به گزارش همشهری آنلانی کروناواک یک واکسن غیرفعالشده است که از ذرات ویروسی کشتهشده استفاده میکند تا دستگاه ایمنی را در معرض پروتئینهای ویروسی قرار دهد بدون آنکه خطر بیماری جدی فرد را تهدید کند.
شرکتهای مدرنا و فایزر واکسنهای mRNA هستند که در آنها بخشی از رمز ژنتیکی کروناویروس به داخل بدن تزریق میشود و بدن به ساختن پروتئینهای ویروسی، اما نه همه ویروس، واداشته میشود و این پروتئینها برای تحریک دستگاه ایمنی کافی هستند. واکسنهای mRNA یک نوع جدید واکسن هستند و در حال حاضر نمونه موفق تاییدشدهای از آن برای پیشگیری بیماریها در جمعیت ساخته نشده است.
کروناواک با روش سنتیتر تولید واکسن یعنی ذرات ویروسی غیرفعالشده ساخته شده است که به طور موفقی در بسیاری از واکسنها مانند واکسن هاری استفاده شده است.
یکی از مزیتهای عمده واکسن شرکت سینوواک این است که میتوان آن را مانند واکسن آکسفورد-آسترازنکا (که از یک ویروس سرماخوردگی شامپانزه به عنوان ناقل ژنهای کروناویروس استفاده میکند) در دمای یخچالی استاندارد یعنی ۲ تا ۸ درجه سلسیوس نگهداشت.
واکسن مدرنا را باید در دمای منهای ۲۰ درجه سلسیوس و واکسن فایزر را باید در دمای منهای ۷۰ درجه سلسیوس نگهداری کرد.
در نتیجه هر دو واکسن سینوواک و واکسن آکسفورد- آسترازنکا برای کشورهای روبهتوسعه بسیار قابلاستفادهتر هستند، چرا که این کشورها ممکن است نتوانند این واکسنها را در دماهای چنین پایینی نگهداری کنند.
شرکت چینی «سینوواک» اعلام کرده است که دادههای آزمایش مرحله نهایی واکسن کرونایش در برزیل و ترکیه نشان میدهد این واکسن از بستری شدن و مرگ بیماران کووید-۱۹ جلوگیری میکند، اما در جلوگیری از عفونت افراد میزان اثربخشی بسیار پایینتری دارد.
بر اساس این بیانیه این کارآزمایی بالینی شامل ۱۲۳۹۶ نفر نشان داد این واکسن پیشگیری از بستری شدن بیماران کووید-۱۹ در بیمارستان و مرگ ناشی از این بیماری ۱۰۰ درصد و در پیشگیری از موارد کووید-۱۹ که نیاز به درمان پزشکی دارند، ۸۷.۳ درصد موثر است، اما در جلوگیری از عفونت افراد با ویروس کرونا فقط ۵۰.۵۶ درصد اثربخشی دارد.
این کارآزماییها اثربخشی دو تزریق واکسن کروناواک به فاصله ۱۴ روز را در شرکتکنندگان که شامل کارکنان بهداشتی مراقبتکننده از بیماران کووید-۱۹ میشدند، ارزیابی کرده بودند.
کروناواک در ترکیه در دو مرحله در میان کارکنان مراقبت بهداشتی و در جمعیت عمومی آزمایش شده بود و بر مبنای آنالیز ۴۱ مورد تا ۳ مارس (۱۳ اسفند) در پیشگیری از بیماری علامتدار کووید-۱۹ اثربخشی ۸۳.۵ درصد دارد.
پژوهشگران برزیلی در اوائل ژانویه امسال نتایج مقدمات کارآزمایی واکسن کروناواک را گزارش کردند که نشاندهنده اثربخشی ۵۰.۴ درصدی آن در پیشگیری از عفونتهای علامتدار بود.
تفاوت میان اثربخشی واکسن در ترکیه و برزیل شاید به طراحی متفاوت کارآزماییهای بالینی در این دو کشور مربوط باشد. در کارآزمایی برزیل، اثربخشی واکسن در حفاظت در برابر کووید-۱۹ با یا بدون علامت اندازهگیری شده بود، اما در ترکیه اثربخشی واکسن در حفاظت در برابر کووید-۱۹ با دست یک علامت هدف بررسی قرار داشت.
با وجودی که هنوز معلوم نیست این واکسن دقیقا چه میزان حفاظت در برابر کووید-۱۹ به طور کلی ایجاد میکند. اما نتایجی که تا به حال منتشر شده نشان میدهد این واکسن - مانند بسیاری از واکسنهای کرونای دیگر- اثربخشی بسیار بهتری در حفاظت در برابر بیماری شدید کووید-۱۹ دارد. در کارآزمایی بالینی کروناواک در ترکیه هیچکدام از افرادی دریافتکننده واکسن دچار بیماری شدیدی که نیاز به بستری شدن داشته باشد، پیدا نکردند، اما در گروهی که دارونما دریافت کرده بودند، شش نفر به علت بیماری شدید درگذشتند.
شرکت سینوواک هنوز جزئیات این کارآزماییهای بالینی را به صورت «پیش از چاپ» (preprint) یا در ژورنالهای پزشکی منتشر نکرده است.
شرکت سینوواک در ۶ فوریه (۱۸ بهمن) اعلام کرد دولت چین مجوز مشروط مصرف عمومی این واکسن را به این شرکت داده است. سایر کشورها هم استفاده از این واکسن را آغاز کردهاند. اندونزی در ۱۱ ژانویه (۲۲ دی) به این واکسن مجوز مصرف اضطراری داد. ترکیه در ۱۳ ژانویه و برزیل در ۱۷ ژانویه به کروناواک مجوز مصرف دادند.
سینوواک تا به حال با دست کم ۱۱ کشور منطقه برای عرضه کروناواک قرارداد امضا کرده است و در ماه فوریه اعلام کرد قصد دارد ظرفیت تولید کروناواک را تا یک میلیارد دوز بالا ببرد.
این واکسن در دو دوز به صورت تزریق داخلعضلانی به فاصله دو هفته از یکدیگر تجویز میشود.