دکتر روح‌الله جعفری / پژوهشگر، کارگردان تئاتر و استاد دانشگاه : در یک جامعه از طریق بررسی مؤلفه‌هایی چون: تعداد کسانی که کتاب می‌خوانند، فعال بودن کتابخانه‌ها، ارزش گذاشتن به چاپ کتاب‌های عمومی و تخصصی، اعلام آمار واقعی میزان نشر یک کتاب در نوبت اول و همچنین در دوره‌های بعد آن، پرداختن به دلایل استقبال یا استقبال نکردن مردم از کتاب‌های چاپ شده و همچنین زمانی که در روز صرف خواندن کتاب می‌شود و... می‌توان جایگاه فرهنگ مطالعه را درمسیر و جهت رشد و توسعه و یا افول آن مورد سنجش قرار داد.
در جامعه ما عواملی چون: گرانی کتاب، نهادینه نشدن فرهنگ مطالعه و کتابخوانی، نداشتن برنامه‌ریزی مناسب برای اوقات فراغت مردم و... باعث شده که مطالعه و کتابخوانی، وضعیت مطلوبی نداشته باشد. در بخش کتاب‌های تخصصی مربوط به عرصه هنر، به‌ویژه ادبیات نمایشی، وضع اسفبارتر هم است.
از اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی اول، فرهنگی در جامعه به‌نام «کرایه دادن کتاب» رایج شد. طیف کتابخوانی که بضاعت مالی برای تهیه کتاب مورد علاقه‌اش را نداشت، با حداقل قیمت می‌توانست کتاب را بگیرد و بخواند. مدتی بعد، این مهم در جامعه، جای خود را به «فروشندگان کتاب‌های استفاده‌شده» داد. نقش و جایگاه این «فروشندگان کتاب‌های استفاده‌شده» در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.
باتوجه به کوچک‌تر شدن سبد هزینه هر خانوار، اگر چنین کتابفروشی‌هایی به‌صورت اختصاصی، خود را ملزم به تهیه و فروش کتاب، آن‌هم با قیمت مناسب نمی‌کردند، معلوم نبود که از این سرانه اندک مطالعه در روز، چه باقی می‌ماند.
مناسب است برای بررسی جایگاه ابعاد تأثیرگذاری «فروشندگان کتاب‌های استفاده‌شده» در آنچه که در این مقال آمد، تحقیق و پژوهشی جامع صورت پذیرد تا بتوان به طراحی مدل ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی دست یافت و آن را به‌عنوان پیشنهادی کاربردی و عملیاتی به متولیان امر ارائه کرد.
در پاسداشت و قدردانی از کسانی که در جامعه دلشان برای فرهنگ می‌تپد، باید پیشقدم شد. یکی از پاسداشت‌هایی که تابه‌حال در این زمینه صورت نگرفته، قدردانی از «فروشندگان کتاب‌های استفاده‌شده» است.
با خضوع، کلاه از سر برداشته و از خداوند برای این عزیزان، آرزوی سلامتی توأم با پرفروغ بودن چراغ کسب‌وکار فرهنگی که آن را با عشق و علاقه دنبال می‌کنند، دارم.
صفحه ۸ و ۹ را بخوانید