همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: ۲۷۵ گود پرخطر در بین گودهای حفاری و رهاشده پایتخت شناسایی شده است که منطقه ۲۲ به سبب ساخت‌وسازهای فراوانی که در آن انجام می‌شود، پس از منطقه یک، بیشترین تعداد گودهای پرخطر را در خود جای داده است. حتی برخی از این گودها ۱۰ سال از عملیات حفاریشان در منطقه می‌گذرد و این معضل می‌تواند برای رهگذران و ساختمان‌های اطراف، حادثه‌های ناگواری را رقم بزند. ۱۶ گود پرخطر در این منطقه وجود دارد که مالکان اغلب آنها ارگان و نهادها هستند. شهرداری منطقه برای پیشگیری از بروز حوادث احتمالی و برای رفع مشکل گودهای پرخطر اقداماتی را از سرگرفته است. برای همین با «علیرضا بهرامی»، معاون شهرسازی و معماری منطقه ۲۲، درباره وضعیت گودهای این منطقه گفت‌وگو کردیم.
چه ضوابط و شرایطی برای شناسایی و اعلام کردن حفاری‌ها به‌عنوان گود پرخطر وجود دارد؟
بر اساس آمار کارشناسان شهرداری، نزدیک به ۳۰درصد گودهای رها شده در شهر تهران متعلق به ارگان‌های دولتی و حدود ۱۵درصد متعلق به شهرداری تهران است که ۳۵درصد از این گودهای رها شده تحت مالکیت شهرداری و نهادهای دولتی، در زمره گودهای پرخطر قرار دارد. برابر مبحث هفتم مقررات ملی ساختمان، گودها به ۳ دسته کم خطر، با خطر متوسط و پرخطر تقسیم می‌شوند که گودهای با عمق تا ۹متر کم خطر، از ۹ تا ۲۰متر با خطر متوسط و گودهای با عمق بیشتر از ۲۰ متر، گود پر خطر هستند. همچنین گودهای اطراف مراکز فرهنگی و مراکز تجمعی هم پرخطر محسوب می‌شوند. برخی گودهای شهر ما عمیق‌تر از آنچه در دنیا رایج است، هستند و در گذشته شاهد این گودها نبوده‌ایم.
به سبب قوانین ساختمان سازی، مالکان ناچار هستند گودهایی با عمق بالا را حفر کنند. در این موارد باید بازنگری شود تا مدیریت شهری و مسئولان در مواجهه با این اتفاق ها، اختیارات بیشتری داشته باشند و به‌عنوان ضابط، اجازه ورود داشته باشند. همچنین نیازمند قوانین متناسب و شفاف هستیم. آنچه که در این عرصه حائز اهمیت است، نبود رعایت اصول و مقررات ساخت‌وساز به‌صورت کامل و جامع است که منجر به خسارت‌های جانی متعدد شده است. کوتاهی‌هایی که گاهی ریشه در فقدان نظارت و نیز ریشه در خودخواهی‌های برخی مالکان دارد و ضروری است تا با نگاهی جامع‌تر برای ساماندهی به این حوزه وارد شد. از سوی دیگر، علاوه بر نظارت مراجع ذی‌صلاح، باید قوانین موجود برای برخورد با متخلفان بازنگری شود.
با این تفاسیر چه تعداد گود رها شده در منطقه وجود دارد و چه تعداد به‌عنوان گودهای پرخطر شناسایی و معرفی شده‌اند؟
بیش از ۳۰ گود رها شده در منطقه ۲۲ شناسایی شده‌اند که از این تعداد در ناحیه یک، ۸ گود رها شده وجود دارد که ۳ مورد آن پر خطر است. در ناحیه ۲، حدود ۱۰ گود رها شده که ۵ مورد از آن پرخطر است. همچنین از ۸ گود رها شده در ناحیه ۳، ۴ مورد خطرساز است و در ناحیه ۴ نیز ۴ گود رها شده وجود دارد که هر ۴ مورد آن پرخطر هستند.
در مجموع ۱۶ گود پرخطر در این منطقه وجود دارد. گودهای تعاونی شهرداری منطقه ۱۸ در شرق دریاچه که از سال ۱۳۹۲ رها شده‌اند با عمق ۲۰متر و وسعت ۱۱ هزار و ۵۶۹مترمربع، مشارکتی آرین با عمق ۱۸ متر و مساحت ۱۳ هزار و ۵۴۶مترمربع، عمران توسعه شاهد در مروارید شهر با عمق ۱۴متر و وسعت ۱۲ هزار و ۹۲۷مترمربع، تعاونی مالی اعتباری عسگریه در وردآورد با عمق ۱۲متر و وسعت ۷ هزار و ۵۵۱مترمربع، سازمان بوستان‌ها و فضای سبز با عمق ۱۰متر و مساحت ۱۲ هزار و ۲۳۹مترمربع، آریانا در شمال دریاچه چیتگر با عمق ۲۰متر و وسعت ۱۳ هزار و ۶۲۹مترمربع، پروژه سرمایه‌گذاری و مشارکت مردمی در شمال دریاچه با عمق ۳۰متر و مساحت ۱۴ هزار و ۷۶۰مترمربع و چهار گود واقع در کوهک به نام‌های یادگاران حماسه با عمق ۱۰متر و مساحت ۱۵ هزار و ۷۸مترمربع، مؤسسه خیریه بتول با عمق ۱۰متر و وسعت ۷ هزار و ۳۶۸مترمربع، تعاونی مسکن هواناجا با عمق ۱۵متر و مساحت ۱۵ هزار و ۵۶۰مترمربع و یک گود شخصی با عمق ۱۵متر و مساحت ۱۲ هزار و ۶۶مترمربع پرخطرترین گودهای منطقه ۲۲ هستند.
اغلب سازمان‌ها و نهادهای مختلف در سال‌های اخیر فعالیت‌های گسترده‌ای برای ساخت‌وساز در منطقه ۲۲ انجام داده‌اند. آیا مالک این گودهای پرخطر سازمان‌ها هستند یا افراد خصوصی؟
گودی در ناحیه ۴، متعلق به یکی از نهادها وجود داشت. با اینکه اخطارهای لازم داده شده بود، ولی اقدامی از سوی مالک انجام نشد برای همین با حکم قضایی پر شد. پس از این اتفاق، مالکان بقیه گودها نسبت به ایمن‌سازی و اجرای عملیات ساختمانی اقدام کردند. علاوه بر این، ۲ گود در منطقه وجود دارد که پروانه ندارند. در سنوات گذشته با توجه به روالی که در شهرداری بود، وقتی مالک درخواست می‌داد و عوارض خود را پرداخت می‌کرد و مجوز گودبرداری صادر می‌شد که هنوز پروانه ساخت صادر نشده بود. البته مالکان این گودها نیز در خصوص اجرای نیلینگ (سازه نگهبان) اقدامات خود را آغاز کردند. برای مثال، مؤسسه خیریه «بتول» در ناحیه ۲، هنوز پروانه نگرفته و یا تعاونی شهرداری منطقه ۱۸ در ناحیه ۴ نیز که در کش و قوس صدور پروانه و گرفتن رأی دیوان است.
رهاکردن این حفاری‌ها می‌تواند خطراتی را برای شهروندان در پی داشته باشد. آیا برای رفع خطر از این گودهای حادثه‌خیز در منطقه اقداماتی صورت گرفته است؟
نواحی ۴ گانه نسبت به صدور اخطار به همه مالکان این گودها و تشکیل کمیسیون رفع خطر اقدام کردند. در همین راستا، بعضی از مالکان عملیات ساختمانی را آغاز و برای به مقاوم‌سازی اجرای فونداسیون اقدام کردند. همچنین برخی دیگر هم برای دریافت پروانه ساخت درخواست دادند. برای پرونده‌هایی که مالکان آنها سازمان و ارگان‌ها هستند، جلساتی برگزار می‌شود و آنها مکلف خواهند بود که تا پایان سال، نسبت به رفع خطر یا امکان صدور پروانه و آغاز عملیات عمرانی اقدام کنند. در غیراین‌صورت، شهرداری با دستور قضایی این گودها را پر می‌کند.