده عربستان است. برای اولین بار وزرای ۴۰ کشور دنیا و ۲۰ مدیر نفتی در نشستی درباره علل و عوامل قیمت بالای نفت و اینکه برای این موضوع چه میتوان کرد، بحث و گفتوگو میکنند.
پادشاهی عربستان روز جمعه اعلام کرد که تولید نفت خود را ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش میدهد و آن را به ۹.۷ میلیون بشکه در روز میرساند.
این بالاترین میزان تولید نفت در ۲۵ سال گذشته است. با اعلام این خبر کارشناسان پیشبینی کردند که شرایط آرام خواهد شد.
اما کنترل قیمت نفت در حد بشکهای ۱۴۰ دلار و توقف سیر صعودی قیمت مواد غذایی، نگرانی کسانی که به شدت دغدغه بیثباتی در کشورهای در حال توسعه را دارند، چندان کم نمیکند.
نفت و آشوب سیاسی
عربستان سعودی دریافته که نفت این کشور میتواند یکی از عوامل آشوبهای سیاسی در کشورهای درحال توسعه باشد. وقتی موضوع کشورهای اسلامی مانند پاکستان، مالزی، مراکش، اندونزی، مصر و دیگر کشورها مطرح میشود، مسئله فرق میکند.
عربستان نگران است که به خاطر این مسائل سرزنش شود. در آمریکا که مهمترین مشتری نفتی و بزرگترین همپیمان سیاسی عربستان است بحران اقتصادی پدید آمده است.
فایننشیال تایمز- ۲۰ ژوئن