همشهری آنلاین_حسن حسن‌زاده: اگرچه شیوع کرونا شرایط را برای بده بستان کتاب و ارتباط کتابخوان‌ها در این کافه متفاوت سخت کرد، اما زمینه را برای برداشتن قدم‌های بزرگ‌تر فراهم کرد. حالا به همت مدیران جوان این کافه کتاب سیار و اهدای ۶۰ هزار جلد کتاب توسط کتابخوان‌ها، ۱۴۳ کتابخانه در نقاط محروم کشور ساخته شده و این راه پرخیر و برکت همچنان ادامه دارد. به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی سراغ این کافه کتاب سیار رفتیم و از فعالیت این روزهای کافه تیتیل گزارشی تهیه کردیم.
- قصه آن ۱۴۳ کتابخانه
حوالی غروب، کافه تیتیل، کافه کتاب سیاری که چند سالی است مهمان محله‌های شهر شده و میان کتابخوان‌ها حسابی طرفدار دارد به بوستان قیطریه می‌رسد. این روزها که محدودیت‌های کرونایی، بسیاری از مشاغل و مراکز فرهنگی، تفریحی و ورزشی را به تعطیلی کشانده، شرایط این کافه کتاب محبوب هم برای حفظ سلامتی شهروندان و جلوگیری از شیوع ویروس تغییر کرده است.
«مصطفی رسولی» یکی از جوانانی که ۴ سال پیش ایده راه‌اندازی این کافه کتاب سیار را عملی کرد می‌گوید: «۴ سال پیش من و یکی از دوستانم تصمیم گرفتیم در کنار این کافه سیار، یک کتابخانه سیار هم داشته باشیم تا شرایط را برای بده بستان کتاب میان کتابخوان‌های شهر فراهم کنیم. خیلی زود کتابخوان‌های محله‌های مختلف جذب این کتابخانه شدند و گردش رایگان کتاب‌های اهدایی، حسابی طرفدار پیدا کرد.» اگرچه با شیوع ویروس کرونا بده بستان کتاب در این کافه تعطیل شده، اما کافه تیتیلی‌ها در همین روزهای سخت به فکر ساخت کتابخانه برای روستاهای محروم افتاده‌اند.
حالا به همت جوان‌های باانگیزه این کافه کتاب، ۱۴۳ کتابخانه درست و درمان در روستاهای محروم استان‌های کرمان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان، لرستان و... راه‌اندازی و به پاتوق کتابخوانان تبدیل شده است. رسولی می‌گوید: «همه چیز از سیل لرستان شروع شد. وقتی سیل خانه و کاشانه مردم را ویران کرد، از دنبال‌کننده‌های صفحه اینستاگرام کافه تیتیل که همگی کتابخوان هستند و در گردش کتاب میان اهالی محله‌های مختلف نقش دارند خواستیم به کمک ما بیایند.
مبالغ زیادی برای ساخت قفسه‌های چوبی کتابخانه و تهیه کتاب‌ها جمع شد و طولی نکشید که با مشارکت یک مؤسسه خیریه، نخستین کتابخانه در یکی از روستاهای محروم لرستان راه‌اندازی شد. با شیوع کرونا و محدود شدن فعالیت کافه تیتیل از کتابخوان‌ها خواستیم با اهدای کتاب قدم‌های بزرگ‌تری برای ساخت کتابخانه بردارند. حالا به همت آنها ۱۴۳ کتابخانه در مناطق محروم کشور راه‌اندازی شده است.»
- کرونا شود سبب خیر!
کافه تیتیل فقط یک کافه سیار نیست. قصه این کافه متفاوت و یار مهربان سر دراز دارد. با کتاب‌های امانتی و اهدایی مردم به این کافه کتاب، تا امروز قدم‌های بسیار بزرگی برداشته شده. کافه تیتیل چند سالی است که پلی شده میان کتابخوان‌های تهرانی و دانش‌آموزان و کتاب‌دوستان مناطق محروم حاشیه شهر. هر کتاب اهدایی یک سفیر مهربانی شده تا پیام عشق و محبت هم‌محله‌ای‌ها را این بار با دست‌های یار مهربان به دست دانش‌آموزان محروم برساند.
چند دقیقه‌ای از توقف کافه تیتیل در نزدیکی بوستان قیطریه نگذشته که جوانی با یک بغل کتاب از راه می‌رسد. «محمدنیازی» دانشجوی رشته معماری ۱۵ جلد کتاب به این کافه کتاب سیار اهدا می‌کند و می‌گوید: «هر بار که کافه تیتیل به محله ما می‌آمد کتاب‌های خوانده شده را به کتابخانه کافه امانت می‌دادم و در عوض چند جلد از کتاب‌هایی که دیگران به کافه امانت داده بودند، امانت می‌گرفتم. هفته گذشته که خبر ساخت کتابخانه در یکی از مدارس روستاهای محروم شمال کشور را شنیدم، کتاب‌های کمک‌آموزشی را که در خانه داشتم برای ساخت این کتابخانه به کافه تیتیل اهدا کردم.» در میان ۱۴۳ کتابخانه‌ای که با جمع‌آوری قریب به ۶۰ هزار جلد کتاب تأسیس شده است، کتابخانه مدارس محروم و تازه‌ساز هم دیده می‌شود.
«محمدرضا حیدری» یکی دیگر از مسئولان جوان کافه تیتیل می‌گوید: «اگرچه کرونا باعث شد امانت دادن و امانت گرفتن کتاب را تعطیل کنیم اما زمینه‌ساز ساخت کتابخانه‌های بیشتری برای مدارس تازه‌ساز در مناطق محروم شد. هر هفته در صفحه اینستاگرام اطلاع‌رسانی می‌کنیم که کافه تیتیل مهمان کدام محله است. کتابخوان‌ها هم کتاب‌های اهدایی را با رعایت پروتکل‌ها به دست ما می‌رسانند و این کتاب‌ها همراه با هزینه ساخت کتابخانه که توسط خیّران تأمین می‌شود راهی مدارس محروم خواهد شد. کافه تیتیل برای جمع‌آوری کتاب‌های اهدایی حتی به شهرهای مختلف کشور هم می‌رود. مدتی پیش مهمان شهر رشت بودیم که مردم ۴ هزار جلد کتاب به کافه تیتیل اهدا کردند. همان ۴ هزار کتابی که به چند روستای محروم کرمانشاه اهدا شد.»
- روایت یک قصه عاشقانه
جوانان کتابخوان کافه تیتیل برای حل معضلات و آسیب‌های اجتماعی مختلف هم دغدغه دارند. این کافه کتاب سیار که در مسیر محله‌های مختلف شهر هر روز دقایق بسیاری را پشت چراغ قرمز و چهارراه‌های شلوغ می‌گذراند، محال است فکری برای کمک به کودکان‌کار نکرده باشد. به‌خصوص این روزها که کرونا بیشتر از قبل به تاخت‌وتاز ادامه می‌دهد و این کودکان آسیب‌پذیر، بیشتر در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند. رسولی می‌گوید: «به هر محله‌ای که می‌رویم و به هرچهارراه شلوغی که می‌رسیم، کودکان‌کار کافه کتاب ما را می‌شناسند.
اصلاً قصه کافه تیتیل و کودکان‌کار یک قصه عاشقانه است که با دست‌های مهربان کتابخوان‌ها نوشته می‌شود. بیشتر مشتریان کافه تیتیل از قشر تحصیلکرده و فرهیخته جامعه هستند؛ افرادی که دانش و مهارت‌های هنری‌شان را وقف کمک به کودکان‌کار کرده‌اند. چند سال پیش وقتی تازه شروع به کار کردیم، تصمیم گرفتیم درآمد نخستین شنبه هر ماه را به کودکان اختصاص بدهیم. کمی بعد وقتی مشتریان کافه از تصمیم باخبر شدند، قدم‌های بزرگ‌تری برداشته شد.
یکی آرایشگر بود؛ یک روز را به کافه تیتیل و اصلاح رایگان موی کودکان‌کار محله‌های پایین شهر اختصاص داد. دیگری نقاش بود که از میان کودکان‌کار چند استعداد نقاشی پیدا کرد. دانشجویی هم داوطلب شد تا برای کودکان‌کار بازمانده از تحصیل کلاس آموزشی رایگان برگزار کند. خلاصه کافه کتاب ما پاتوق کودکان‌کار هم است؛ کودکانی که به هوای مهربانی اهالی کتابخوان با کافه کتاب آشنا شده‌اند.»
- کاش آن روزهای خوب برگردد
اگرچه این روزها ویروس منحوس کرونا لحظات خوش با هم بودن را به خاطره‌ای دور تبدیل کرده، اما هنوز لحظه‌های شیرین عیادت از سالمندان کهریزک و همبازی شدن با کودکان معلول از یاد علاقه‌مندان به این کافه متفاوت نرفته است. این کافه کتاب به هر محله‌ای که رسید، چند کتابخوان را با خود همراه کرد و کمی بعد از جمع همین کتابخوان‌ها گروهی ساخت که عشق و محبتشان را با سالمندان و معلولان شهر قسمت کردند.
با اینکه این روزها به دلیل محدودیت‌های کرونایی امکان عیادت از سالمندان و معلولان فراهم نیست اما هنوز هم تصاویر قدیمی عیادت کافه تیتیلی‌ها از سالمندان کهریزک در فضای مجازی دست به دست می‌شود. حیدری می‌گوید: «امیدواریم بساط این ویروس منحوس زودتر جمع شود تا دوباره بتوانیم دل سالمندان و معلولان را شاد کنیم. سال گذشته پیش از شیوع کرونا، گروهی از ورزشکاران داوطلب به جمع ما پیوستند و توانستیم خنده و شادی را با ورزش صبحگاهی به آسایشگاه معلولان محله صدر ببریم.»