همشهری آنلاین_ثریا روزبهانی: به همین دلیل حضور سگ‌های ولگرد در محله‌ها علاوه بر احساس ناامنی مشکلات دیگری را هم ایجاد کرده است. به اعتقاد کارشناسان اداره ساماندهی مناطق انباشت زباله در معابر عمومی و به‌خصوص قرار ندادن آنها در باکس‌های مخصوص و بیرون گذاشتن زباله غیر از ساعات جمع‌آوری آن باعث می‌شود منابع غذایی در اختیار حیوانات موذی و سگ‌های ولگرد قرار گرفته و تعداد آنها افزایش یابد.
عقیم‌سازی و بازگرداندن آنها به خارج از مناطق شهری راهکاری برای مهار از زاد و ولد آنها محسوب می‌شود. در همین راستا چند سالی است که برای رفع این مشکل طرح جمع‌آوری سگ‌های ولگرد انجام می‌شود همین موضوع بهانه‌ای شد تا در گزارشی که پیش روی شما قرار دارد وضع جمع‌آوری سگ‌های ولگرد را در مناطق پهنه غرب تهران بررسی کنیم.
«سعید محمودزاده» ۱۵ سالی می‌شود که در محله فتح سکونت دارد و از تردد سگ‌های ولگرد در محل زندگی‌اش گله دارد. او درباره جولان سگ‌های ولگرد در محله می‌گوید: «بافت این محله به دلیل وجود کارگاه‌های صنعتی به شکلی است که روزها جنب‌وجوش زیادی در آن انجام می‌شود اما شب‌ها که فعالیت این مراکز تعطیل می‌شود محله سوت و کور است.
علاوه بر اینکه محله ما در حریم منطقه قرار گرفته تعداد خانه‌های اطراف آن بسیار کم است و فضای باز قابل توجهی در این اطراف وجود دارد که امکان ورود سگ‌های ولگرد را فراهم کرده است.» او در ادامه صحبت‌هایش درباره مشکلاتی که جولان سگ‌های ولگرد در محله ایجاد کرده توضیح می‌دهد: «همین چند وقت قبل از محل کار به خانه بر می‌گشتم که سگ ولگردی دنبالم کرد.
برای اینکه از شرش راحت شوم مجبور شدم به بالای تیر برق یا درخت بروم‌کاری که بارها بعد از حمله سگ‌ها آن را انجام دادم.» محمودزاده می‌گوید برای اینکه تجربه برخورد با سگ‌ها دوباره برایش تکرار نشود سعی می‌کند قبل از تاریکی هوا خودش را به خانه یا محل تجمع مردم برساند.
- دردسرهای پرسه حیوانات
«مسعود صداقت پیشه» یکی از کسبه محله دهکده الپیک و به واسطه شغل‌اش هر روز با تعداد زیادی از اهالی در ارتباط است. او درباره پرسه زدن‌های وقت و بی‌وقت سگ‌های ولگرد در این محله و به‌ویژه در بوستان جوانمردان می‌گوید: «در محله ما سگ‌ها بعضی وقت‌ها به راحتی برای خودشان می‌آیند و می‌روند.
شب‌ها صدای پارس آنها خواب و آسایش را از اهالی گرفته است. اگر بخواهید برای ساعتی در بوستان جوانمردان بنشینید، حتماً برای گرفتن غذا به سراغتان می‌آیند و با ترساندن هم نمی‌توانید آنها را از آن محیط دور کنید. به همین خاطر در آخر باید بساطتان را جمع کنید و از پارک بروید.
وقتی سگی به کسی حمله می‌کند دو راه بیشتر ندارد. یا باید دونده ماهری باشد و خود را از معرکه نجات دهند، یا دل به دریا زده و آمادگی مقابله را داشته باشند. هرچند حضور سگ‌های ولگرد در محله ما همیشگی نیست، اماای کاش مسئولان برای یکبار هم شده سری به اینجا بزنند و از نزدیک وضع محله را مشاهده کنند تا ببینند اهالی چه دردسرهایی را تحمل می‌کنند.»
- سکوت شب در اینجا معنا ندارد
«رسول فاضلی» در محله شهران زندگی می‌کند و بارها شاهد رفت و آمد سگ‌ها در کوچه‌ها و خیابان‌ها بوده است. او می‌گوید: «سگ‌ها از مردم نمی‌ترسند و با دیدن شهروندان مثل قبل فرار نمی‌کنند.
روزها در سایه دراز می‌کشند و اغلب شب‌ها پرسه می‌زنند. وقتی هوا تاریک می‌شود، شروع به پارس کردن‌های پی در پی می‌کنند که این صداها، آرامش محله را برهم می‌زند.» فاضلی حرفش را این‌طور ادامه می‌دهد: «سگ‌ها ابتدای صبح و اوایل غروب برای پیدا کردن غذا به کوچه‌ها و کنار سطل‌های زباله می‌آیند. آنها با پاره کردن کیسه‌های زباله و پخش محتویات آن در محل، سبب آلوده شدن محیط می‌شوند.
این امر خود باعث بروز مشکلات عدیده‌ای برای ساکنان محله و کارگران شهرداری شده است. همچنین تعداد این سگ‌ها درخیابان‌هایی که به مسیر امامزاده داود(ع) منتهی می‌شود، بیشتر است. چراکه در این محدوده رستوران و اغذیه‌فروشی‌های بسیاری وجود دارد و از سوی دیگر هم فضای اطراف این مکان بیابانی و خلوت است. با توجه به افزایش قابل توجه آنها از مسئولان تقاضا داریم هرچه سریع‌تر برای جمع‌آوری سگ‌ها اقدام کنند.»
- تعداد سگ‌ها به صفر نمی‌رسد
«احسان صفایی» معاون خدمات شهری منطقه ۲۲، با اشاره به اینکه منطقه ۲۲ جز مناطق حاشیه‌ای تهران محسوب می‌شود و به دلیل هم مرز بودن با عرصه‌های کوهستانی شمال و همجواری با بخش بدون سکونت استان البرز، حضور سگ‌های ولگرد بدون صاحب را تشدید کرده است، درباره حضور این سگ‌ها در منطقه می‌گوید: «در دوره‌هایی اداره کل محیط‌زیست استان تهران، پارک جنگلی چیتگر را به‌عنوان نقطه امن سگ‌های ولگرد معرفی کرد و بسیاری از حامیان حیوانات، سگ‌های ولگرد را در این منطقه رها کردند، این مسئله باعث تشدید حضور سگ‌های ولگرد در منطقه شد.
با توجه به تعداد گسترده سگ‌های ولگرد در مناطق درگیر با این معضل مانند ۲۲ و ۴ حتی اگر هزار سگ هم در این مراکز نگهداری شوند باز هم تعداد سگ‌های ولگرد به صفر نخواهد رسید.» به گفته او تنها کمتر از ۵درصد از سگ‌ها ممکن است خطرناک باشند و به انسان حمله کنند و ۹۵درصد از آنها بی‌آزارند.
- ۲ دهکده مهربانی در منطقه ۲۲
تجمع سگ‌ها در بیابان‌های منطقه ۲۲ و پارک جنگلی چیتگر بیش از دیگر مناطق به چشم می‌خورد. به همین دلیل شهرداری منطقه برای به حداقل رساندن این مشکل، از بهمن سال ۹۷ در غرب پارک جنگلی چیتگر که خود یکی از نقاط درگیر برای این معضل به شمار می‌رود، پناهگاهی برای نگهداری و تیمار سگ‌های ولگرد منطقه راه‌اندازی کرد.
این پناهگاه به نام «دهکده مهربانی» با کمک گروه‌های مردم‌نهاد حامی حیوانات فعالیت می‌کند. دهکده مهربانی بیش از ۱۷ هزارمتر وسعت دارد و مجهز به لانه و وسایل نگهداری سگ‌ها است. اغلب این سگ‌ها توسط حامیان و گروه‌های داوطلب یا اداره ساماندهی زنده‌گیری و سپس برای عقیم‌سازی و واکسیناسیون به این مرکز منتقل می‌شوند.
«احسان خیراتیان صفایی» معاون خدمات شهری منطقه ۲۲ درباره نحوه فعالیت دهکده مهربانی می‌گوید: «سگ‌های بی‌صاحب پس از واکسیناسیون و عقیم‌سازی در محوطه دهکده مهربانی رهاسازی می‌شوند. اکنون در دهکده مهربانی از ۶۰۰ قلاده سگ نگهداری می‌شود که علاوه بر جمع‌آوری از سطح منطقه ۲۲، از سایر مناطق شهر هم به این دهکده آورده شدند.
این مجموعه به کمک فعالان حامی حیوانات اداره می‌شود. با این اقدام و احداث «دهکده مهربانی ۲» که در دست اقدام است، رهاسازی سگ‌های بلاصاحب به حداقل می‌رسد. هرچند که برای حفظ اکوسیستم مجبوریم بخشی از این سگ‌ها را بعد از عقیم سازی، واکسیناسیون و درمان در بوستان چیتگر رها کنیم تا تعداد حیواناتی مانند سمور و روباه در این محدوده افزایش پیدا نکند.»
- منطقه امن حیوانات
اغلب هزینه و فعالیت‌های مربوط به نگهداری و غذادهی به این سگ‌ها در این دهکده با مشارکت حامیان حیوانات انجام می‌شود. منطقه ۲۲ برای سگ‌های بدون صاحب به‌عنوان منطقه امن نامگذاری شده است. اکنون با توجه به اقدامات شهرداری منطقه و دریافت مجوز، زیرساخت‌های مجموعه دهکده مهربانی ۲ مانند داروخانه، کلینیک و فضای نگهداری تکمیل و تجهیز شده و به مرحله افتتاح رسمی رسیده است.
همچنین فضای جدید دیگری برای نگهداری سگ‌های بدون صاحب در حال راه‌اندازی است که اکنون مراحل پایانی‌اش را سپری می‌کند. این پناهگاه هم مانند دهکده مهربانی به امکاناتی شامل داروخانه و کلینیک مجهز است و می‌تواند نیازهای درمانی حیوانات را تأمین کند. اغلب انجمن‌های حمایت از حیوانات این سگ‌ها را به دهکده مهربانی منتقل می‌کنند و برخی افراد نیز با مراجعه به این محل، سگ‌هایی را که سالم هستند، تحویل می‌گیرند.»
- خیران کمک کنند
به گفته «بساطی» رئیس اداره ساماندهی منطقه ۲۲ طرح جمع‌آوری سگ‌ها روزانه از ساعت ۵ تا ۱۰ صبح انجام می‌شود. او درباره این اقدامات می‌گوید: «روزانه تعداد ۵ قلاده سگ از محدوده منطقه ۲۲ جمع‌آوری و به محل نگهداری سگ‌های بی‌صاحب کهریزک منتقل می‌شوند. دهکده المپیک، آزادشهر، محدوده شهرک دانشگاه شریف و شهرک شهید باقری از جمله کانون‌های آلوده منطقه به شمار می‌روند.
این محله‌ها به دلیل قرار گرفتن در کوهپایه یا جنگل‌های اطراف منطقه برای حضور سگ‌ها مستعد است. از این‌رو فراوانی آنها در این محله‌ها بیشتر از محله‌های دیگر منطقه است. سگ‌های بدون صاحب برای پیدا کردن غذا به محدوده‌های مسکونی وارد می‌شوند و غذا دادن شهروندان باعث ازدیاد آنها می‌شود.» بساطی همچنین به هزینه نگهداری سگ‌های بدون صاحب در دهکده مهربانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «روزانه بین یک تا یک میلیون و سیصد هزار تومان فقط برای غذای آنها و اسکلت هزینه می‌شود که با سایر هزینه‌ها مانند عقیم سازی، نگهداری و دارو و درمان به ۵۰ میلیون تومان در ماه می‌رسد.
معمولاً این هزینه‌ها را حامیان و خیّران پرداخت می‌کنند. شهروندان و خیّران به لحاظ مالی می‌توانند برای نگهداری این سگ‌ها کمک کنند. چراکه این دهکده به‌صورت خیریه‌ای اداره می‌شود. همچنین از شهروندان منطقه می‌خواهیم که برای سگ‌ها در کوچه‌ها غذا نریزند تا آنها به محله‌ها وارد شوند.»
- اهالی تماس بگیرند
«امیر تاجری» رئیس اداره ساماندهی شهرداری منطقه ۹ اجرای طرح جمع‌آوری سگ‌های ولگرد را در راستای افزایش تأمین امنیت در محله‌ها و آسایش اهالی عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: «منطقه ۹ در مقایسه با سایر مناطق از جمله ۲۲، ۲۱، ۱۸ و ۱۹ از وضعیت بسیار مطلوب‌تری برخوردار است. اطراف منطقه ۹ را بافت مسکونی احاطه کرده است. برای مثال هرگز شما در محدوده خیابان دستغیب یا دامپزشکی سگ ولگرد نمی‌بینید. چون بافت این محله‌ها متراکم بوده و مدام جمعیت در این محدوده در حال تردد هستند. اصلاً تعداد این سگ‌ها با ۲۱، ۲۲ و ۵ قابل قیاس نیست.
در سایر محله‌ها مانند امامزاده عبدالله(ع) هم که به دلیل مرز مشترک با منطقه ۱۰، اگر تعداد اندکی وجود داشته باشد، به روش زنده‌گیری، جمع‌آوری می‌شوند. چون این منطقه با این مشکل درگیر نیست به همین خاطر، گروه متمرکزی برای جمع‌آوری سگ‌های ولگرد ندارد. به همین دلیل در صورت مشاهده یا گزارش دیدن سگ‌های ولگرد در منطقه با مرکز هماهنگ می‌کنیم تا اکیپ را بفرستند.
بعد از دریافت پیام از سوی شهروندان مبنی بر وجود سگ ولگرد سریع نیروهای ما به محل اعزام می‌شوند تا اقدام به جمع‌آوری کنند. پس از آن سگ‌ها از طرف شرکت ساماندهی واکسینه شده و در محل مشخصی نگهداری می‌شوند.» اهالی منطقه بعد از اینکه سگ ولگرد را مشاهده کردند باید با شماره تماس ۱۳۷ یا ۶۶۰۷۱۵۵۲ تماس بگیرند تا مأموران زنده‌گیری خیلی زود به محل اعزام شوند.
- تجمع سگ‌ها در فضای جنگلی وباغ
سگ‌های بدون صاحب با تلاش اکیپ‌های اجرایی آموزش دیده شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر در مناطق ۲۱ و ۵، به روش زنده‌گیری جمع می‌شوند. در منطقه ۵ فراوانی این سگ‌ها در ناحیه یک و ۲ و محله کن به دلیل نوع محدوده که اغلب فضای باز، باغ و جنگل است، بیشتر است. معلولا بین ۳ تا ۵ قلاده در روز در این منطقه جمع‌آوری و به پناهگاه کهریزک منتقل می‌شوند. این تعداد در منطقه ۲۱ نیز متغیر است. شهروندان می‌توانند درصورت مشاهده سگ بدون صاحب با سامانه ۱۳۷ تماس بگیرند.
- در جست‌وجوی علت
فراوانی سگ‌های ولگرد در مناطق ۹ و ۲۱ به دلیل همسایگی با منطقه ۱۸ است. بافت غالب اطراف منطقه ۲۱ باز و بیابانی است، به همین خاطر سگ‌های ولگرد از این محدوده وارد محله‌های مناطق پهنه غربی شهر می‌شوند. البته فقط مربوط به محله‌های ما نیستند و در شهر پراکنده شده‌اند.
در کوچه‌پسکوچه‌های مناطق ۵ و ۲۲ به دلیل کثرت باغ‌ها، فضاهای جنگلی و کوهستانی می‌توان سگ‌ها را دید. البته نباید از این موضوع غافل شد که در محدوده غرب تهران برخی افراد برای حفظ ایمنی و جلوگیری از ورود سارقان به باغ‌ها و کارگاه‌های صنعتی در محوطه‌شان سگ نگهبان دارند.