همشهری آنلاین _ سروش جنابی - ابوذر چهل‌امیرانی: سردار «محمدیزدی» در گفت و گوی یک ساعته با ما، تکلیف را روشن می‌کند؛ هر که به کشور و مردم خدمت کند، بسیجی است. با او تاریخچه فعالیت‌های بسیج را از زمان دفاع مقدس مرور می‌کنیم و جلو می‌آییم تا روزگاری که جنگ تحمیلی تمام می‌شود و برگ جدیدی از خدمت رسانی بسیج در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی ورق می‌خورد. بسیج نشان داده است در بزنگاه‌های تاریخی همواره در میدان حاضر بوده است و هرجا که لازم شده دست یاریش به کمک کشور و مردم آمده است؛ از واکسیناسیون فلج‌اطفال و خانه سازی برای زلزله زدگان گرفته تا مددرساندن به گرفتاران در سیل و اقدامات ویژه در مقابله با بحران کرونا.
در هفته بسیج به سراغ جانشین رئیس سازمان بسیج کشور رفتیم تا روایتگر خدمات بسیجیان باشد.
انگیزه ورود بسیج به عرصه‌های اجتماعی چیست؟
همواره فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی در بسیج وجود داشته، ولی در این سال‌ها پررنگ‌تر شده است. بسیج اساساً وارد چرخه‌هایی می‌شود که ناقص هستند یا نمی‌توانند تکمیل شوند. ما شانه‌هایمان را زیر بار هرکاری که در کشور ناقص انجام می‌شود یا متوقف شده است، می‌بریم و به دنبال الگوسازی هستیم. وارد کارهایی می‌شویم که نقص دارد و وقتی موفق شدیم، کنار می‌رویم تا نهادها، سازمان‌ها و افرادی که متولی این کارها هستند، با الگوبرداری از بسیج کار را ادمه دهند.
یعنی ورود بسیج به عرصه بازپروری معتادان هم به این دلیل بوده که نقصی در این کار وجود داشته است؟
بله، چرخه ترک اعتیاد رایج ناقص و کم‌بازده است. بدن معتادی که دوره ۲۱ یا ۲۸ روزه ترک اعتیاد را گذرانده است، از نظر فیزیکی، از سم‌ها پاک شده، ولی او با همان افکار قبلی وارد اجتماع می‌شود. یعنی از نظر روانی درمان نشده و رها شده است. به همین دلیل با دیدن کسی که مواد مصرف می‌کند، دوباره آلوده می‌شود. چنین فردی باید شغل داشته باشد، ابزار و کارگاه داشته باشد، وگرنه بازهم گرفتار اعتیاد می‌شود. بنابراین، حرفه‌آموزی و اشتغال این افراد را دنبال کردیم؛ ولی باز هم نقص دیگری وجود داشت و باید «جامعه‌پذیری» را به کارهایمان اضافه می‌کردیم تا افراد جامعه و خانواده، آنها را بپذیرند. در این مسیر، سال گذشته طرحی اجرا کردیم که نمونه بود و موفق. برایتان مثالی می‌زنم: ورزشکاری که از مسابقات برمی‌گردد، گل به گردنش می‌اندازند. ما هم همین کار را کردیم و حدود ۷۰ نفر را در تهران با این شیوه به آغوش خانواده‌هایشان برگرداندیم. گل به گردن آنها انداختیم و به پایگاه بسیج بردیم.
امام جماعت مسجد، معتمدان محله، چند نفر از کاسبان و خانواده‌اش را دعوت کردیم و به این طریق، آنها به آغوش خانواده برگشتند و به دلیل همین استقبال، آنها از برگشت به شرایط قبلی خود و مصرف موادمخدر اجتناب کردند. دکتر مؤمنی، دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر با اطلاع از این طرح اعلام کرد شما اگر این کار را ۲ سال ادامه بدهید، ثبت جهانی می‌شود. ما هم گفتیم ادامه می‌دهیم و سپس از این کار بیرون می‌آییم، چون کار ما ترک اعتیاد نیست. این کار را باید متولیان انجام دهند و ما فقط هر جا مشکلی ببینیم، وارد عمل می‌شویم.
زنان معتاد هم در این عرصه دیده شده‌اند؟ با توجه به اینکه تهران از این حیث با کمبود جدی روبه‌رو است.
معتادان متجاهر از سال ۱۳۹۷ در نخستین مرکز درمان، صیانت و اشتغال پذیرش شده‌اند که در جنوب‌شرق تهران قرار دارد. بعد از گذشت ۲۰ ماه ۱۵۰۰ نفر در این مرکز از دام اعتیاد رها شده‌اند و تا آخر هفته بسیج و نیمه آذرماه ظرفیت آن یک‌هزار نفر افزایش خواهد یافت. مرکزی هم به‌تازگی برای معتادان متجاهر زن با عنوان «طراوت زندگی» در شرق تهران راه‌اندازی شده که ۱۵۰ نفر ظرفیت دارد. مرکز دیگری هم برای بانوان در غرب تهران درحال ساخت است که ظرفیت پذیرش ۱۰۰ نفر را دارد. در مجموع، بسیجیان در حوزه آسیب‌های اجتماعی کارنامه درخشانی داشته‌اند. این نکته را هم اضافه کنم که مشاوره‌های قبل و بعد از ازدواج هم در نواحی و اکثر محله‌ها با هدف جلوگیری از طلاق توسط بسیجیان ارائه می‌شود.
جدای از این مورد، در چه حوزه‌های دیگر اجتماعی که مورد نیاز مردم است، فعالید؟
نیروهای بسیجی از زمان شیوع ویروس کرونا هم وارد میدان شده‌اند و فعالیت‌های مؤثری در محله‌ها انجام داده‌اند. با شیوع کرونا ضدعفونی معابر، فروشگاه‌ها، اماکن تجاری، مترو و اتوبوس‌ها را شروع کردیم و نقاطی مثل بازار تهران به دلیل تردد زیاد بارها ضدعفونی شد. هرشب ۵۰ تا ۶۰ تیم به ضدعفونی شهر پرداختند و تولید ماسک را در ۷۰ کارگاه خانگی شروع کردیم. کارگاه تولید ماسک در ۵۰۰ مسجد و حسینیه راه‌اندازی شد و سعی کردیم ماسک‌ها کیفیت و استاندارد وزارت بهداشت و نشان استاندارد سیب سلامت بگیرد. این ماسک‌ها با قیمت بسیار نازل تولید و رایگان و صلواتی در اختیار مردم و بیمارستان‌ها قرار گرفت. تولید لباس، گان و شیلد پزشکی برای کادر درمان و خانواده‌ها و تهیه و توزیع هر روزه آب‌میوه بسته‌بندی شده در ۱۱۲ نقطه از دیگر فعالیت بسیجیان بود.
همچنین در خیلی از ادارات، دستورالعمل‌های مطوّل و زمانبر را توسط بسیج اصلاح کرده‌ایم و این افراد در کنار انجام فعالیت‌های روزمره، بعد از ساعت‌کاری و حتی تعطیلات رسمی، بدون چشمداشت و دریافت اضافه‌کار خدمت می‌کنند. نمونه‌اش برپایی میز خدمت در بیمارستان‌ها و اداره‌های مختلف است..
در میز خدمت چه‌کاری توسط بسیجیان انجام می‌شود؟
بسیجیان از سازمان‌ها و اداره‌های مختلف در بیمارستان‌ها و مراکز مورد نیاز حضور پیدا می‌کنند و با توجه به تخصص خود، خدماتی به مردم می‌دهند. به‌عنوان مثال، چندی پیش میز خدمت در بیمارستان‌های مسیح دانشوری و امام حسین(ع) برپا شد و بسیجیان به کمک کادر درمان و بیماران رفتند. اگر پزشکان و بیماران نیازمند دریافت خدمات در خصوص کارت ملی، شناسنامه و تلفن همراه بودند، بسیجیان به کمک آنها می‌رفتند و مشکلات را رفع می‌کردند. یکی از کارهایی هم که بسیج وزارتخانه‌ها و ادارات انجام داده، پرداخت تسهیلات بانکی بوده و اخیراً ظرف ۲ روز، ۲ میلیارد تومان تسهیلات در اختیار پزشکان و پرستاران قرار گرفت. این وام‌ها را بانک‌ها ارائه داده‌اند، ولی بسیجیان به سرانجام رساندن کار را پیگیری کردند
. در نتیجه باید بگویم هرجا کار قفل می‌شود وگیر دارد، توقع داریم بسیج آن مجموعه مشکل را رفع کند. به همین دلیل در همه دستگاه‌ها و مجموعه‌ها بسیج را پرچمدار ایثار، از خود گذشتگی و ورود به میدان‌های سخت با تلاش بی‌منت و خدمت عاشقانه می‌دانیم.
شاهد اجرای برنامه‌هایی از سوی بسیج در محله‌ها هستیم که برخی می‌گویند به نوعی موازی‌کاری با دیگر نهادهاست. به‌عنوان مثال، کلاس‌هایی برپا می‌شود که همان کلاس‌ها را شهرداری، سراهای محله، مساجد و مراکز فرهنگی برپا می‌کنند. چرا چنین است؟
به موضوع بسیار ظریفی اشاره کردید. ما در کشور دستگاه‌هایی داریم که گاهی در کار خود با مشکل مواجهند. البته این دستگاه‌ها در شرایط عادی کار خود را انجام می‌دهند و در شرایط غیرعادی نیازمند کمک هستند. اساساً بسیج کلید رفع مشکلات و نواقصی است که در کشور یا به واسطه ساختارهای ضعیف یا افراد ضعیف ایجاد می‌شود. بسیج پرده‌ها و قالب‌ها را می‌شکند تا به یک الگوی قابل قبول برسد. به هر حال کشور ما وسعت و جمعیت زیادی دارد و به تبع آن محله‌ها نیز به دلیل مساحت و تعداد زیاد خانوارها، نیازمند امکانات زیادی هستند. به‌عنوان مثال نمی‌توان به برپایی فقط یک کلاس در یک محله اکتفا کرد. به همین دلیل ما هم وارد این کارها می‌شویم و نکته دیگر که مهم است، استفاده از سلیقه‌ها و روش‌های مختلف در برپایی کلاس‌هاست تا مردم قدرت انتخاب بیشتری داشته باشند.
در پایان، بفرمایید از نظر شما بسیجی کیست و توقع شما از بسیجیان چیست؟
عزت بسیج را در تعامل و ارتباط با مردم می‌دانم و معتقدم بسیج باید با رفتارش نزد مردم عزیز باشد. ما نیازمند اقتدار در بین مردم نیستیم. اقتدار ما باید در مقابل دشمنان باشد؛ کسانی که بخواهند به این کشور تعرض کنند و امنیت کشور را برهم بزنند. آنها باید بدانند بسیج ما مقتدر است و مردم بدانند بسیج خادم آنهاست. عزت بچه‌های بسیج هم در خدمتگزاری به مردم است.
در کنار این موضوع، بر این باوریم که تعداد زیادی از مردم به خاطر نوع نگرشی که دارند، بسیجی هستند، یعنی کسانی که به کشورشان و سرنوشت انقلاب اعتقاد دارند و به خدمت کردن به مردم افتخار می‌کنند. اینها بسیجی‌اند و ممکن است وارد پایگاه بسیج نشوند یا کارت بسیج نداشته باشند، اما آنها را به دلیل خدمت به کشور، مردم و انقلاب بسیجی می‌دانیم. معتقدیم هر که به کشور و مردم خدمت کند بسیجی است.
- از گلستان تا خوزستان
سردار «محمدرضا یزدی» به فعالیت بسیجیان در مناطق سیل‌زده اشاره می‌کند و می‌گوید: «قبل از سیل استان گلستان، بسیجیان در این منطقه حضور داشتند و به دلیل باران شدیدی که باریده بود، با گریدر و لودر به جمع‌آوری آب‌های سطحی مشغول بودند. به همین دلیل، در زمان وقوع سیل در استان گلستان هم حضور داشتند و رسیدگی به وضعیت ۶ محله در آق‌قلا را برعهده گرفتند. آنها تا اواسط تابستان در استان گلستان حضور داشتند و در بازسازی و نوسازی خانه‌ها حضور فعالی داشتند.» او با اعلام اینکه همان زمان سیل خوزستان به وقوع پیوست، ادامه می‌دهد: «بسیجی‌ها به سرعت به خوزستان رفتند و در دشت آزادگان، سوسنگرد، دهلاویه و هویزه حضور پیدا کردند. همان زمان ۱۱۳ خانه تخریب‌شده را از نو ساختند و ۱۱۴ خانه نیز مرمت شد. توزیع کالاهای اساسی مثل یخچال، فرش، تلویزیون و... هم بین خانواده‌های سیل‌زده انجام شد و بسیجی‌ها در توزیع غذا نقش مؤثری ایفا کردند.»
- ساخت ۱۵۰ خانه برای زلزله‌زدگان در ۵۹ روز
جانشین رئیس سازمان بسیج مستضعفین با اشاره به اینکه در ۳ ـ ۲ سال گذشته وارد فعالیت‌های جدی‌تر در حوزه اجتماعی شده‌اند، می‌گوید: «بسیجیان در بخش محرومیت‌زدایی، آسیب‌های اجتماعی و بلایای طبیعی به‌طور جدی وارد عمل شده‌اند. به‌عنوان مثال، در زلزله کرمانشاه از روز دوم در روستاهایی از دشت ذهاب و سرپل ذهاب که آسیب زیادی دیده بودند، مستقر شدند و به آواربرداری و کمک به دفن اموات و اسکان اضطرای، موقت و دائمی زلزله‌زده‌ها پرداختند. افتخار می‌کنیم که در ۵۹ روز توانستیم خانه دائمی بسازیم و تحویل زلزله‌زده‌ها بدهیم. این کار در ۳ مرحله انجام شد. زلزله آبان‌ماه رخ داد و فروردین ۱۵۰ خانه دائمی ساختیم که در طول انقلاب و قبل از آن سابقه نداشت.
در ساخت آنها هم تمامی اصول و مقررات ایمنی ساختمان رعایت شد. این کار را با دقت، سرعت، هزینه کم، ولی با تکیه بر فن‌آوری روز دنیا یعنی سیستم ای سی اف (I. C. F)وتری دی پنل (۳d) اجرا کردیم. همچنین در ساخت خانه‌ها سعی کردیم بافت فرهنگی و روستایی به هم نخورد.»
سردار «محمدرضا یزدی» ادامه می‌دهد: «همزمان، رسیدگی به بهداشت روانی زلزله‌زده‌ها را دنبال کردیم و تیم‌های روانپزشکی و پزشکی در منطقه حاضر شدند تا افرادی که نزدیکان خود را از دست داده یا خسارت‌دیده بودند، با مشکلات روحی و روانی مواجه نشوند.»
- نقاهتگاه‌های کوچک برای بیماران کرونایی
ایجاد نقاهتگاه‌های کوچک و متوسط برای پذیرش بیماران کرونایی، قبل از بستری و بعد از ترخیص از بیمارستان، خدمت دیگری است که انجام شد و به گفته سردار یزدی، ۴ هزار تخت قرنطینه‌ای در تهران فراهم شد که هنوز هم برای استفاده در شریط اضطراری آماده‌اند. او می‌گوید: «یکی از این مراکز را تبدیل به محل قرنطینه معتادان متجاهر کردیم که به بیماری کرونا مبتلا شده بودند. حدود ۱۰۰ نفر از معتادانی که از سوی ناجا جمع‌آوری شده بودند، قبل از انتقال به کمپ، غربالگری و تست شدند و وقتی متوجه بیماری آنها شدیم، در این مرکز نگهداری شدند تا دیگران را مبتلا نکنند.»
- تشکیل لشکر سایبری
سردار «محمدرضا یزدی» راه‌اندازی لشکر سایبری بسیج تهران را از برنامه‌های مهمی عنوان می‌کند که در این دوران انجام شد. او می‌گوید: «این لشکر متشکل از ۱۱۴ گردان بسیج بود که برای ارائه آموزش، به‌خصوص آموزش‌های پزشکی و پیشگیری از ابتلا به کرونا، نحوه تولید و استفاده از ماسک، تولید و استفاده از مواد ضدعفونی و... وارد فضای مجازی شدند.»
۴۰ میلیون ماسک از ابتدای شیوع کرونا تاکنون توسط بسیجیان تولید و توزیع شده است.
۱ میلیون بسته معیشتی در ۳ مرحله رزمایش کمک مؤمنانه از سوی بسیجیان توزیع شده است و قرار است یک میلیون بسته دیگر تا پایان سال توزیع شود.
۲ میلیون بسته بهداشتی و ۱۰۰ هزار بسته نوشت‌افزار از سوی پایگاه‌های بسیج تهیه و در مناطق محروم توزیع شده است.
۱۱۰ دستگاه تبلت، ۸ دستگاه تلفن همراه هوشمند و ۲۲۰۰ بسته حمایت تحصیلی (نوشت‌افزار و...) بین دانش‌آموزان نیازمند توزیع شد.
۵۰۰ هزار نفر از اقشار مستضعف در کمک مؤمنانه تحت پوشش قرار گرفتند.
۶ هزار پایگاه بسیج در محله‌ها در طرح رزمایش کمک مؤمنانه مشارکت داشته‌اند.
۵۰۰ پروژه عمرانی در تهران و ۵۰۰ پروژه خارج از تهران در مناطق محروم انجام شده است.
۳ کارگاه توانمندسازی اقتصاد مقاومتی توسط نیروهای بسیج راه‌اندازی شد.
۵۰۰ خانه افراد کم‌درآمد و نیازمند از سوی بسیجیان بازسازی و مرمت شده و ۲ هزار خانه دیگر تا پایان سال مرمت خواهد شد.
۱۱۰ میز خدمت با هدف ارائه خدمات مشاوره و معاینه صلواتی در مساجد محوری برپا شده است و بسیج ادارات و وزارتخانه‌ها برای ارائه خدمات کارت ملی، شناسنامه و تلفن همراه اقدام به برپایی ۴۰ میز خدمت کرده‌اند.
۵۰۰ کارگاه مهارت‌افزایی و آموزش پیشگیری از اعتیاد در محله‌ها برپا شد.
۱۷ هزار بسته جهیزیه با کمک خیّران بین زوج‌های جوان نیازمند توزیع شد که هریک ۱۵ قلم کالای اساسی را دربرمی گیرد.