همشهری آنلاین _ مهدی اسماعیل پور: این موضوع در مراکز تجاری که به سبب رفت‌وآمد و داد و ستد مردم می‌توانند به کانون‌های اصلی شیوع و انتقال «کووید ۱۹» تبدیل شوند اهمیت بیشتری دارد. پس از یک تعطیلی و وقفه کوتاه، اصناف مجوز گرفتند تا با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی به کسب و کارشان ادامه دهند. با وجود تأکیدهای مکرر و توصیه‌های اکید مبنی بر لزوم رعایت کامل پروتکل‌ها از سوی اصناف و مردم، متأسفانه همچنان موارد متعددی از نادیده گرفتن و سهل‌انگاری و بی‌مسئولیتی را در این‌باره شاهد هستیم. کم و بیش در همه نقاط شهر اوضاع به همین شکل است.
از جمله در «تهرانسر» و راسته تجاری بلوار اصلی این محله که مهم‌ترین و شلوغ‌ترین بازار منطقه ۲۱ محسوب می‌شود. در این گزارش، سراغ تعدادی از این کاسبان رفتیم که با نداشتن یا درست استفاده نکردن از ماسک، تجمع و دورهمی همراه با استعمال سیگار، جلوگیری نکردن از آلوده شدن اجناس و ارائه خدمات به مشتری‌هایی که فاقد ماسک هستند، در عمل پروتکل‌های بهداشتی را به وضوح نادیده گرفتند.
در یک میوه‌فروشی کسی که پشت دخل و ترازو ایستاده، ماسک را تا زیر چانه‌اش پایین آورده است، به شکلی که بخشی از دهان و بینی او هیچ پوشش و محافظی ندارد. در همین حالت هم درحال صحبت کردن با این و آن است. دیگر فروشنده‌های مغازه هم شرایطی بهتر از او ندارند. کاملاً مشخص است ماسک روی صورتشان کهنه و کثیف بوده و چند بار مصرف شده است و تنها حالت نمادین دارد! از مشتری‌ها کارت و پول نقد می‌گیرد و بدون اینکه دستش را ضد عفونی کند، میوه‌ها و کیسه‌های نایلونی مختلف را جابه‌جا می‌کند. وقتی خیلی محترمانه به او تذکر می‌دهیم که این کار درست نیست، در جواب می‌گوید: «کرونا از طریق سطوح منتقل نمی‌شود و اگر دستمان را به‌صورت‌مان نزنیم، خطری ندارد و مشکلی به وجود نخواهد آمد.»
- تبلیغ باورهای نادرست
در جای دیگر چند فروشنده یک پاساژ در گوشه‌ای از پیاده‌رو گعده گرفته‌اند. ۲ نفر آنها اصلاً ماسک نزده‌اند و نفر سوم که ماسک دارد، ماسک‌اش نو نیست و آن را درست روی صورت و بینی خود قرار نداده است. جالب‌تر اینکه درحال استعمال سیگار هستند و عابران را هم از دودی که از ته حلق‌شان بیرون می‌آید و ممکن است آلوده باشد، بی‌نصیب نمی‌گذارند. یکی از این فروشنده‌ها برای خودش نظر جالبی دارد و می‌گوید: «اگر بیماری زمینه‌ای نداری و سالم هستی، ترس از کرونا بی‌دلیل است، چون کرونا روی افراد سالم تأثیری ندارد! »
یکی دیگر هم دنبال حرف را گرفته و می‌گوید: «کرونا را از قصد درست کرده‌اند تا با کشتن افراد بیمار و مسن، جمعیت جهان کنترل شود و هزینه دولت‌ها کاهش پیدا کند و با افراد سالم و جوان‌کاری ندارد.» دسته آخر هم دسته‌جمعی می‌خندند. یکی دیگر از مغازه‌داران به جمع ما اضافه می‌شود و از سختی ماسک زدن طولانی می‌گوید: «برای مدت طولانی که ماسک می‌زنم، نفس‌ام می‌گیرد و نمی‌توانم خوب نفس بکشم. تازه مهم دست شستن است و ماسک تأثیر زیادی ندارد و جلو کرونا را نمی‌گیرد.»
- به «ورود بدون ماسک ممنوع» عمل نمی‌شود
روی شیشه یک مغازه فروش لباس نوشته است «لطفا بدون ماسک وارد نشوید». اما خود فروشنده ماسک را دستش گرفته است و ۲ نفر مشتری هم که در داخل مغازه هستند، ماسک نزده‌اند. از فروشنده سؤال می‌کنم چرا به افرادی که ماسک نزده‌اند، خدمات می‌دهد که با حالتی معترض می‌گوید: «اگر به آنها جنس نفروشم شما کرایه مغازه من و خرج زندگی‌ام را می‌دهید!؟ در این وضعیت خراب اقتصادی دنبال چه چیزی هستید و جای این کارها بروید بپرسید که چرا مرغ و تخم و کره و پنیر هر روز گران‌تر می‌شوند. با ماسک زدن و نزدن امثال من چیزی درست یا خراب نمی‌شود.» از این دست موارد نقض پروتکل‌ها کم نیست.
حتی در داخل داروخانه هم یک مراجعه‌کننده بدون ماسک وارد می‌شود و خدمات هم می‌گیرد و هیچ‌کسی هم به او تذکر نمی‌دهد! به جرئت می‌توان گفت به ندرت مغازه‌داران و اصناف پروتکل‌های بهداشتی را کامل و بی‌عیب و نقص رعایت می‌کنند. اغلب بالاخره یک‌جای کارشان لنگ می‌زند. یکی ماسک ندارد، یکی ماسک‌اش سالم و نو نیست، یکی ماسک را به شکل نادرست روی صورتش قرار داده است، یکی به پول و کارت و اجناس مختلف دست می‌زند بدون اینکه حتی یک‌بار آن را ضد عفونی کند یا حتی ماده ضد عفونی‌کننده کنارش داشته باشد. اکنون سؤال اینجا است که چه کسی باید با اینها برخورد قانونی کند؟ به نظر می‌رسد شرایط بد اقتصادی سبب شده است، در عمل شاهد نوعی مدارا کردن و چشمپوشی از تخلف و تخطی‌های صورت گرفته در اجرای پروتکل‌ها هستیم!
رئیس اداره سلامت شهرداری منطقه ۲۱:
- فقط می‌توانیم آموزش و تذکر دهیم
در نخستین گام، سراغ شهرداری منطقه و اداره سلامت می‌رویم که در زمینه اجرای پروتکل‌های بهداشتی بر روی عملکرد اصناف نظارت دارد. رئیس اداره سلامت شهرداری منطقه ۲۱ درباره میزان پایبندی اصناف به دستورالعمل‌ها و پروتکل‌های بهداشتی به همشهری محله می‌گوید: «واقعیت این است که وضعیت در روزهای نخست ابلاغ پروتکل‌ها بهداشتی بد بود، اما بچه‌های ما با آموزش و هشدارهایی که دادند، اجرای برنامه‌هایی مانند تب‌سنجی و توزیع ماسک و دستکش و مایع ضد عفونی به‌ویژه در بین مشاغل حساس‌تری مانند نانوایی‌ها و هم‌چنین خط‌کشی و علامت‌گذاری برای رعایت فاصله‌گذاری‌هایی اجتماعی، تلاش کردند تا در این‌باره فرهنگسازی کنند.
در واقع باید بگویم اکنون اوضاع بهتر شده است» «الهام محمدی خجسته» درباره اینکه هنوز اصناف زیادی هستند که پروتکل‌ها را نادیده می‌گیرند و برای مقابله با آنها چه برنامه و اختیاراتی دارند نیز این‌گونه توضیح می‌دهد: «مغازه‌دارها و اصنافی که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند، در وهله نخست به خودشان ضربه می‌زنند و آسیب وارد می‌کنند. اول از همه خطر ابتلای آنها و اعضای خانواده‌شان به ویروس کرونا افزایش پیدا می‌کند. در وهله بعد تجربه نشان داده است میزان مراجعه و خرید مردم از مغازه‌هایی که پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند، بسیار کمتر است و برای همین میزان درآمد آنها کاهش پیدا می‌کند. درباره برخورد ما با اصناف متخلف هم باید بگویم هیچ اختیار و قدرتی برای این کار نداریم و تنها می‌توانیم تذکر بدهیم. اگر مورد خاصی وجود دارد، شهروندان می‌توانند با شماره‌ای که وزارت بهداشت برای برخورد با اصناف متخلف اعلام کرده است تماس بگیرند و گزارش بدهند.»
- ۳۴ واحد صنفی اخطار پلمب گرفته اند
در گام بعدی سراغ سرهنگ «محمود مالمیر»، رئیس کلانتری ۱۵۰ تهرانسر رفتیم. بخشی از کار نظارت و برخورد با اصناف متخلف به نیروهای پلیس سپرده شده است. سرهنگ مالمیر درباره اقدام‌های انجام شده در این‌باره به همشهری محله می‌گوید: «برای فرهنگ سازی، بنرهایی با موضوع اهمیت سلامت و اجرای پروتکل‌های بهداشتی از جمله لزوم استفاده از ماسک، چاپ و در نقاط مختلف تهرانسر از جمله ورودی پاساژها نصب کردیم. در جلسه‌ای که با متصدی‌ها و کاسبان پاساژها داشتیم به آنها اعلام کردیم همه موظف به استفاده از ماسک هستند و کسانی که برای خرید مراجعه می‌کنند هم حتماً باید ماسک زده باشند و کسانی که ماسک نزده باشند، اجازه ورود ندارند.
۲ واحد گشتی را به این موضوع اختصاص دادیم که یکی در میدان «کمال الملک» و دیگری هم سر کوچه «چهاردهم» مستقر هستند و به مغازه‌داران و عابران و وسایط نقلیه عبوری که ماسک نزده‌اند و پروتکل‌های بهداشتی اعلام شده را نادیده می‌گیرند، تذکر می‌دهند. علاوه بر این، مأموران بخش اطلاعات ما هم روی عملکرد اصناف نظارت دارند. میزان همکاری اصناف در این زمینه خوب بوده است و بیشترین مشکل را با خودروهای عبوری داریم که تنها حدود ۶۰ تا ۷۰درصد آنها ماسک دارند.» رئیس کلانتری ۱۵۰ تهرانسر درباره تخلف‌هایی که از طرف تعدادی از اصناف صورت می‌گیرد هم از برخوردهای قانونی با افراد خاطی خبر می‌دهد: «در مواردی که مأموران ما مشاهده می‌کنند مغازه‌داری پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کند، برای نخستین بار تذکر می‌دهند. اگر این بی‌توجهی ادامه داشته باشد، گرفتن تعهد و اخطار پلمب مراحل بعدی است. تا امروز ۳۴ واحد صنفی در تهرانسر به سبب رعایت نکردن پروتکل‌ها اخطار پلمب گرفته‌اند و یک واحد صنعتی پلمب شده است»