همشهری آنلاین_پروانه بهرام‌نژاد: آنها گروهی از دختران و پسران کوره‌های آجری‌پزی در چند کیلومتری جنوب‌شرق پایتخت هستند که از هم‌سالانشان می‌خواهند تا به جمعشان ملحق شوند و کتاب هدیه بگیرند. کتاب‌هایی که در قالب طرح نذر فرهنگی با هدف ترویج فرهنگ کتابخوانی از سوی مدیریت مراکز فرهنگی و هنری منطقه۱۳و کتابخانه امام خمینی(ره) تهیه و به این گروه که جمعی از کودکان‌کار هستند، اهدا می‌شود. «پروانه دوستی» مدیرمراکز فرهنگی و هنری منطقه برای ما از جزئیات روند طرح می‌گوید.
همین‌که کتاب نارنجی رنگ را درآغوش می‌گیرد، دستی روی آن می‌کشد و مریم رو به حاضران می‌گوید: «معمولاً برای ما غذا و لباس می‌آورند اما کتاب، نخستین بار است که به دست من رسیده، دوست دارم سواد داشته باشم و بتوانم این صفحه‌های رنگی را برای مادرم بخوانم.
مادرم هم سواد ندارد.» خیّران از شنیدن این جمله‌ها بغض‌آلود می‌شوند و چشمانشان نمناک. اما مدیر مراکز فرهنگی و هنری منطقه ۱۳به کودکان و نوجوانانی که گرداگردش جمع شده‌اند، قول می‌دهد هر ماه یکبار با همکارانش به آنها سر بزنند و برایشان اقلام فرهنگی ببرند. دوستی درباره طرح «اهدای کتاب به کودکان کار»
توضیح می‌دهد: «طرح اهدای کتاب به کودکان‌کار از چندین سال قبل در منطقه ۱۳ اجرا می‌شود و از برنامه‌های مهم در حوزه کتاب و کتابخوانی نذر کتاب است. براساس این طرح اگر فردی نذر داشته باشد، به جای اینکه خوراکی و غذا اطعام کند، یا کتاب دراختیار فرهنگسرای امید قرار می‌دهد یا کمک نقدی می‌کند و ما برای نیازمندان کتاب تهیه و با حضور اهداکنندگان کتاب‌ها را میان گروه مدنظر توزیع می‌کنیم.» او می‌افزاید: «این بار هدف ما کودکان‌کار جنوب‌شرق پایتخت هستند که امسال به لحاظ مشکلات مالی و فشارهای اقتصادی مردم و شیوع کرونا، این کودکان بسیار آسیب دیدند.
برای همین همکاران منطقه‌بانی این مرحله بودند و توانستیم برای کودکان‌کار و خانواده‌هایشان در کوره‌های آجرپزی جاده امام رضا(ع)، در کنار ۲۸۰ جلد کتاب، بسته‌های فرهنگی و موادخوراکی تهیه، بسته‌بندی و میان آنها توزیع کنیم.» دوستی ادامه می‌دهد: «در دوره قبلی طرح هم، زمانی‌که من معاون آفرینش و اجرای فرهنگسرای امید بودم، مردم در قالب این طرح به ما قرآن دادند و ما آنها را همان شب‌ها در میدان امام حسین(ع) و حرم حضرت عبدالعظیم به شهروندان اهدا کردیم.»
- اهدای کتاب، اهدای دانایی
«خاله دوباره می‌آیی؟» این سؤال را تعدادی از بچه‌ها از خیّران می‌پرسند و دوستی در پاسخ به آنها می‌گوید: «این طرح مستمر ادامه خواهد داشت و از این پس، هر ماه یکبار به شما سر می‌زنیم و ما را در اینجا می‌بینید.» او می‌افزاید: «ما این طرح را هدفمند اجرا می‌کنیم و در آینده برایشان فعالیت‌های فرهنگی هنری با حضور گروه‌های هنری، نمایشی، فرهنگی، آموزشی و... خواهیم داشت تا اثرگذار باشیم. حتی از امکانات و توانمندی همکاران منطقه استفاده می‌کنیم. در همین زمینه خودم جلب رضایت یکی از نیروهای خدماتی‌مان را که آرایشگر هم هست، گرفته‌ام تا هر ماه یکبار برای اصلاح موی بچه‌ها به این محدوده برویم و موهای آنها را پیرایش کنیم.»
او می‌افزاید: «برای آنهایی که چنین جاهایی را ندیده‌اند، باورش سخت است که در چند کیلومتری تهران خانواده‌هایی زندگی می‌کنند که از لحاظ بهداشت، فرهنگ، اقتصاد، زندگی‌شان، اصول و قاعده و منطقی ندارد و همه کوچ‌نشین هستند و فقط می‌خواهند زندگی کنند. هرکسی یکبار به اینجا بیاید، از دیدن وضعیت آنها حال دلش غمگین و دست به کار می‌شود.»
دوستی ادامه می‌دهد: «کتاب‌هایی که این دوره ما به کودکان‌کار اهدا کردیم با مشارکت کارکنان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر تهران است که همه کتاب‌ها نو و در موضوعات رمان، داستان، نقاشی و رنگ‌آمیزی و کتاب‌های خیلی خوب باارزش ریالی بالا و متناسب برای برای گروه سنی الف، ب و ج دریافت کردیم. گروه هدف ما کودک و نوجوان ۶ تا ۱۵ ساله بودند و این کتاب‌ها را براساس سن‌شان به آنها اهدا کردیم. در مرحله بعدی برنامه داریم دفتر، مداد رنگی، دفتر نقاشی و... در اختیار این بچه‌ها قرار دهیم تا آنهایی هم که سواد خواندن و نوشتن ندارند، در این قافله فرهنگی دست خالی نماند.»
- کمک به کودکان کار، کمک به آینده شهر
دختران و پسران قد و نیم قد، همگی کتاب‌های روبان پیچ را به دست می‌گیرند و سر از پا نمی‌شناسند و چنان با شوق و هیجان کتاب‌ها را به همدیگر نشان می‌دهند که‌گویی شب‌عید است و رخت نو به تن کرده‌اند. «محمد» به دوستانش می‌گوید: «قول بدهید کتاب‌هایمان را به همدیگر قرض بدهیم.»
«لیلا ملاعبدالله قمصری» کارشناس روابط‌عمومی فرهنگسرای امید هم دراین‌باره می‌گوید: «پدیده کودکان‌کار و خیابانی یکی از معضلات گریبانگیر اکثر شهرهای بزرگ است. گسترش پدیده به حدی است که جوامع را به یک اندازه به خود مشغول کرده است. در این بین با توجه به شیوع بیماری کرونا و دسترسی نداشتن قشر ضعیف جامعه به امکانات، برای آموزش در فضای مجازی، شرایط کسب علم و دانش و دسترسی کودکان و نوجوانان کار به کتاب و درس را با محدودیت مواجه کرده‌است.
به همین منظور فرهنگسرای امید به همت کتابخانه امام خمینی(ره) و با مشارکت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان امروز به منطقه‌ای محروم در اطراف تهران رفتند تا با اهدای کتاب و بسته‌های فرهنگی به کودکان، علاوه بر ترویج فرهنگ کتابخوانی باعث شادی و دلگرمی این عزیزان شوند.» اگر شما هم نذری دارید یا دلتان می‌خواهد به این گروه کمک کنید، برای مشارکت در طرح نذر فرهنگی اهدای کتاب به کودکان‌کار می‌توانید با شماره ۳۳۳۰۴۸۳۳ کتابخانه فرهنگسرای امید تماس بگیرید و با خانم کریمی به‌عنوان نماینده این برنامه صحبت کنید تا کمک‌ها به روش‌های صحیح به دست نیازمندان رسانده شود. نیازمندانی که در همین همسایگی ما چشم‌انتظار مهربانی‌های هر چند به ظاهر ساده و کوچک شما هستند.
- راه‌اندازی بیمارستان کتاب در فرهنگسرای خاوران
بیمارستان کتاب در فرهنگسرای خاوران با رویکرد ترمیم کتاب‌های فرسوده و قدیمی آماده خدمت‌رسانی به شهروندان است. کتاب‌ها بسیار ارزشمندند اما متأسفانه این روزها مطالعه و خواندن کتاب به فراموشی سپرده شده و بسیاری از افراد یا آن را نمی‌خوانند یا مطالعه را به تعویق می‌اندازند. شاید یکی از دلایلی که افراد تمایل به خواندن و مطالعه کردن کتاب‌های موجود در خانه خود را ندارند کهنگی و از بین رفتن روکش جلد آن باشد.
از این‌رو اگر در خانه کتاب نفیس و قیمتی دارید ولی برگ‌ها و بخش‌های آن از بین رفته یا جلد و روکشش کهنه شده، می‌توانید آن را با به کتابخانه فرهنگسرای خاوران بسپارید و بهبود ببخشید. علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند با شماره۳۳۰۵۴۲۳ تماس بگیرند یا به نشانی در خیابان خاوران، سه‌راه هاشم‌آباد، فرهنگسرای خاوران مراجعه کنند.