همشهری آنلاین _ بهاره خسروی: تا اینکه با گذر زمان کم‌کم گرد و غبار فرسودگی بر چهره مسجد محمدیه نشست و نوسازی و بهسازی بنای مسجد برای ارائه خدمات بهینه مطرح شد.
تقریباً از دهه ۸۰ عملیات نوسازی مسجد شروع شد و تا حدودی هم مراحل ساخت آن پیش رفت و حتی به بهره‌برداری هم رسید و امروز خدمات فرهنگی درخور توجهی از سوی این مرکز دینی به اهالی محله امام خمینی(ره) ارائه می‌شود. اما در این میان هنوز عملیات نوسازی مسجد به‌صورت کامل به پایان نرسیده و ادامه کار و رفع نیازهای عمرانی، حمایت خیّران به‌ویژه همراهی مجموعه مدیریت شهری را می‌طلبد. در این گزارش سری به مسجد محمدی زدیم و با امام جماعت مسجد و اهالی درباره مشکلات موجود و خدمات فرهنگی آن گفت‌وگو کردیم.
یکی از مساجد قدیمی تکه دهم پایتخت مسجد محمدی است. چند سالی است به‌رغم نوسازی و بهسازی فضای مسجد داربست‌های فلزی در کنار گنبد مسجد جا خوش کرده است و عملیات عمرانی و کار فضای داخلی مسجد همچنان ادامه دارد. امام جماعت مسجد با اشاره به همین موضوع سر صحبت را باز می‌کند و با گریزی به پیشینه مسجد می‌گوید: «سال ۱۳۳۳ مسجد محمدی از سوی مرحوم «غلامحسین محمدی» بنیانگذاری و وقف شد.
چند سال بعد هم فرزند این مرحوم «محمود محمدی» منزلش را که در مجاورت مسجد قرار داشت، به بنای مسجد اضافه و آن را وقف کرد، اما این بخش از فضای مسجد در طرح تعریض خیابان امام خمینی(ره) سهم بلوار امام خمینی(ره) شد. دهه ۸۰ بود که این بنای فرسوده برای ارائه خدمات بهینه به نمازگزاران با کمک‌های مردمی و بعضی تسهیلات نوسازی شد، اما نوسازی آن به دلیل بعضی بدقولی‌ها و تأمین نشدن اعتبارات و بودجه همچنان ادامه دارد.»به گفته حجت‌الاسلام والمسلمین «عبدالمجید مهدوی» ۸۰درصد عملیات عمرانی انجام شده و فقط ۲۰درصد کار باقی مانده است که کمک خیّران را می‌طلبد.
- بدقولی و خلف وعده برخی مسئولان
یکی از بخش باقیمانده از کارهای عمرانی مسجد محمدی، کاشیکاری فضاهای داخلی و گنبد مسجد است که تورم و خلف وعده بعضی از مسئولان باعث شده تا فعالیت‌های عمرانی نیمه‌کاره رها شود. بعضی از این خلف وعده‌ها مربوطه به حوزه مدیریت شهری است. حجت‌الاسلام مهدوی در این‌باره توضیح می‌دهد: «از سوی شهرداری بودجه‌ای برای نوسازی و ادامه فعالیت‌های عمرانی تعلق نگرفته است. چون دیدگاه ما با مجموعه مدیریت شهری از لحاظ انتخاب مصالح و پیمانکار متفاوت است. برای مثال ما کاشی‌های مسجد را از اصفهان سفارش دادیم تا بیاورند. سال گذشته من فاکتورها را بردم و قرار شد مبلغ ۸ میلیون تومان کمک شود. اما این مبلغ به حساب مسجد واریز نشده است.»
- همکاری با مدیریت شهری
مساجد یکی از بهترین کانون‌های ایجاد حس همدلی و احساس مسئولیت و مشارکت‌های اجتماعی و شهری هستند. البته به شرطی که فعالیت و همکاری امام جماعت و سایر عوامل اجرایی آن مورد توجه قرار بگیرد و کارها فقط در حد یک حرف روی کاغذ نماند. حجت‌الاسلام «یحیی عبداللهی» جانشین امام جماعت مسجد محمدی با بیان مطلب می‌افزاید: «مسجد محمدی امکان ارائه خدمات فرهنگی فراوانی به شهروندان دارد. برای مثال در این مسجد فضای مطالعه و کتابخوانی برای خواهران و برادران با امکانات خوب داریم. فعالیت‌های فرهنگی فراوانی هم از سوی بسیج مسجد برای نسل جوان انجام می‌شود.
حتی نشریه داخلی به نام مجله خیّران ماندگار داریم که مدیر مسئول و صاحب امتیاز آن حاج آقا مهدوی است. یا برای مثال فضای بیرونی و مجاور مسجد را می‌توانیم برای برپایی نمایشگاه‌های فرهنگی در اختیار شهرداری قرار دهیم. حتی مدیران شهری می‌توانند جلسات اداری خود را داخل مجلس هم برپا کنند. اما همه این اتفاقات زمانی رخ می‌دهد که مسئولان به وعده‌هایشان عمل کنند.» عبداللهی می‌گوید: «سال گذشته برگه‌هایی از سوی شهرداری برای ارائه دیدگاه‌ها و نظرات مردمی برای رفع مشکلات و نیازهای شهری در میان اهالی از سوی مسجد توزیع شد. اما هیچ‌کدام از درخواست‌های مردمی برای اصلاح فضاهای شهری مورد قبول واقع نشد.
همین موضوع باعث می‌شود تا مردم کمتر به مسجد اعتماد و در برنامه‌های مشارکتی شهری شرکت کنند. در واقع مهم‌ترین نیاز برای ایجاد رغبت و انگیزه میان شهروندان برای هرکاری توجه به نظرات آنهاست. وقتی نه حرف آنها و نه امام جماعت مسجد شنیده نمی‌شود، مشارکت نداشتن و بی‌تفاوتی میان مردم حاکم می‌شود.»
- بهره‌مندی از بودجه پروژه‌های خردمقیاس
یکی از کارهایی که می‌توان برای پایان فعالیت‌های عمرانی مسجد محمدی انجام داد، قرار گرفتن این مسجد در حوزه پروژه‌های خردمقیاس محلی یا بهره‌مندی از بودجه پروژه‌های خردمقیاس است. دبیر شورایاری محله امام خمینی(ره) با بیان این مطلب می‌گوید: «این مسجد در مهم‌ترین بخش تکه دهم پایتخت در بلوار امام خمینی(ره) و بزرگراه نواب و بزرگراه یادگار امام(ره) واقع شده است؛ مسیری که محل تردد بسیاری از سران و مسئولان کشور محسوب می‌شود. این روزها که رویکرد جدید شهرداری انجام پروژه‌های خردمقیاس محلی است که مردم بیشتر با آن سر و کار دارند، بهترین فرصت برای توجه ویژه به این مسجد و تکمیل عملیات عمرانی آن است.»
- کاهش خطرهای احتمالی
تقریباً ۷ سال است که عملیات بازسازی مسجد محمدی رها شده است. تداوم این روند باعث فرسایش بیشتر مسجد می‌شود. «محمدعلی سعادتمند» از اهالی قدیمی محله امام خمینی(ره) و از اعضای هیئت‌رئیسه شورایاری محله امام خمینی(ره) این را می‌گوید و توضیح می‌دهد: «عملیات عمرانی داخل بنای مسجد مانند سفت‌کاری گنبد و گلدسته‌ها همچنان نیمه‌کاره رها شده است. بخش زنانه مسجد هم نیازمند بهسازی است. برای پیشگیری از خطرهای احتمالی مسئولان باید دست‌به‌کار شوند تا هرچه زودتر کارهای عمرانی به پایان برسد.»
- نقدینگی محدود به دلیل «کووید ۱۹»
بعد از شنیدن صحبت‌های امام جماعت و اهالی پیرامون نیمه‌کاره ماندن عملیات عمرانی، سراغ مدیران شهری در منطقه ۱۰ رفتیم تا ببینم پاسخ آنها برای تکمیل عملیات عمرانی مسجد محمدی چیست. مدیر اداره فرهنگی معاونت اجتماعی و فرهنگی با اشاره به روزهای کرونایی می‌گوید: «با توجه به شرایط کووید ۱۹ نقدینگی محدود است. به همین دلیل اولویت با مسجدهایی است که نیازمند زیرساخت عمرانی هستند.»به گفته «محمدمحسن درختی» برای تکمیل بقیه بنای مسجد هیئت امنا می‌توانند از کمک‌های نیکوکاران و بودجه مرکز فعالیت‌های دینی شهرداری کمک بگیرند.
- تکمیل مسجد نیمه‌کاره
یکی از مهم‌ترین نیازهای نمازگزاران هنگام مراجعه به مسجد تأمین امنیت و ایمنی است. البته به گفته امام جماعت مسجد محمدیه این مسجد و نمازگزاران آن بیمه هستند و بسیاری از نکات ایمنی در نوسازی بنای جدید رعایت شده است. «مهدی یاهو» از کاسبان قدیمی خیابان خوش و از نمازگزاران مسجد محمدی تکمیل بخش‌های باقیمانده مسجد را برای ارائه خدمات بهینه به اهالی لازم و ضروری می‌داند و می‌گوید: «سال‌های زیادی است که در این مسجد نماز می‌خوانم. این مسجد از مساجد خوب و قدیمی محله است. با تکمیل عملیات عمرانی آن قطعاً خیلی از نکات از جمله بهداشت در فضاهای عمومی مانند آبدارخانه و فضای داخلی بیشتر از همیشه رعایت می‌شود و نمازگزاران هم می‌توانند از خدمات مسجد برای انجام فرایض دینی بهره‌مند شوند.»