همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: هرچند که وجود این معابر بزرگراهی و شاهراه‌های پر تردد، امتیاز و نعمت محسوب می‌شود، اما به همان اندازه می‌تواند مشکل‌ساز و خطرناک باشد. تصادفات، خسارت‌های مالی، صدمات جانی، ترافیک سنگین و سر و صدا از جمله چالش‌هایی است که بزرگراههای پر تعداد غرب تهران ایجاد کرده‌اند. به مناسبت هفته «حمل‌ونقل ایمن» با سرهنگ «قاسم برجی»، سرکلانتر غرب پلیس راهور تهران، گفت‌وگویی درباره مشکلات حمل‌ونقل غرب پایتخت و راه‌حل‌های آن انجام داده ایم.
مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های ترافیکی مناطق غربی تهران برای داشتن حمل‌ونقلی ایمن و روان شامل چه مواردی است و چه راه‌حلی برای آنها وجود دارد؟
مناطق غربی کلانشهر تهران را به سبب مشکلات و چالش‌های ترافیکی، نمی‌توان به‌صورت یکسان ارزیابی کرد و نسخه واحدی برای رفع نواقص و معضلات ترافیکی آنها ارائه کرد، چراکه موقعیت ژئوپولتیکی هر منطقه براساس شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و جذب و تولید سفر متفاوت است. منطقه ۲۱ به دلیل وجود مجتمع‌های صنعتی و قرار گرفتن در بزرگ‌ترین قطب اقتصادی کشور با چالش‌های ویژه و فراوانی روبه‌رو است. ترافیک و حوادث ناشی از آن مانند ورود و خروج وسایل نقلیه سنگین، سرویس کارکنان شرکت‌ها، حرکت دسته‌جمعی و کاروانی آنها و عبور کارکنان در زمان خاصی از شبانه‌روز (پایان شیفت کاری) از عرض معابر بزرگراهی از جمله مسائلی است که می‌توان به آن اشاره کرد. مدیریت کاهش حوادث عابران پیاده، دغدغه پلیس در حوزه مأموریتی آن منطقه است. نیاز است برای پیشگیری از حوادث برخورد وسایل نقلیه با عابران پیاده از پل‌های عابرپیاده مکانیزه در معابر بزرگراهی استفاده شود.
برخی مشکلات دیگر شامل نقض سامانه روشنایی در بزرگراههای شهید همدانی حدفاصل پل آزادراه تهران _کرج تا پل شهر قدس، بزرگراه شهید لشکری حدفاصل شرکت نفت پارس تا پل کاروانسرا سنگی و معابر اصلی همچون خیابان سپاه اسلام و نخ زرین، سبب محدودیت دید رانندگان وسایل نقلیه عبوری شده است و به سهم خود، ضریب وقوع حوادث رانندگی را در شب افزایش می‌دهد. یکی دیگر از مشکلات ترافیکی موجود، کمبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی از جمله مترو و خطوط بی. آر. تی است و این موضوع، باعث استفاده حداکثری از وسایل نقلیه شخصی و تشدید ترافیک در معابر بزرگراهی می‌شود. منطقه ۹ به سبب تراکم جمعیت و بافت متراکم شهری نیازمند مدیریت زمان و ایجاد زیربناهای مدیریت هوشمند ترافیک است.
منطقه ۲۲ به دلیل نوسازی، دارای استانداردهای شهری قابل قبولی است. با توجه به ساخت معابر بزرگراهی، ضرورت کنترل تخلف سرعت در این منطقه احساس می‌شود. پیشرفت ساخت‌وسازها در منطقه ۵ و تجمیع با روستاهایی که قبلاً در حاشیه شهر قرار داشتند، موجب تداخل فرهنگ‌ها در رفتارهای ترافیکی شده است. چالش مهم در این منطقه، جذب و تولید سفر درون‌شهری است. با توجه به وجود اماکن تجاری متعدد، منطقه ۵ یکی از مناطق جذاب برای شهروندان است که سبب تشدید ترافیک در این محدوده شده است.
همکاری و تعامل با ارگان‌هایی مانند شهرداری در این مناطق چگونه است و همکاری سازنده چقدر و چگونه می‌تواند موجب روان‌تر شدن حمل‌ونقل و کاهش تصادفات شود؟
لازمه داشتن حمل‌ونقلی ایمن در وهله نخست، ایجاد تعامل بین ارگان‌های مختلف و مرتبط برای ساخت مسیرهایی ایمن و رفع موانع ترافیکی موجود است. در مدیریت ترافیک، پلیس بیشترین تعامل را با ارگان‌های دخیل در حوزه مدیریت شهری و ترافیک دارد. شهرداری‌های مناطق غرب تهران از پویاترین شهرداری‌های مناطق ۲۲گانه هستند که از نظر هدایت، رفع موانع حرکتی، انجام اصلاحات هندسی مورد نیاز در معابر و فعالیت‌های اثربخش و مفید که تأثیر چشمگیری در کاهش حوادث دارند، در حال خدمت‌رسانی به شهروندان عزیز هستند. مناطق غربی از گلوگاه های اصلی ترافیک شهری هستند که روان‌تر و ایمن‌تر شدن حمل‌ونقل در آن بیشترین اثرگذاری را بر کاهش زمان سفر شهروندان تهرانی دارد. عملکرد قابل قبولی که در حال حاضر شاهد آن هستیم، حاصل تعامل، مشارکت، همفکری، هم‌افزایی و توسعه اهداف مشترک میان پلیس و شهرداری‌ها است.
آمار تصادفات درمناطق غربی نسبت به ماه‌های پیش و سال گذشته چگونه است؟
بر اساس بررسی‌های انجام شده در مناطق غربی شهر تهران، شاهد کاهش تصادفات خسارتی و جرحی در سال جاری بوده‌ایم که این امر نتیجه مشارکت، رعایت و پایبندی رانندگان محترم به قوانین و مقررات بوده است. اما متأسفانه در تصادفات منجر به فوت در مقایسه با ماه‌های پیش و سال گذشته، شاهد افزایش این دسته از تصادفات هستیم. بنابراین، توجه بیشتر به مقررات از سوی عابران پیاده و موتورسیکلت‌سواران عزیز که بیشترین سهم از متوفیان رانندگی را به خودشان اختصاص دادند، امری لازم و ضروری است.
موتورسیکلت ها، دوچرخه‌ها، کامیون‌ها، خودروهای سنگین یا عابرهای پیاده، کدامیک بیشترین عامل تصادفات هستند؟ همچنین دلیل عمده تصادفات در این مناطق چیست و چه نکاتی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد؟
بر اساس تحقیقات‌ها، خودروهای سواری، موتورسیکلت‌ها، عابرهای پیاده، کامیون‌ها و وسایل نقلیه سنگین و دوچرخه‌ها به‌ترتیب بیشترین عامل وقوع تصادفات به شمار می‌آیند. عمده علت تصادفات رخ داده در مناطق غربی بی‌توجه به جلو، ارتکاب تخلفاتی که موجب حواس پرتی رانندگان از رانندگی می‌شود (از جمله استفاده از تلفن همراه در هنگام رانندگی، صحبت کردن با سرنشینان وسیله نقلیه)، ناتوانی در کنترل وسیله نقلیه ناشی از تخطی از سرعت مطمئنه در محل‌های مختلف (از جمله معابر دارای شیب، تقاطع‌ها، میادین و معابری که در اثر بارندگی یا بارش برف لغزنده شده‌اند و این امر موجب می‌شود تا کنترل وسیله نقلیه از دست راننده خارج شود)، عبور غیرمجاز رانندگان موتورسیکلت از خطوط ویژه، تردد غیرمجاز عابران پیاده از عرض معابر بزرگراهی و خستگی و خواب آلودگی رانندگان به‌ویژه در ساعات اولیه بامداد از عوامل مهم در وقوع تصادفات به شمار می‌آیند و توصیه می‌شود که رانندگان نسبت به رعایت و همکاری هرچه بیشتر مقررات کمک کنند.
- آموزش مستمر به صاحبان صنایع
یکی از مشکلات اهالی مناطق ۹ و ۲۱ وجود صنایع در این محدوده و تردد پر تعداد وسایل نقلیه سنگین در آنها است. سرکلانتر غرب تهران می‌گوید: «پلیس راهور تهران بزرگ با اقدامات لازم، تخلفات وسایل نقلیه سنگین را رصد می‌کند و برابر مقررات، برخورد قانونی با تخلفات آنها انجام می شود. همچنین در زمینه آموزش رانندگان وسایل نقلیه سنگین و رعایت الزامات و همراه داشتن و استفاده از تجهیزات مناسب، در کلاس‌های آموزشی مطالب لازم به‌صورت مستمر به آنها یادآوری و ارائه می شود.»
- فتح و لشکری حادثه‌خیزترین بزرگراههای غرب تهران
جاده مخصوص، فتح، بزرگراههای تهران کرج، آزادگان، همت، خرازی و ستاری از جمله شاهراه‌های غرب تهران هستند. سرهنگ برجی درباره بیشترین آمار تصادفات و حوادث در این بزرگراه‌ها می‌گوید: «بیشترین آمار تصادفات و حوادث در بین بزرگراههای یادشده مربوط به بزرگراههای فتح و لشکری است. فتح و لشکری از معابر آزادراهی پر تردد و مسیر و پل ارتباطی شهرهای اطراف با تهران هستند و در این معابر اصلی، شاهد انبوهی از تردد وسایل نقلیه در طول شبانه‌روز هستیم. برای همین، همان اندازه که تردد بیشتر است به همان میزان نیز حوادث و تصادفات رانندگی هم بیشتر می‌شود. از سویی وجود کارخانه‌ها و معادن سیمان و سایر واحدهای صنعتی در حاشیه این بزرگراه‌ها، تردد وسایل نقلیه سنگین را در داخل آنها افزایش داده است. همه موارد یاد شده در افزایش آمار تصادفات و حوادث بزرگراههای فتح و شهید لشکری تأثیر دارد.»